Бақылау сұрақтары

1. Когерентті емес толқындарды қосқанда, интерференциялық сурет неге орнықты емес?
2. Екі қыздырылған шамнан интерференциялық көріністі байқауға болады ма?
3. Оптикалық жол ұзындығы, оптикалық жол айырымы дегеніміз не? Олардың арасындағы байланыс?
4. Интерференциялық көріністерді алу тәсілдері.
5. Гюйгенс-Френель принципінің ерекшілігі?
6. Тордағы жарық дифракцияның максимум және минумумы болуы шартын жазыңыз.
7. Қандай жарық а) табиғи; б) бөлшекті поляризацияланған в) толығымен поляризацияланған болады?
8. Брюстер заңын жазыңыз. Ол немен байланысты?
9. Екі ретті сәуле сынуы? Ол қандай ортада байқалады?
10. Малюс заңын көрсетіңіз. Анализатор мен поляризатор дегеніміз не?
11. Жарықты жұту заңы (Бугер заңы). Жұту коэффициентінің физикалық мағнасы қандай?
12. Нормаль және аномальдық дисперсия дегеніміз не?

Глоссарий

На русском	Қазақ тілінде	English
Интерференция	Интерференция	Interference
Когерентность	Когерентілік	Coherence
Монохроматичность	Монохроматы	Monochromatism
Интерферометр	Интерферометрлер	Interferometer
Дифракция	Дифракция	Difraction
Дифракционная решетка	Дифракциялық тор	Diffraction grating
Голография	Голография	Holography
Поляризация	Поляризация	Polorization
Дисперция	Дисперсия	Dispersion

№14 Дәрістің қысқаша мазмұны.

Түскен жарықтың ықпалынан заттан электрондардың бөлініп шығу құбылысын фотоэлектрлік эффект (фотоэффект) деп атайды.

Сыртқы фотоэффект құбылысын Столетов А. Г. зерттеген. Монохромат жарық сәулесінің әсерінен катодтан электрондар бөлініп шығады, оларды фотоэлектрондар, олардың ағынын фототок деп атайды.

Фототок күші потенциалдар айырымына тәуелді болады

Қанығу фототок шамасы, (катодтан шыққан электрондар анодқа жетеді), фотоэлектрондар санына пропорционал болады:

n- электрондар саны

- электрон заряды.

Электрондар металлдан бөлініп шыққанда, белгілі-бір жұмыс істеледі, оны шығу жұмысы (А) деп атайды.

1905 ж. А. Эйнштейн: Жарық тарағанда энергия кванттары ағыны түрінде таралады - деген, жарық ағыны – «фотондар» ағыны.

Әрбір электрон бір фотонның әсерінен бөлініп шығады және әрбір фотоэлектрон тек бір фотон энергиясын жұта алады.

Эйнштейн теңдеуі: ;

-фотон энергиясы

- шығу жұмысы

-фотоэлектронның кинетикалық энергиясы

Денелерді қыздырған кезде жарық шығаруын температуралық жарық немесе жылулық «сәулелену» деп атайды.

Дененің бетінен бірлік уақытта шығарылатын сәулелік энергия мөлшері дененің сәуле шығарғыштық қабілеті немесе энергетикалық жарқырауы деп аталады.

; -спектрлік сәуле шығарғыштық қабілеті

Егер дене бетіне түскен сәулелік энергияны талғамай толық тұтатын болса, ол «абсолют қара дене» деп аталады.

1859 ж. Кирхгоф: дененің сәуле шығарғыштық қабілетінің сәуле жұтқыштық қабілетіне қатынасы дененің табиғатына байланысты болмай, сәуленің толқын ұзындығына және температурасына тәуелді универсал функция деп қорытқан.

Осы қағида Кирхгор заңы деп аталады.

Абсолют қара дененің толық жарқырауы R оның төрт дәрежеленген абсолют температурасына пропорционал болады.

δ-Стефан-Больцман тұрақтысы

Бұл Стефан-Больцман заңы

Абсолют қара дененің спектрлік сәуле шығарғыштық қабілетінің максимал мәніне сәйкес келетін толқын ұзындығы оның абсолют температурасына кері пропорционал болады.

; С=2,9·10^-3м.к-Вин тұрақтысы.

Өрнек Виннің ығысу заңы деп аталады.

Қызған денелердің өте жоғарғы температураларын өлшеу әдісі оптикалық пирометрия деп аталады. Абсолют қара дененің температурасын, денелердің шығарған толық сәулелік энергиясын радиациялық пирометрмен өлшейді.

-радиациялық температура

- толық жарқырауы

Дата добавления: 2013-12-13