Жергілікті тіндермен жасалатын пластика 3 страница

Бет пен жақты қалпына келтіру хирургиясында жергілікті тіндермен жасалатын пластика, қоректік аяқшасы бар қиық Филатов сабақшасымен және тіндерді еркін көшіру әдістері қолданылады.

Қалпына келтіру оталарын жоспарлау. Беттің, жақтың және ауыз қуысы ағзаларының ақаулары мен деформациялары әртүрлі аурулардың әсерінен болады. Олардың ішінде ауыр қабыну, жаралы-өлеттенген процесстер, инфекциялы аурулар (сүзек, жегі) жарақаттары, әртүрлі ісіктерге байланысты жасалған операциялардан кейін, туа пайда болған

ақаулар. Қалпына келтіру оталарын жоспарлау ақау мен деформацияның көлемі мен түріне байланысты.

Бұл оталар медициналық көрсеткіштеріне байланысты алдын ала жасалған жоспар бойынша жасалуы тиіс. Дәрігер науқастың психикалық жағдайын бағалап, қажет болса психоневрологты көмекке шақыруы керек.

Ота жасаудың басты шарты:

1) Ота әдістерін білу.

2) Ақау мен деформацияның жағдайларын мұқият білу. Бұл кезде ақаудың орналасқан жерін, көлемі мен пішінін (енін, ұзындығын, тереңдігін), қандай тіндерінің өлгенін және айналасындағы тіндердің жағдайларын ескеру керек. Жарақатты тексеру және ем жоспарын дұрыс жасау хирургтың бұл мәселені шешудегі басты әрекеті.

3) Отаны ойластырып, жоспарын жасау.

Пластикалық оталарды жоспарлау оның неғұрлым тиімді түрін, анатомиялық, функционалдық және эстетикалық жетістіктерге жету сияқты шараларды өзіне біріктіреді. Бұл үшін 1) ота кезеңдерінің аздығы;

2) пластикалық материалдардың аз жұмсалуы; 3) ауруға қолайсыз жағдайлардың аздығы; 4) толық жазылу уақытының жылдамдығы ескеріледі. Емдеу жоспарын жасау барысында ең алдымен қандай пластикалық материалдың қанша мөлшерде керектігі, пластиканың қай түрі қолданылатындығы, шешіліп, көп сатылы отаның ең тиімді жолы таңдап алынады. Дұрыс жоспар құру үшін дәрігер бет құрылысының ерекшеліктерін біліп, оның жетпеген жерін жобалай білуі керек. Беттің бүтін ағзаларын қалпына келтіру кезінде қолданылатын антропометрия негіздерін міндетті түрде білу қажет. Отаны жоспарлау кезінде беттің фотосуреті маскасы, модельдері дайындалып, жоба суреттері салынады.

Сонымен қалпына келтіру оталарын дұрыс жоспарлау хирургиялық емнің тиімді жасалуының ағзаның анатомиялық пішінінің, қызметінің, көріктілігін, бұрынғы қалпына қайта келуінің тікелей себепшісі болып табылады.

Тапсырманы қайталауға арналған естемелік жаттығу сұрақтары:

1. Бет қаңқасының деформациясы дегеніміз............. атайды.

А) морфофункционалдық элементтер қатынасының және бет пішінінің

өзгеруі, эстетикалық пропорциялардың, көлемі мен бас сүйегі

бөліктерінің орналасуының бұзылуы

Б) морфофункционалдық элементтер қатынасының, диплопия

В) бет пішінінің өзгеруі, қан қысымының артуы, менингит

Г) эстетикалық пропорциялардың, эндоартрит, ревматизм

Д) көлемі мен бас сүйегі бөліктерінің орналасуының бұзылуы, птоз

2.Деформациясы бар науқастарды тексергенде графикалық

әдістер......... анықтауға көмектеседі және кеңнен қолданылады.

А) бет суреті, жақтың гнатостатикалық мүсіні, бұлар

трансверсальды, вертикальды деформацияларын

Б) бет суреті, жақтың гнатостатикалық мүсіні, биописия

В) бұлар трансверсальды, пункция, остеотомия

Г) вертикальды деформацияларын, остеоэктомия, пластика

Д) вертикальды деформацияларын, зат алмасуының бұзылуы

3.Деформацияға әкеп соқтыратын жағдайлар..............

А) Остеогенез бен дифференцияланудың, соның ішінде генетикалық

түрінің де, туғаннан бұзылуы;

Б) соның ішінде генетикалық түрінің де, туғаннан бұзылуы; птоз

В) Остеогенез бен дифференцияланудың, пункция, остеотомия

Г) соның ішінде генетикалық түрінің де, туғаннан бұзылуы; хемоз

Д) Остеогенез бен дифференцияланудың, эндоартрит, ревматизм

4. Деформацияға әкеп соқтыратын жағдайлар..............

А) Эндогенді және зат алмасуының бұзылуы;

Б) зат алмасуының бұзылуы, бас сүйегінің қабыну

В) Эндогенді және қол-аяқтың ісуі

Г) зат алмасуының бұзылуы, қол-аяқтың ісуі

Д) Эндогенді және бас сүйегінің қабыну

5. Деформацияға әкеп соқтыратын жағдайлар..............

А) Тұқым қуалаған және жүре пайда болған жағдай-факторлар;

Б) жүре пайда болған жағдай-факторлар, қан қысымының кемеюі

В) Тұқым қуалаған, қан қысымының кемеюі, бас сүйегінің жарақаты

Г) жүре пайда болған жағдай-факторлар, бас сүйегінің жарақаты

Д) қан қысымының кемеюі, бас сүйегінің жарақаты

6. Деформацияға әкеп соқтыратын жағдайлар..............

А) Өсу аймағының арулары мен жарақаттары,

Б) жарақаттары, электромиографиялық зерттеу

В) Өсу аймағының аурулары, электромиографиялық зерттеу

Г) жарақаттары, бурсит, миозит

Д) Өсу аймағының аурулары, бурсит, миозит

7. Деформацияға әкеп соқтыратын жағдайлар..............

А) Қаңқаның жекелеген бөлшектерінің өсу не өспей қалуына

себепші жағдайлар.

Б) өспей қалуына себепші жағдайлар, остеотомия, алып тастау

В) Қаңқаның жекелеген бөлшектерінің өсу, остеоэктомия, кесу

Г) өспей қалуына себепші жағдайлар, остеоэктомия, кесу

Д) Қаңқаның жекелеген бөлшектерінің өсу, остеотомия, алып тастау

8. Деформацияға әкеп соқтыратын жағдайлар..............

А) Бет қаңқасының жарақаты.

Б) остеоэктомия, кесу

В) остеотомия, алып тастау

Г) электромиографиялық зерттеу

Д) бурсит, миозит, диплопия

9.Бет қаңқасының деформациясын.............бөледі

А) 5 түрге

Б) 2 түрге

В) 3 түрге

Г) 7 түрге

Д) 9 түрге

10. Жоғарғы микрогнатияны қалпына келтіру үшін жасалатын ота

әдісін............. бөледі.

А) 5 топқа

Б) 3 топқа

В) 7 топқа

Г) 9 топқа

Д) 12 топқа

11. Қалыпқа келтіру хирургиясы............ хирургияның бір тармағы.

А) ақаулар мен деформацияларды жоюмен айналысатын

Б) деформацияларды жоюмен айналысатын, естен тану

В) ақаулар мен қабыну кезеңдері мен күресу

Г) деформацияларды жоюмен айналысатын, тістің ұяшығынан

шығуы

Д) ақаулар мен тістің ұяшығынан шығуы

12. Қалпына келтіру хирургиясы................. деп те аталады.

А) косметикалық хирургия

Б) абдоминалды хирургия

В) кеуде хирургия

Г) ортопедия, терапия

Д) травматология, педиатрия

13. Қалпына келтіру оталарын жоспарлау........... байланысты.

А) ақау мен деформацияның көлемі мен түріне

Б) деформацияның көлемі мен түріне, естен тану

В) ақау мен қабыну кезеңдері мен күресу

Г) деформацияның көлемі мен түріне, остеотомия, алып тастау

Д) ақау мен остеоэктомия, кесу, сүйекті тесу

14. Беттің, жақтың және ауыз қуысы ағзаларының....... болады.

А) ақаулары мен деформациялары әртүрлі аурулардың әсерінен

Б) деформациялары әртүрлі аурулардың әсерінен, сүйекті тесу

В) ақаулары мен остеоэктомия, кесу, сүйекті тесу

Г) деформациялары әртүрлі аурулардың әсерінен, алып тастау

Д) деформацияның көлемі мен түріне, естен тану

15. Жергілікті жасалатын пластикалық оталарды................болады

А) үш түрге бөлуге

Б) екі түрге бөлуге

В) бес түрге бөлуге

Г) жеті түрге бөлуге

Д) тоғыз түрге бөлуге

16.Еркін қөшірудің............... бар.

А) 5 түрі

Б) 7 түрі

В) 9 түрі

Г) 12 түрі

Д) 15 түрі

17. Еркін көшірудің өз тіндерінен жасалатын түрін......деп аталады

А) аутогенді

Б) миогенді

В) биогенді

Г) алып тастау

Д) кесу, сүйекті тесу

18. Еркін көшірудің........алынатын тіннен жасалатын түрін атайды

А) синергенді генетикалық жағынан бір организмнен

Б) қиықтың тіннен ажырауы

В) қиықтың тінге әсері

Г) қиықтың өз құнын жоғалтуы

Д) қиықтың беткейлік бөлігі

19. Еркін көшірудің................... жасалатын түрін атайды

А) аллогенді осы тәрізді организмнен

Б) аяқшасы бар қиындының созылуы

В) қосқарыншалы бүлшық еттің жиырылуы

Г) иек асты терісінің қызаруы

Д) жақ асты аймағының ақауы

20. Еркін көшірудің................... жасалатын түрін атайды

А) ксеногенді — бөтен түрдегі организмнен алынған тіндерден

Б) Филатов сабақшасы

В) екі аяқты қиынды

Г) самай, екі аяқты қиынды

Д) иек асты терісінің қызаруы

21. Еркін көшірудің................... жасалатын түрін атайды

А) өлі заттарды организмге ендіру арқылы

Б) самай, екі аяқты қиынды

В) қосқарыншалы бұлшық еттің жиырылуы

Г) аяқшасы бар қиындының созылуы

Д) аллогенді осы тәрізді организмнен

22. Қиықтың қалыңдығына байланысты теріні көшірудің......белгілі.

А) 3 түрі

Б) 13 түрі

В) 5 түрі

Г) 7 түрі

Д) 11 түрі

23. Ауыз қуысының тарылуы микростомияны.... қалыпқа келтіреді.

А) үш әдіспен

Б) екі әдіспен

В) сегіз әдіспен

Г) бес әдіспен

Д) алты әдіспен

24. Аралас трансплантаттар дегеніміз............... трансплантат

А) тұтас күйінде отырғызылатын әртүрлі тіндерден тұратын

Б) иек асты терісінің қызаруы

В) қосқарыншалы бұлшық еттің жиырылуы

Г) аллогенді осы тәрізді организмнен

Д) аяқшасы бар қиындының созылуы

25. Отырғызылған тірі тін............деп аталады.

А) транспланттар

Б) имплантат

В) эксплантат

Г) аяқшасы бар қиынды

Д) аяқшасы бар сабақша

26. Отырғызылған өлі (жасанды) заттар..........деп аталады.

А) имплантат немесе эксплантат

Б) трансплантат

В) тұтас күйінде отырғызылатын әртүрлі тіндерден тұратын

Г) ксеногенді — бөтен түрдегі организмнен алынған тіндерден

Д) қосқарыншалы бұлшық еттің жиырылуы

27.Филатов сабақшасының..................бар

А) үш түрі

Б) бес түрі

В) төрт түрі

Г) алты түрі

Д) жеті түрі

28. Домалақ Филатов сабақшасы................болып бөлінеді.

А) екіаяқты, үшаяқты, төртаяқты және үзік аяқшалы

Б) трансплантат

В) тұтас күйінде отырғызылатын әртүрлі тіндерден тұратын

Г) ксеногенді — бөтен түрдегі организмнен алынған тіндерден

Д) өлі заттарды организмге ендіру арқылы

29. Домалақ Филатов сабақшасы көлемі бойынша..... деп бөлінеді.

А) макросабақша, орташа және микро-сабақша

Б) макросабақша, аяқшасы бар қиындының созылуы

В) орташа және қосқарыншалы бұлшық еттің жиырылуы

Г) микро-сабақша, аллогенді осы тәрізді организмнен

Д) макросабақша, қосқарыншалы бұлшық еттің жиырылуы

30. Рентген әдісімен зерттеу деформацияның..........нәтижесін

көрсетеді.

А) табиғатын дәл анықтап, хирургиялық, ортодонтиялық ем

әдістерінің

Б) ақаулары мен деформациялары әртүрлі аурулардың әсерінен

В) иек асты терісінің қызаруы

Г) деформациялары әртүрлі аурулардың әсерінен, алып тастау

Д) синергенді генетикалық жағынан бір организмнен

1991 жылы Тәуелсіз Қазақстан Республикасы болып атанған күннен бастап бүгінгі күнге дейінгі қолданыстағы стоматология және бет-жақ аймағы хирургиясы саласы бойынша бұйрықтардың тізімі

1.Приказ МЗ РК №516 от 10 октября 1997 г. «О мерах по дальнейшему улучшению стоматологической помощи населению».

2. Приказ МЗ РК №759 от 27 декабря 2007 г. «Об утверждении нового перечня тарификатора медицинских услуг и внедрение пилотного проекта модели частичного финансирования».

3. Приказ МЗ РК №759 от 28 декабря 2007 г. «Об утверждении периодических протоколов диагностики и лечения».

4. Приказ МЗ РК №32 от 20 января 2009 г. «Об утверждении правил по совершенствованию системы управления качеством оказания медицинской помощи в организациях здравоохранения РК».

5. Приказ МЗ РК №103 от 26 февраля 2009 г. «Об утверждении стандартов аккредитации для медицинских организации».

6. Кодекс РК от 18 сентября 2009 года №193-ІV «О здоровье народа и системе здравоохранения».

7. Приказ МЗ РК №661 от 6 ноября 2009 г. «Об утверждении правил проведения квалификационных экзаменов в области здравоохранения».

8. Приказ МЗ РК №685 от 10 ноября 2009 г. «Об утверждении профилактических медицинских осмотров целевых групп населения».

9. Постановление Правительства РК №2136 от 15 декабря 2009 года «Об утверждении перечня гарантированного объема бесплатной медицинской помощи».

10. Приказ МЗ РК №136 от 26 февраля 2010 г. «Об утверждении санитарных правил и санитарно-эпидемиологические требова-ния к содержанию и эксплуатации стоматологических объектов».

11. Приказ МЗ РК №907 от 23 ноября 2010 г. «Об утверждении первичной медицинской документации организации здравоохранения».

12. Постановление Правительства РК №1363 от 15 декабря 2010 года «О внесений дополнений в Постановление Правительства РК №2136 от 15 декабря 2009 года «Об утверждении перечня гарантированного объема бесплатной медицинской помощи».

(Ортодонтическая помощь при врожденных аномалиях ЧЛО).

13. Приказ МЗ РК №145 от 16 марта 2011 г. «О внесений изменений в Приказ МЗ РК №685 от 10 ноября 2009 г.»

Қолданылыстағы бұйрықтар стоматология саласы бойынша жұмыс жүргізуге кедергі келтіреді, –деп ойлаймыз. Себебі: Бұл бұйрықтардың барлығы стоматологиялық мекемелер мен емханалар жекешеленіп кеткеннен кейін шыққан. Біздің пікірімізше №240-241-ші жекешеледіру туралы Үкімет қаулысын қайта қарау керек екендігін аңғартып тұрғандай. Бұл мәселе бойыншада оңды шешім (жекешеленіп кеткен бала-бақшалар жаппай мемлекетке қайтарылуда, мемлекеттік стоматологиялық мекемелерге қазірде қосымша штаттық бірліктер көптеп бөлуде) шығаруға болады деген үміттеміз.

Қ О Р Ы Т Ы Н Д Ы

Оқулық кітапХХI тараудан тұрады. Бірінші тарау хирургиялық стомато-логиясы мен бет-жақ хирургиясының пән есебінде дамуы және өзі тектес пән-дермен байланысы туралы толық мәліметтер берілген.

Сонымен қатар Тәуелсіз Қазақстандағы даму сатылары және де осы саланы дамытудағы қазақ ғалымдарының қосқан үлесі мен табыстары тайға таңба басқандай етіп жазылған. Тәуелсіз Қазақстанда хирургиялық стоматологиясы мен бет-жақ хирургиясы көмегін ұйымдастыру, керекті құрал-жабдықтар, науқастарды медициналық тексеру ерекшеліктері, жансыздандыруға керекті дәрі-дәрмектер, оның ішінде жергілікті жансыздандыруға жататын күрделі эфирлер мен амидтер тобына көп көңіл бөлінген және көптеген тарауға жаңалықтар енгізілген және енгізілуде. Сондықтан жергілікті жансыздандыруға жататын жаңадан енгізіліп, тікелу сатысындағы Суперкаин туралы кеңейтілген мәліметтер, бет-жақ аймағының анатомиялық, физиологиялық ерекшеліктерін егжей-тегжей зерттеп, дәлелдер мен мысалдар келтіріліп, тараума тарау рет-ретіме шынайы қарапайым ана тілімізде жазылған. Ал жетінші тарауда тіс жұлу отасының ерекшеліктері мен керекті құрал-жабдықтар, оны өткізу әдістер және тіс жұлу отасынан кейінгі асқынулар, оларға көрсетілетін көмектің түрлері, тіс жұлу отасындағы қазіргі заман талабына сай қолданылатын әдістер жазылған. Сегізінші және тоғы-зыншы тарауда бет-жақ аймағында кездесетін қабыну аурулары мен тіс жарып шығу ауруларына арналады. Қабыну аурулары мен тіс жарып шығу ауруларының келіп шығу тарихы, оның түрлері, арнайы қоздырғыштары, салыстырмалы нақтамасы, олардың айырықша белгілерімен сипатталып, зерттеу және емдеу әдістерінің ең маңыздыларына аса көп көңіл бөлінген.

Дәрігер-стоматолог тәжірибесінде ең көп кездесетін асқынулардың бірі және ең маңыздысы – бұл Гаймор қуысының қабынуы мен тесілуі. Осындай кезде түбегейлі емдеу әдісін қолдану, одан үнемді пайдалану дәрігер-стоматологтан үлкен тәжірибені және білімді талап етеді. Сілекей бездерінің аурулары туралы он бірінші тарауда талқыланады. Онда еліміздің аймақтарында осы аурудың кездесу кестесі салыстырмалы түрде келтірілген. Зерттеу және емдеу шараларының өзектілігі көкейкесті мәселе екендігі айтылады. Он екінші тарауда бет-жақ аймағының жарақаттары мен емдеу әдістерінің ерекше-ліктері мен оған Отандық ғалымдардың қосқан орасан үлестері туралы жазылған. Бет-жақ аймағында қабыну ауруларының асқынулары өте жиі кездесетін құбылыс. Сондықтан науқас осындай халде болғанда, оны зерттеу оған жедел көмек көрсету шараларын ұйымдастыру, өте ауыр жағдайдан алып шығу дәрігерден өз қызметіне деген аса үлкен жауапкершілікті, тәжірибені және біліммен қажырлы еңбекті талап етеді. Жүйке және Самай-төменгі жақ буынының аурулары дәрігер-стоматолог өмірінде өте жиі кездесетін болғандықтан, оларға арнайы тарау бөлініп, мәліметтер дәлелдермен келтірілген. Парадонтоз аурулары мен тістік имплантация және ауыз қуысын тіс салуға дайындау, ісіктер мен бет-жақ аймағын қалпына келтіру хирургиясы салаларына арнайы тараулар бөлінген. Әрбір тарау тапсырманы қайталауға арналған естемелік жаттығу сұрақтары мен тұжырымдалып тұрады.

Қолданылған әдебиеттер

1.Бернадский Ю.И. Основы челюстно-лицевой хирургии и хирургической стоматологии. – Москва: Издательство «Медицинская литература», 2007 г. - 416 с.

2.Оразалин Ж.Б., О.М.Мырзабеков., А.М.Сабданалиев. Челюстно-лицевая хирургия в казахстане сегодня. Актуальные вопросы хирургической стоматологии, челюстно-лицевой хирургии и новые организационные формы детской стоматологической службы в РК. Материалы Конгресса (ІІІ-съезда) стоматологов Казахстана 28-31 мая 2003 г. Алматы-2003- С. 1-13.

3.Грецук С.Ф., Безруков В.М. Синдром системного воспалительного ответа и сепсис в клинике челюстно-лицевой области. // Хирургия.-2000.-№1.-С.47-53.

4.Мырзабеков О.М. Обоснование стратегии развития стоматологической службы Республики Казахствн в рыночных условиях. Автореф. Док.дис.-Алматы. 2001.-42с.

5. Абай. Қара сөздер-нақыл-сөздер. Алматы, 2007.-158с.

6. Гуцан А. Э., Бернадский Ю. И., Годорожа П. Д. Челюстно-лицевые операции (Справочник). – М.: Издательство «Медицинская литература», 1997 г. - 400 с.

7.Айтбаев Ж.Ж. Использование стандартних поднадкостничных имплантатов. Актуальные вопросы хирургической стоматологии, челюстно-лицевой хирургии и новые организационные формы детской стоматологической службы в РК. Материалы Конгресса (ІІІ-съезда) стоматологов Казахстана 28-31 мая 2003 г. Алматы-2003- С.72-76.

8.Зайцев Л.А. Профилактика осложнений при удалении глубоко залегающих остатков корней зубов: Автореферат дис…канд. мед. наук. – К., 1986. – 21 с.

9.Клиническая оперативная челюстно-лицевая хирургия: Руководство для врачей /Под ред. проф. В.Н.Балина и Н.М.Александрова. – СПб.: Специальная литература, 1998. – 591с.

10.Кровотечение после операции удаления зуба/ Сост. В.Ф. Тулянкин, Т.И. Тулянкина // Домашний Доктор. - АОЗТ «Паритет», 1997.

11. Branemark P. Et al //Acta orthop. Scand.-1997.-Vol 52.-№6.-Р. 155-170.

12.Кульгавов В.Г. Обезболивание в хирургической стоматологии.-Иркутск,1989.-149 с.

13.Операція вилучення зубів та їх коренів (практичний посібник) / О.Є. Малевич, Л.В. Харьков, А.А. Світловський та ін. – Дніпропетровськ: Рекон. Мед, 1999. – 108 с.

14.Персин Л.С, Елизарова В.М., Дьякова СВ. Стоматология детского возраста. — Изд. 5-е, перераб. и доп. — М.: Медицина, 2003. — 640 с: ил.

15.Рузин Г.П., Бурых М.П. Основы технологии операцц в хир.стоматологии и ЧЛ хирургию – Х.: ООО «Знание», 2000. – 292 с.

16.Руководство по хирургической стоматологии и челюстно-лицевой хирургии (в 2-х томах). Том 1/ Под редакцией В. М. Безрукова, Т. Г. Робустовой. – Москва: Издательство «Медицина», 2000 г. – 776 с.

17.Танфильев Д.Е. Удаление зубов. Библиотека практического врача. – М.: Медгиз, 1956. – 163 с.

18.Харьков Л.В., Яковенко Л.Н., Чехова И.Л. Хирургическая стоматология и челюстно-лицевая хирургия детского возраста. – М.: Книга плюс, 2001. – 470 с.

19.Шаргородский А.Г. Руководство к практическим занятиям по хирургической стоматологи. – М.: Медицина, 1976. – 248 с.

20. Амбулаторная хирургическая стоматология. Безруков. М: 2002-75 с.

21. Основы челюстно-лицевой хирургии и хирургической стоматологии. Бернадский. М.: 2003-416с.

22. Руководство по хирургической стоматологии и ЧЛХ в 2-х тт. Безруков. М:2000 (776с., 488с)

23.Робустова Т.Г. Хирургическая стоматология. Учебник, М., Медицина, 2001-666 с.

24. Амбулаторно-поликлиническая онкостоматология. Вагнер. Н.Н: 2002-124 с.

25. Дентальная имплантология. Параскевич. М.: 2006-400с.

26. Черепно-лицевая хирургия. Бельченко. М.: 2006-340с.

27. Тематические экзаменационные тесты по вопросам стоматологии и челюстно-лицевой хирургии: учебное пособие под ред. В.В. Афанасьева, Э.А. Базикяна, А.М. Панина. – М., 2009. – 416 с.

28.Оразалин Ж.Б., Төлеуов К.Т. - Хирургиялық стоматология. Алматы. «Білім», 1998-368 бет

29.Сағындықов Х. Л., Ревюк И. С., Айтбаев Ж.Ж. Стоматологиялық тәжірибедегі қауіпті жағдайлар мен бет-жақ аймағының жедел қабыну аурулары және жарақаттары кезінде көрсетілетін жедел көмектер: Оқу әдістемелік нұсқау. – Астана: ҒТАО, 2006.-118 бет

30.Талимов К. К., Атабаев С.А. – Пародонт ауруларын хирургиялық жолмен емдеу тәсілдері – Оқу әдістемелік нұсқау. Алматы 2002 ж.

31. Тажибаева Н.С., Хасанова М.И., Усманов Ф.К., К вопросу изучения гигиены труда врачей стоматологов-терапевтов. Среднеазиатский научно-практический журнал № 1-2, 2009 (39-40).

32. Мороз Б.Т. Исследования уровня тяжести и напряженности трудового процесса на рабочем месте рача стоматолога //Материалы «Х международная конференция челюстно-лицевых хирургов и стоматологов».-СПб.,2005.

33. Саханов А.А. Исследование влияние трудового процесса на свойства внимания врача стоматолога терапевта // Актуальные вопросы клинической и экспериментальной медицины.-СПб.,2005.

34. Румянцев Г.И. «Гигиена». Москва,2008, Третье издание.

35. СанПин 0231-07 Санитарные нормы и правила проектирования, стоительства и эксплуатаций лечебно- профилактических учреждений. Т. 2007.

36. Санпин 0143-03 Санитарные нормы и правила проектирования, строительства и эксплуатаций поликлинических учреждений частного сектора. Т. 2003.

37. Айтмамбетова А.А. Комплексная медико-социологическая оценка статуса врача в рыночных условиях. // Автореф. дисс.канд. мед.наук. – Алматы. 2005.24с.

38. Мороз Б.Т. Исследование уровня запыленности и бактериальной обсеменности в зоне дыхания врачей стоматологов –терапевтов и ортопедов // Институт стоматологии.-СПб.-2008.-№4 (41).

39. Баке М.Я., Аулика Б.В., Лусе И.Ю. Риск влияние химического фактора на здоровья стоматологов // Гигиена и санитария //-2002. №4-С.29-30.

40. Цыганий А.А. Карманный справочник анестезиолога. Практическая анестезиология— К.: Книга плюс, 2000.-385 с.

41.Чехова. И.Л. Д1агностика та лжування гострих неспециф1чних л^мфадентв щелепно-лицевоТ дтянки та ши1 у д1тей: Автореф. дис.... канд. мед. наук — К., 1994. — 19 с.

42.Чехова И.Л. Новые методы лечения острых лимфаденитов челюстно-лицевой области и шеи у детей//Стоматология.— 1995.— № 3,— С. 26-35

43.Шаргородский А.Г. Атлас опухолей мягких тканей и костей лица. —М., 1999.- 220 с.

Дата добавления: 2014-11-18