КАТЕГОРИИ: Архитектура-(3434)Астрономия-(809)Биология-(7483)Биотехнологии-(1457)Военное дело-(14632)Высокие технологии-(1363)География-(913)Геология-(1438)Государство-(451)Демография-(1065)Дом-(47672)Журналистика и СМИ-(912)Изобретательство-(14524)Иностранные языки-(4268)Информатика-(17799)Искусство-(1338)История-(13644)Компьютеры-(11121)Косметика-(55)Кулинария-(373)Культура-(8427)Лингвистика-(374)Литература-(1642)Маркетинг-(23702)Математика-(16968)Машиностроение-(1700)Медицина-(12668)Менеджмент-(24684)Механика-(15423)Науковедение-(506)Образование-(11852)Охрана труда-(3308)Педагогика-(5571)Полиграфия-(1312)Политика-(7869)Право-(5454)Приборостроение-(1369)Программирование-(2801)Производство-(97182)Промышленность-(8706)Психология-(18388)Религия-(3217)Связь-(10668)Сельское хозяйство-(299)Социология-(6455)Спорт-(42831)Строительство-(4793)Торговля-(5050)Транспорт-(2929)Туризм-(1568)Физика-(3942)Философия-(17015)Финансы-(26596)Химия-(22929)Экология-(12095)Экономика-(9961)Электроника-(8441)Электротехника-(4623)Энергетика-(12629)Юриспруденция-(1492)Ядерная техника-(1748) |
Лекция №5. Проекциялық сызу. Көріністер МЕСТ 2.305-68**
Лекция Проекциялық сызу. Көріністер МЕСТ 2.305-68** Заттар мен бөлшектердің кескіндерін (сызбаларын) тікбұрышты проекциялау әдісімен орындайды. Сызбадағы кескіндер мазмұнына қарай көріністер, тіліктер және қималар болып бөлінеді. Көріністердің, тіліктердің және қималардың саны мүмкіндігінше аз, бірақ заттың пішіні мен өлшемдерін көрсетуге жеткілікті болуы қажет. Көріністер МЕСТ 2.305-68** Көрініс дегеніміз зат бетінің бақылаушыға көрінетін бөлігінің кескіні. Кескіннің санын азайту үшін заттың көрінбейтін керекті бөліктерін штрих сызықтарының көмегімен көрсетуге болады. Көрініс негізгі, қосымша және жергілікті болып бөлінеді. Негізгі көріністер затты фронталь проекциялау жазықтығымен беттестірілген алты қырлы іші қуыс кубтың жақтарына тікбұрыштап проек-циялау нәтижесінде алынады.
Қарау бағытын орыс алфавитінің бас әріптерімен белгіленген нұсқамен көрсету қажет (2-сурет). Стандартқа байланысты, бірінші бұрыш проекциялау әдісіне сәйкес орналаспаған көріністер (Е әдісі) немесе басқа бетке орналасқан көріністер
«А», «Б» тәріздес жазбалармен көрсетіледі (2 в, г-сурет).
Егер қарау бағыты көрсетілуі мүмкін кескін жоқ болатын болса, онда көріністің атауы жазылып қойылады, мысалы: «Сол жақ көрініс», «Астыңғы көрініс» және т.б. Құрылыс сызбаларында көріністердің өзара орналасуына қарамастан, егер қарау бағыты көріністің атауы мен белгіленуі бойынша анықталатын болса, көріністің атауы мен белгіленуін қарау бағытының нұсқамасысыз көрсетуге болады. Көріністің саны мейлінше аз болуы, бірақ оның пішіні мен өлшемдері туралы толық мәлімет беруі керек.
Бұл үшін қосымша көрініс сызбада «А»немесе «®А» жазбасымен белгіленеді, ал қарау бағыты нұсқамамен көрсетіледі (3 а, б-сурет).
Егер қосымша көрініс тиісті кескіндермен тікелей проекциялық байланыста орналасқан болса, онда симметриялық кескін үшін көрініске жазба қойылмайды (4а-сурет), ал симметриялық емес кескіндерге қарау бағытын нұсқамамен көрсетеді (4б-сурет).
Қосымша көріністі негізгі көрініске қарағанда бұрып көрсетуге болады, мұндай жағдайда оған МЕСТ2.305-68** бойынша «» белгісі қойылады (5а, 5б-суреттер).
Зат бетінің шектелген бөлігінің кескінін жергілікті көрініс деп атайды. (А көрінісі, 6-сурет). Жергілікті көріністі үзік сызықтармен шектеуге болады, мүмкіндігінше өте кіші өлшемде (Б, 6-сурет).
Аксонометриялық проекциялар. Стандарт аксонометриялық проекциялар
Біз жоғарыда геометриялық фигураларды өзара екі перпендикуляр проекциялар жазықтығына ортогональ проекциялау тәсілдерімен таныстық. Мұндай жолмен алынған сызбаның маңызды кемістігі болады: ол зат туралы барлық жағдайда кеңістік көрініс бермейді. Енді сызуды көрнекті түрде орындауға болатын әдісті қарастырайық. Оны берілген затты тікбұрышты координаталар осіне бекітуге негізделген аксонометриялық проекциялар тәсілімен алуға болады. Одан кейін затты осы остермен бірге таңдап алынған аксонометриялық проекциялар жазықтығына (картина жазықтығы) кескіндейді. Төменде А нүктесінің аксонометриялық проекциясын p¢ картина жазықтығына салуды қарастырайық (сурет 1). А нүктесін Охуz координаталар остері жүйесіне ендіреміз. Бұл жүйенің координаталар остерінен ℓx=ℓy=ℓz масштабты кесінділер - бірлік кесінділерді белгілейміз. А нүктесін хОу координаталар жазықтығына тік-бұрыштап проекциялаймыз. Сызбадан көрініп тұрғандай, А нүктесі координаталар басымен, әр буыны А нүктесінің белгілі координаталарын көрсететін ОАхА2А сынық сызығымен байлансты. Енді А нүктесін х, у, z остерімен бірге p¢ жазықтығына S бағытымен параллель проекциялаймыз; S бағыты координаталар остерінің ешқайсына да параллель емес.
Сонда p¢ жазықтығында: 1. О¢х¢,О¢y¢,О¢z¢ – аксонометриялық остер. 2. А¢ – А нүктесінің аксонометриялық проекциясы. 3. ℓ¢x, ℓ¢y, ℓ¢z – аксонометриялық бірлік кесінділер (жалпы жағдайда ℓ¢x¹ℓ¢y¹ℓ¢z). 4. ;;қатынастары аксонометриялық остер бойынша бұрмалану көрсеткіштері деп аталады (сурет 1). Аксонометриялық проекциялар шексіз көп. Мұны К. Полькенің (неміс геометрі 1810-1776 гг.) теоремасы дәлелдейді: Бір жазықтықта (p¢) жататын, кез-келген ұзындығы бар бір нүктеден (О¢) шығатын, бірі-бірімен кез-келген бұрыш құрайтын, үш кесінді А¢О¢, В¢О¢, С¢О¢ бір-біріне перпендикуляр.
Проекциялау бағытына(S) байланысты аксонометриялық проекциялар мына түрлерге бөлінеді: - Тікбұрышты, егер S ^ p¢; - қиғашбұрышты, егер S ^ p¢. Бұрмалану көрсеткіштері келесі тәуелділікте болады: k2 + m2 + n2 = 2 +ctg2j (I) – қиғашбұрышты аксонометрия үшін, j – проекциялау бағыты (S) мен картина жазықтығының (p¢) арасындағы бұрышы. Тікбұрышты проекциялау жағдайында, яғни j=90° болғанда, (I) қатынасы мына түрде жазылады: k2 + m2 + n2 = 2 (II) Тәжірибеде көп аксонометриялық проекциялардың ішінен көрнекілігі жақсы және салынуы қарапайым түрлері қолданылады. Енді солардың бірнешеуін қарастырайық. Тікбұрышты изометрия. ГОСТ 2.317-69 Тікбұрышты изометрияда барлық координаталар остері аксонометриялық жазықтықтарға бірдей бұрышта көлбеу, сондықтан аксонометриялық остердің аралары (сурет 3) zOx = xOy = zOy = 120° және
Есеп. Берілген сызба бойынша АВ кесіндісінің тікбұрышты изометриясын салу керек. (сурет 4) АВ түзуі мен горизонталь проекция жазықтығының К қиылысу нүктесін анықтау керек. Сызба бойынша А және В нүктелерінің координаталарын анықтаймыз (сурет 4). Алынған координаталарды қолдана отырып және k = m = n = 1 екенін ескеріп, А және В нүктелерінің тікбұрышты изометриясын саламыз (сурет 5). АВ түзуі мен p2 жазықтығының К қиылысу нүктесі АВ түзуінің өзінің проекциясымен (А2В2) қиылысу нүктесі ретінде анықталады. (К = (АВ) ∩p2 Þ К= (АВ) ∩ (А2В2)).
Шеңбер тікбұрышты изометрияда эллипске кескінделінеді. Эллипстің үлкен және кіші остерінің бағыттары мен өлшемдері шеңберлердің тиісті проекциялар жазықтығында орналасуына байланысты. Егер шеңбердің жазықтығы проекциялар жазықтығына параллель орналасса, онда эллипстің үлкен осі 1,22d, ал кіші осі – 0,7d тең болады, бұл жерде d – шеңбердің диаметрі.
Мысалы, «b» шеңбері p2 жазықтығында (немесе оған параллель жазықтықта) жатса (сурет 6б), онда «болмайтын» ось z және эллипстің үлкен осі z осіне перпендикуляр болады (сурет 7). Тәжірибеде эллипсті үлкен осі-1,22d, кіші осі-0,7d тең төрт центрлі овалмен алмастырады (d – шеңбердің диаметрі). Координаталар басын, сызбада ыңғайлы болу үшін, конус табанының центріне орналастырамыз. Сонда p1 және p2 проекциялар жазықтықтары ажырайды және х1 мен х2 остері жеке кескінделінеді. Конус табанын изометрияда саламыз: оған үлкен осі y осіне перпендикуляр болатын эллипс сәйкес, бұл жерде үлкен ось- 1,22 × d = [12], кіші ось 0,7 × d = [34] және [56] = [78] = d. Конустың биіктігін (h) y осі бойынша өлшеп саламыз. Тікбұрышты диметрия. ГОСТ 2.317-69 Тікбұрышты диметрия үшін бұрмалану көрсеткіштері: k = n = 0,945, m = 0,47, бұл жерде k - х осі бойынша бұрмалану көрсеткіші, n – z осі бойынша бұрмалану көрсеткіші, m – y осі бойынша бұрмалану көрсеткіші.
Тікбұрышты сызба бойынша А, В, С, S нүктелерінің координаталарын анықтаймыз. Бұрмалану көрсеткіштерінің х және z остері бойынша: k = n = 1 және y осі бойынша: m = 0,5 екенін ескере отырып, пирамиданың тікбұрышты диметриясын орындаймыз. Шеңбер тікбұрышты диметрияда эллипске кескінделінеді. Егер шеңбердің жазықтығы проекциялар жазықтығына параллель болса, онда эллипстің үлкен және кіші остерінің бағыттары изометриядағы сияқты алынады.
Қиғашбұрышты фронталь диметрия. ГОСТ 2.317-69. Егер p¢ картина жазықтығын фронталь проекциялар жазықтығына параллель орналастырса, онда х және z остері p¢ жазықтығына бұрмаланусыз кескінделеді, яғни Ð xOz = 90° және k = n =1.
Дата добавления: 2014-01-03; Просмотров: 3192; Нарушение авторских прав?; Мы поможем в написании вашей работы! Нам важно ваше мнение! Был ли полезен опубликованный материал? Да | Нет |