УПРАЖНЕНИЯ. Образец спряжения глагола в утвердительной форме

Образец спряжения

Образец спряжения глагола в утвердительной форме

1-е л. ед. ч. 2-е л. ед. ч. 3-е л. ед. ч.	Ben konuştum. Sen konuştun. O konuştu.	Я (по)говорил. Ты (по)говорил. Он (по) говорил.
1-е л. мн. ч. 2-е л. мн. ч. 3-е л. мн. ч.	Biz konuştuk. Siz konuştunuz. Onlar konuştular.	Мы (по)говорили. Вы (по)говорили. Они (по)говорили.

Вопросительная форма. Личные аффиксы второй груп­пы, состоящие в основном лишь из одного согласного (m, n, k), неотделимы от временной основы. Поэтому вопро­сительная частица присоединяется в этом случае к основе времени вместе с личным аффиксом.

ПРИМЕРЫ: aldım — aldım mı? (al + dı + m mı)

— я взял (брал)? сравните

alıyorum — alıyor muyum?(al + ıyor mu + yum)

— я беру?

Отрицательная форма. В образовании отрицательной формы прошедшего времени нет никаких особенностей, а вопросительно-отрицательная форма слагается из отри­цательной и вопросительной форм.

ПРИМЕРЫ: Ben görmedim (gör + те + dim). — Я не видел. Ben görmedim mı (gör + mе + dim + mi)?

- (Разве) я не видел?

(«Я брал(ли)?», «Я не брал», «Я не брал(ли)?»)

Ben aidim mı?	1-е л. ед. ч. Ben almadım.	Ben almadım mı?
Sen aldın mı?	2-е л. ед. ч. Sen almadın.	Sen almadın mı?
0 aldı mı?	3-е л. ед. ч. O almadı.	O almadı mı?
Bız aldık mı?	1-е л. мн. ч. Biz almadık.	Biz almadık mı?
Sız aidiniz mı?	2-е л. мн. ч. Sız almadınız.	Siz almadınız mı?
Onlar aldılar mı?	3-е л- мн. ч. Onlar almadılar.	Onlar almadılar mı?

1. Произведите морфологический анализ и переведите с турецкого языка на русский следующие предложения:

a) 1. Sorumu bir daha sordum. 2. Bu cümleyi çok iyi
okudunuz. 3. Bir gün kitap mağazasından Sabahattin Ali'nin
bir romanını aidim. 4. Saat sekizde döndük. 5. Herzaman
bu istirahat evinde dinlendi.

b) 1. Biz bunu yapmadık. 2. Kardeşiniz benimle birkaç defa
konuştu, fakat ben ona cevap vermedim. 3. Bu cümleyi

doğru okumadınız. 4. Babam daha dönmedi. 5. Bu kitabı bir yerde görmedim.

c) 1. Nereye gittiler? 2. Dün neyle uğraştın? 3. Kasımda
orada ne İş gördün? 4. Sinemadan saat kaçta döndünüz?
5. Ne zaman imtihan verdi?

d) 1. Bize tramvayla mı geldiniz? 2. İşe saat beşte mi
başladık? 3. Dün gece sen mi bize uğradın? 4. Bütün gün
mü çalıştı? 5. Öğretmenini iyi mi dinledin?

e) l. Dün sinemaya gittiniz mı? 2. Oğlunuz dun akşam sokağa
çıktı mı? 3, Bugünkü «Ulus» gazetesini okudun mu? 4. Biz
o subayla konuştuk mu?

f) 1. Ne demek? Seninle bunu konuşmadık mı? 2. Dün bir
yere gitmediniz mi? 3. Ona hiç bir zaman mektup yazmadın
mı? 4. Ne istiyorsunuz? Sorunuza yanıt vermedim mi?
5. Görgülü değildir. Güç gelmedi mi ona? 6. Hanım efendi,
ne diyorsunuz? Kızınıza iyi bakmadık mı?

2. На следующие вопросы дайте ответы (утвердительные или отрицательные):

1. Dün dersleriniz saat üçte mı bitti? 2. Bugün gazete aldın mı? 3. Bu sabah kardeşimle konuştunuz mu? 4. Perşembe günü mü sınav verdik? 5. Dün gece derse çalıştın mı? 6. Kasım ayını nerede geçirdiniz? Nerede oturdunuz? 7. Dün akşam bir yere gittiler mi?

3. К следующим предложениям поставьте специальные вопросы и
вопросы общего типа:

Образец: Dun tiyatroya gittik.

1. Dün nereye gittiniz? 2. Dün ne yaptınız? 3. Tiyatroya ne zaman gittiniz? 4. Dün tiyatroya gittiniz mi? 5. Dün tiyatroya mı gittiniz?

6. Tiyatroya dün mü gittiniz?

1. Dün Türkçe ile uğraştım. 2. Dostunuzu jimnastik salonunda gördük. 3. Oğlum bu sene orta okulu bitirdi. 4. Saat yedide öğretmenimize uğradık. 5. Akşamları Türkçe'ye çalıştım.

4. Следующие утвердительные предложения превратите в вопроси­
телно-отрицательные и переведите на русский язык:

1. Dün akşam derse çalıştık. 2. Türk grameri (Türkçe'nin grameri) Öğrencilere biraz güç geldi. 3. Kasım ayında Kharkov şehrine gittim. 4. Odada bir kimse gördünüz. 5. Genci sınav salonuna geçirdiler.

5. Переделайте следующие предложения, заменив форму настояще­
го времени формой прошедшего времени, и переведите их на
русский язык:

1. Çocuğu nereye götürüyorsun? 2. Karanlıkta bir şey görmüyorum. 3. Bugün cam fabrikasını gidiyoruz. 4. Kime soruyorsunuz? 5. Ne yazıyorsun? Göster bana! 6. Türkçe'yi öğreniyor musunuz? 7. Geniş bir meydana çıkıyoruz. 8. Arkadaş, beni dinliyor musun? 9. Siz bunu bilmiyor musunuz? 10. O adamla bir evde mi oturuyorsunuz? Hayır, onunla beraber oturmuyorum (oturmıyorum).

6. Переведите на турецкий язык следующие предложения:

1. Эту книгу он купил в одном книжном магазине. 2. В го­роде Павлодаре я жил и работал два года. 3. С товарищем моего сына мы проговорили несколько часов. 4. Сколько человек пришло на собрание? 5. Вы ошибаетесь, это не так. 6. Мы вышли на улицу Брестскую и пошли на площадь Ма­яковского. 7. Разве он еще не вернулся из школы? 8. Мой отец никогда не изучал турецкого языка. 9. Ты принес из моей комнаты мой портфель?!0. Разве в среду вы к нему не заходили?

Дата добавления: 2014-12-25