СУДЗІЛ0ЎСКАЯ

СТУКАЛІЧ

Уладзімір Казіміравіч (10.11.1856—18.10.1918)

Літаратуразнавец, псторык, краязнавец. Нарадзіўся ў г. Якабштаце Курляндскай губ. (цяпер г. Екабпілс, Латвія) у небагатай дваранскай сям'і. Неўзабаве пасля яго на-раджэння сям'я пераехала ў Віцебск, дзе С. скончыў губернскую гімназію. У 1879—83 вучыўся на юрыдычным факультэце Пе-цярбургскага універсітэта. Потым працаваў у казённай палаце ў Слоніме, Гродне, Ві-цебску. У 1886 за дысертацыю «Юрыдыч-нае становішча гарадскіх абшчын у Заход-няй Pyci» яму нададзена званне кандьшата юрьщычных навук. Нейкі час працаваў у Віцебску памочнікам прысяжнага павера-нага, але адвакацкая дзейнасць яго не зада-вальняла, i ў 1898 ён перайшоў у казённую палату, дзе з 1906 узначальваў яе 2-е аддзя-ленне. Пачатак яго літаратурнай дзейнасйі прыпаў на першыя 3-4 гады пасля скан-чэння універсітэта. У 1886—1900 друкаваў-ся ў часопісе «Русский курьер» пад псеўда-німам Веневіч. Аўтар артыкулаў «Кароткая нататка аб беларускай гаворцы» (1895), «Да пытання пра арганізацыю універсітэта ў Ві-цебску» (1903), даследаванняў «А.П.Сапу-ноў. Да 25-годдзя яго навуковай i літара-турнай дзейнасці» (1905), «М.Я.Нікіфароў-

скі, 1845—1910 гады» (1910) i інш. Быў знаёмы з І.Я.Рэпіным. Перапісваўся з Г.І.Успенскім, сустракаўся з ім у Віцебску (1890).

С. актыўна ўдзельнічаў у грамадскім жыцці дарэвалюцыйнага Віцебска, быў ад-ным са стваральнікаў i членам Віцебскай вучонай архіўнай камісіі. Падтрымліваў ідэю аб адкрыцці універсітэта ў Магілёве, заклікаў мясцовыя ўлады i інтэлігенцыю хадайнічаць аб адкрыцці універсітэта ў Ві-цебску. У рэцэнзіі на працу рускага экана-міста М.Кавалеўскага «Эканамічны лад Ра-сіі» выказаў думку, што ў земляробстве не заўсёды прыдатная капіталістычная аргані-зацыя з яе канцэнтрацыяй вытворчасці. У якасці прыкладу спасылаўся на Данію, Швецыю i Галандыю, дзе ў сельскай гаспа-дарцы пераважала дробнае земляробства i невялікія памеры асобных гаспадарак, а вынікі ў развіцці земляробства былі ста-ноўчыя. Абгрунтоўваў непажаданасць вы-каранення рэшткаў патрыярхальнага побы-ту без уліку векавых традыцый народа.

Літ.: П a д л i п с к i A.M. Летапісец Віцеб-шчыны // Помнікі гісторыі i культуры Беларусі. 1978. № 1; Бусько В.Н. Экономическая мысль Белоруссии середины XIX—начала XX в. Мн., 1990. С. 71—72.

Яўгенія Канстанцінаўна (1854—?)

Рэвалюцыянерка-народніца. Нарадзіла-ся ў Магілёве. Сястра М.К. Судзілоўскага. Вяла рэвалюцыйную агітацыю разам з С.Л.Пяроўскай, В.М.Фігнер i інш. дзеячамі «Народнай волі», удзельнічала ў рэвалю-цыйных акцыях. У жн. 1874 арыштавана i каля 2 гадоў знаходзілася ў Петрапаўлаў-скай крэпасці. Пасля «працэсу 193—х» выслана пад нагляд паліцыі ў бацькаў ма-ёнтак Фастава Мсціслаўскага пав. Пасля 1892 жыла ў Кіеве, Арлоўскай i Смален-скай губ., працавала ў нядзельных школах, арганізацыях Чырвонага Крыжа, вяла рэва­люцыйную работу. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі ў эміграіші.

Дата добавления: 2014-01-04