Билет 27

1. Электромагниттік өріс. Магнит өрісі энергиясы және энергия тығыздығы.

2. Жартылай ыдырау периоды. α, β және γ-сәуле шығару.Ығысу ережесі.

1.Электромагниттік өріс

Электромагниттік өріс электрлік және магниттік құбылыстардың материялық негізі болып табылады. Электромагниттік өріс өзара байланысты екі құраушыдан (электр және магнит компоненттерінен) тұрады. Электромагниттік өріс теориясын сипаттайтын теңдеулер жүйесін талдай отырып, Максвелл электромагниттік өріс кеңістікте электромагниттік толқын түрінде тарай алады деген теориялық болжам жасады. Электромагниттік өріс үшін Максвелл теңдеулері мына түрде жазылады (СИ жүйесінде):

, . , . , ,

Магнит өрісі энергиясы және энергия тығыздығы

Электр тiзбегiн ток көзiне қосқан кезде контурдағы токтың мәнi нөлден бастап артып, өзiнiң қандай да бiр I – ге тең тұрақты мәнiне жеткенше, токтың осы өзгерiсiнен пайда болатын өздiк индукция ЭҚК-iн жеңуге қарсы жұмыс жасалынуы тиiс. Энергияның сақталу заңына сәйкес бұл жасалынған жұмыс энергияның басқа түрiне, яғни осы тұйық контурдың магнит өрiсiнiң энергиясына айналады.

S- катушканың көлденең қимасының ауданы, ℓ-катушканың ұзындығы. Ал S·ℓ=V катушканың көлемi екенiн ескерсек, онда энергия тығыздығының, яғни көлем бiрлiгiндегi энергияның мәнi үшiн мынадай өрнектi аламыз:

2.Жартылай ыдырау периоды T1/2 – берілген радиоактивтік үлгінің ядроларының тең жартысы ыдырап үлгіретін уақыт. Жартылай ыдырау периоды ыдырау тұрақтысымен T1/2 = ln2/ λ қатынасымен байланысқан. Барлық ыдыраулар кезінде электр заряды, импульс, импульс моменті, энергия-масса және нуклондар саны сақталады.

α, β және γ-сәуле шығару.

Альфа-сәуле шығару — ядролық реакторлардың жұмыс процесінде, ядролық жарылыста пайда болатын немесе ядролық зарядтардың құрамына кіретін радиоактивті изотоптардың ыдырау барысында ядролардың гелий атомдарын (альфа-бөлшектер) шығаруы. Альфа-сәуленің өткіш қабілеті аз.

Бета-сәуле шығару — радиоактивтік изотоптардың бета-ыдырау кезінде атомдық ядролармен шығарылатын электрондар немесе позитрондар (бета-бөлшектер) ағыны. Бета сәулеленген изотоптардың көп мөлшері ядролық жарылыс кезінде пайда болады. Бета-бөлшектердің ену қабілеттері бірнеше миллиметрден аспайды.

Гамма-сәуле шығару (орыс. Гамма-излучение) — ядролық жарылыс кезінде түзілетін, кемінде 1010 метр ұзын толқынды электрмагниттік иондалған сәулелену, ядролык атомдардың энергиялық жағдайының өзгеруі, ядролықка айналу және бөлшектердің аннигиляциясы. Ол өткір радиация құрайтындардын бірі болып табылады. Заттардың қалың қабатының арасынан өтіп кете алады.

Ығысу ережесі -Ядро, өзінің электр зарядын бір заряд бірлігіне өзгертуі, яғни нейтронның протонға немесе протонның нейтронға айналуы арқылы тосын ыдырайды. Осы процесс ядродан электронның немесе позитронның ұшып шығуымен қабаттаса өтеді, оны бета-ыдырау дейді.

Альфа ыдырау - . Бетта ыдырау - Гамма ыдырау -

Дата добавления: 2014-12-25