Тақырып 8. Дебиторлық борыштар есебі

Сабақтың мақсаты:

Дебиторлық борыштың түсінігі мен түрлерін қарастыру, дебиторлық борыш бойынша есеп айырысуды зерттеу, және оларды тану мен бағалауды меңгеру.

Дәріс сұрақтары:

1. Дебиторлық борыш туралы түсінік және оның түрлері.

2. Сатып алушылар және тапсырыс берушілермен есеп айырысу есебі.

3. Есеп беруге тиісті тұлғалармен есеп айырысу есебі.

4. Күмәнді талаптар бойынша резервтер есебі.

5. Алынған вексельдерді есепте бейнелеу және өлшеу.

Негізгі түсініктер: дебитор, алынуға тиісті шоттар, саудалық дебиторлық борыш, саудалық емес дебиторлық борыш, ақшалай жеңілдік, сауда жеңілдігі, сатылған тауарлың қайтарылуы, күмәнді борыш, несиеге таза сатып өткізуден пайыз әдісі, дебиторлық борышты төлеу мерзіміне қарай есепке алу әдісі, есеп беруге тиісті тұлға, вексель, алдағы кезең шығыстары.

Дәріс мазмұны:

Ақша құралдары және оның эквиваленттерінен басқа қысқы мерзімді өтімді активтерінің маңызды түрлерінің бірі дебиторлық борыш (алынуға тиісті шоттар) және алынған вексельдер болып табылады. Олар тауарды несиеге сатқанда пайда болады. Алынуға тиісті шоттар осы кәсіпорынның басқа компанияның ақша құралдарына, тауарлары мен қызметтеріне және өзге де ақшалай емес активтеріне қойылатын талабы болып табылады. Басқа заңды және жеке тұлғалардың кәсіпорынға қарызы дебиторлық борыш болып табылады. Дебиторлық борыш шот-фактурамен немесе ресми қарыздық міндеттемемен расталады (вексельдер).

Дебиторлық борыштар төлеу мерзіміне сәйкес немесе борышты өтеу мерзіміне қарай келесі түрлерге бөлінеді:

- ұзақ мерзімді;

- қысқа мерзімді (ағымдағы);

Қысқа мерзімді қарыздар- ұйымның бір жылға дейінгі қарызы, ал бір жылдан жоғары- ұзақ мерзімді қарыздар болып саналады.

Дебиторлық борышты қалыпты өтеу мерзімі 5-90 күн болып табылады, бұл мерзімнен асып кесте дебиторлық борыштың өтелу мерзімі өтіп кеткен болып саналады.

Дебиторлық борыш  

Қысқа мерзімді дебиторлық борыштар  

Берілген аванстар

Дебиторлық борыштың ағымдық бөлігі  

Дата добавления: 2013-12-12