Студопедия

КАТЕГОРИИ:


Архитектура-(3434)Астрономия-(809)Биология-(7483)Биотехнологии-(1457)Военное дело-(14632)Высокие технологии-(1363)География-(913)Геология-(1438)Государство-(451)Демография-(1065)Дом-(47672)Журналистика и СМИ-(912)Изобретательство-(14524)Иностранные языки-(4268)Информатика-(17799)Искусство-(1338)История-(13644)Компьютеры-(11121)Косметика-(55)Кулинария-(373)Культура-(8427)Лингвистика-(374)Литература-(1642)Маркетинг-(23702)Математика-(16968)Машиностроение-(1700)Медицина-(12668)Менеджмент-(24684)Механика-(15423)Науковедение-(506)Образование-(11852)Охрана труда-(3308)Педагогика-(5571)Полиграфия-(1312)Политика-(7869)Право-(5454)Приборостроение-(1369)Программирование-(2801)Производство-(97182)Промышленность-(8706)Психология-(18388)Религия-(3217)Связь-(10668)Сельское хозяйство-(299)Социология-(6455)Спорт-(42831)Строительство-(4793)Торговля-(5050)Транспорт-(2929)Туризм-(1568)Физика-(3942)Философия-(17015)Финансы-(26596)Химия-(22929)Экология-(12095)Экономика-(9961)Электроника-(8441)Электротехника-(4623)Энергетика-(12629)Юриспруденция-(1492)Ядерная техника-(1748)

МЧС России 6 страница




ДЛИННЫЙ 1. яргъи. 2. яргъал вахтунин; яргъал (мес. ара атIун). ♦ длинный язык гзаф рахадай мез; гзаф рахадайди.

ДЛИТЕЛЬНЫЙ яргъал вахтунин, яргъалди давам авур, яргъал фейи, гзаф вахтунин; яргъи.

ДЛИТЬСЯ несов. яргъал фин, давам хьун.

ДЛЯ предлог 1. патал; патахъай; -аз, -из…; купил для брата стхадин патахъай (стхадиз) къачурди я; приготовьте для меня билет заз билет гьазура. 2. -аз, -из…; э то вредно для детей им аялриз зарар я; для меня это нетрудно ам заз четин туш; это стало для него хорошим уроком идакай (им) адаз хъсан тарс хьана. 3. патал, патахъай, хатурдай; для наживы къазанмишун патал; это сделаю только для тебя им за анжах ви патахъай (ви хатурдай) ийида. 4. килигайла; для своих лет ребёнок очень крупный вичин яшариз килигайла аял гзаф ириди, фарашди (еке жендек авайди) я; для своего времени это было большим достижением вичин вахтунда (вичин вахтуниз килигайла) ам еке агалкьун тир. ♦ для него это непосильно им адан къуват акакьдай кар туш; не для чего герек туш, са куьнизни туш.

ДНЕВАЛЬНЫЙ дневальный, йкъан дежурный солдат.

ДНЕВАТЬ несов. югъ акъудун, са йкъуз илифун; дневать и ночевать (сана) югъни йифни акъудун, гьамиша вахт акъудун.

ДНЕВНИК дневник, йкъан дафтар (1. гьар йкъан малуматар, агьвалатар кхьидай дафтар, ктаб. 2. вахт-вахтунда акъуддай кьилдин ктабрин, журналрин тIвар, мес. дневник писателя писателдин дневник).

ДНЕВНОЙ йкъан.

ДНЕМ нареч. йкъуз.

ДНИЩЕ кIан

ДНО кIан. ♦ золотое дно къизил хьтин чка, мублагь ери, буллух чка; до дна кIанел кьван, эхирдал кьван.

ДНООЧИСТИТЕЛЬНЫЙ кIан михьдай.

ДНОУГЛУБИТЕЛЬНЫЙ кIан деринардай.

ДО предлог. 1. кьван; до Дербента Дербентдиз кьван; до реки вацIал кьван; до колен метIерив (метIерал) кьван. 2. -алди; къведалди; агакьдалди вилик; до вечера няналди; до сегодняшнего дня къенин йкъал кьван, къенин йкъалди, къенин югъ къведалди, къе къведалди; до города шегьердив кьван, шегьердив агакьдалди; до революции революциядилай вилик, революция жедалди. ♦ у меня до вас дело зи вахъ галаз са кар ава; мне не до того теперь гила завай адаз фикир гуз жедайвал туш; что мне до твоего дела? ви кардихъ галаз зи вуч ава? ви кардикай заз вуч ава? что до меня, то я готов зун лагьайтIа (зал гьалтайтIа, закай рахайтIа), зун гьазур я; до свидания сагърай.

ДОБАВИТЬ алава авун; артухар хъувун; винел эхцигун.

ДОБАВИТЬСЯ разг. артух хьун; алава хьун.

ДОБАВКА разг. артухарнавайди, артухрайди.

ДОБАВЛЕНИЕ 1. см. добавить. 2. алава; артухарнавайди.

ДОБАВЛЯТЬ несов., см. добавить.

ДОБАВЛЯТЬСЯ несов., см. 1) добавиться; 2) добавить.

ДОБАВОЧНЫЙ артухан, алава; добавочный паёк артухан паёк, алава паёк.

ДОБЕЖАТЬ чукурна фин (са чкадал кьван), чукурна агакьрун.

ДОБЕЛА нареч. лацу жедалди; лацу тав акъатдалди.

ДОБИВАТЬ несов., см. добить.

ДОБИВАТЬСЯ несов. алахъун, чалишмиш хьун, гьерекатун, ялун (са кар арадал гъиз, арадал акъудиз, са кар кIанз, акуна кIанз).

ДОБИРАТЬСЯ несов., см. добраться.

ДОБИТЬ 1. кумай ччан хкудун, кьена куьтягьун. 2. михьиз хун, хана куьтягьун.

ДОБИТЬСЯ 1. (алахъна) apaдиз гъун, арадал акъудун, агакьун (агакьрун); къазанмишун; добился больших успехов еке агалкьунар арадал гъана; наконец он достиг своей цели эхир ада вич вичин мураддихъ агакьарна. 2. (са кар ийиз) тун; добиться отмены неправильного решения чIуру къарар дегишриз тун. 3. акваз хьун, акуна рахаз хьун; не добьёшься его ам акваз жедач, ам акун мумкин туш. ♦ добиться своего вичин метлебдихъ агакьрун, вичиз кIандайвал авун.

ДОБЛЕСТНЫЙ жуьрэтлу; кьегьал; дирибаш; гьунарлу; баркаллу.

ДОБЛЕСТЬ ж жуьрэтлувал, кьегьалвал; дирибашвал; гьунар; баркаллувал.

ДОБРАТЬСЯ 1. фена агакьун; агакьун; хъфена агакьун; добраться домой кIвализ хъфена агакьун. 2. пер. агакьун. ♦ погоди, доберусь до тебя яваш, вун зи гъиле гьатда, яваш, за ви дуван аквада, вун зи сарак акатда.

ДОБРЕСТИ са гужалди, яваш-явашди фена агакьун.

ДОБРЕТЬ несов. 1. регьимлу хьун, рикIиз регьим ягъун. 2. яцIу хьун, куьк хьун.

ДОБРО мн. нет 1. хъсанвал; сделать много добра гзаф хъсанвал авун. 2. мал, шейэр; нажить много добра гзаф мал-шей къазанмишун. ♦ по добру, по здорову см. добрый; добро пожаловать! буюр! хвашгелдди!

ДОБРОВОЛЕЦ гуьгьуьллу, ашкъилу.

ДОБРОБОЛЬНО нареч. гуьгьуьллувилелдя, рикIин хушвилелди, вичин ашкъидалди.

ДОБРОВОЛЬНЫЙ гуьгьуьллувилелди тир, рикIин хушвилелди тир, вичин ашкъидалди тир.

ДОБРОВОЛЬЧЕСКИЙ гуьгьуьллуйрин; гуьгьуьллувилин.

ДОБРОДЕТЕДЬ ж хъсанвал, хъсан лишан; эдеблу хесет (инсандин къилихдин, тIебятдин).

ДОБРОДЕТЕЛЬНЫЙ хъсан; хъсан лишанар квай; эдеблу хъсан къилихар авай.

ДОБРОДУШИЕ мн. нет рикIин юмшагъвал, хъуьтуьлвал, хушвал.

ДОБРОДУШНЫЙ юмшагъ, хъуьтуьл, хуш рикI авай.

ДОБРОЖЕЛАТЕЛЬ м хъсанвал (хийир) кIандайди, хъсанвилихъ (хийирдихъ) галайди (масадан).

ДОБРОЖЕЛАТЕЛЬНЫЙ хъсанвал (хийир) кIандай, хъсанвилихъ (хийирдихъ) галай (масадан).

ДОБРОКАЧЕСТВЕННЫЙ хъсан ери авай.

ДОБРОМ нареч. разг. жуван хушдалди.

ДОБРОНРАВНЫЙ уст. хъсан. къилихдин.

ДОБРОСЕРДЕЧНЫЙ регьимлу, хуш рикI авай.

ДОБРОСОВЕСТНЫЙ гьакъисагълу, намуслу; добросовестно гьакъисагъдаказ, гьакъисагъвилелди.

ДОБРОСОСЕДСКИЙ хъсан къуншивилин, дуствилин.

ДОБРОТА мн. нет регьимлувал; хъсанвал.

ДОБРОТНЫЙ хъсан ери авай; мягькем.

ДОБРЫЙ 1. регьимлу; хъсан къилихдин; хъсан (мес. кас). 2. хъсан; добрый конь хъсан балкIан. 3. халис; бегьем; тамам, са; добрых десять вёрст осталось тамам цIуд верс ама. ♦ будьте добры ваз минет я, тавакъу ийида; т воя добрая воля ихтияр види я, ваз чида, ваз кIандайвал ая; по доброй воле вичин разивилелди, хушвилелди; добрый малый рикIе затI авачир хъсан кас; всего доброго! хъсан сят! югъур хьуй! саламат хьуй! доброе утро, добрый вечер, добрый день! сабагь (пакама) хайир, ахшам (няни) хийир, и чIаван (нисин) хийир! чего доброго ихтибар алач; по добру, по здорову ччина вил амаз, вядеда.

ДОБРЯК разг. юмшагъ итим, регьимлу итим.

ДОБУДИТЬСЯ алахъна са гужалди ахварай авудиз хьун.

ДОБЫВАТЬ несов., см. добыть.

ДОБЫТЬ 1. жугъурун; арадал. гъун; гьасил авун. 2. акъудун, хкудун (ччиликай къизил, гимиш, нафт ва мсб). :

ДОБЫЧА мн. нет 1. см. добыть. 2. жугъурай (арадал гъайи, гьасил авур) шей. 3. хкудайди (ччиликай хкудай цIивин ва мсб). 4. гьатай затI; гъуьрч; гъиле гьатайди; войскам досталось в добычу много оружия кьушунриз (душмандивай) гзаф яракьар гьатна.

ДОВАРИВАТЬ несов., см. доварить.

ДОВАРИВАТЬСЯ несов., см. 1) довариться; 2) доварить.

ДОВАРИТЬ ругун хъувун (бегьем pугун тавур шей).

ДОВАРИТЬСЯ бегьем ругун; яйцо ещё не доварилось кака гьеле бегьем рганвач.

ДОВЕДЕНИЕ мн. нет. см. довести.

ДОВЕЗТИ тухун, хутахун; хкун (са куьна аваз).

ДОВЕРЕННОСТЬ ж векилвилин чар, доверенность.

ДОВЕРЕННЫЙ 1. ихтибарнавай. 2. векилвал гвай, векил тир.

ДОВЕРИЕ мн. нет ихтибар, ихтибарвал; питать доверие ихтибар авун.

ДОВЕРИТЕЛЬ м векилвал гузвай (ганвай) кас (вичи масадаз).

ДОВЕРИТЬ 1. ихтибар авун; ихтибарна тун, тапшурмишун. 2. векил авун, векилвал. гун; доверить брату получить деньги жуван пул вахчуз стха векил авун.

ДОВЕРИТЬСЯ ихтибар авун.

ДОВЕРХУ нареч. 1. сивив кьван, сиви-сивди. 2. кукIвал кьван; вини кьилел кьван.

ДОВЕРЧИВОСТЬ ж мн. нет ихтибарлувал, фад ихтибарун, фад чIалахъ хьун.

ДОВЕРЧИВЫЙ фад ихтибар ийидай, фад чIалахъ жедай, фад инанмиш жедай.

ДОВЕРШАТЬ несов., см. довершить.

ДОВЕРШЕНИЕ мн. нет. см. довершить. ♦ в довершение всех бед вири балайрин кьилел.

ДОВЕРШИТЬ эхирдиз (кьилиз) акъудун, тамамрун.

ДОВЕРЯТЬ несов., см. доверить.

ДОВЕРЯТЬСЯ несов., см. 1) довериться; 2) доверить.

ДОВЕСИТЬ 1. алцумна бегьемрун, бегьемар хъувун, кимиди алцум хъувун. 2. кимиз алцумун; он не довесил ада кимиз алцумна.

ДОВЕСОК винел алай кIус, кьилел алай кIус (мес. кило фу бегьем хьун патал винел эхцигнавай кIус).

ДОВЕСТИ 1. агакьрун. 2. кьилиз акъудун. 3. гъун (са пис кардал). ♦ довести до сведения малумрун, хабар гун.

ДОВЕСТИСЬ разг. дуьшуьш хьун; мне не довелось съездить туда заз аниз фин дуьшуьш хьанач.

ДОВЕШИВАТЬ несов., см. довесить.

ДОВОД делил.

ДОВОДИТЬ несов., см. довести.

ДОВОДИТЬСЯ несов. 1. см. довести и довестись. 2. хьун; он мне доводится дядей ам зи халу жезва.

ДОВОЕННЫЙ дяведилай виликан.

ДОВОЗИТЬ несов., см. довезти.

ДОВОЛЬНО1 1. нареч. бегьем, хейлин; са кьадар; довольно большой бегьем еке; бегьем гзаф. 2. в знач. сказ. бесрай, бес я; довольно играть бес я къугъвайди.

ДОВОЛЬНО2 см. довольный.

ДОВОЛЬНЫЙ 1. рази тир; он доволен службой ам къуллугъдал рази я. 2. разивилин, рази тирвилин лишан авай.

ДОВОЛЬСТВИЕ мн. нет таъмин авун, таъминвал (мес. кьушун суьрсетдивди ва маса шейэривди).

ДОВОЛЬСТВО мн. нет 1. булвал, агьваллувал. 2. гьалдал разивал.

ДОВОЛЬСТВОВАТЬ несов. таъмин авун; довольствовать армию армия таъмин авун.

ДОВОЛЬСТВОВАТЬСЯ несов. 1. бесрун; рази хьана акъвазун; он довольствуется малым ам тIимилдал бесарна (рази хьана) акъвазда. 2. см. довольствовать.

ДОВЫБОРЫ ед. нет алава сечкияр, кимибур (ва я арадай акъатайбур) хкя хъувун.

ДОГ дог (еке са жинсинин кицI).

ДОГАДАТЬСЯ кьатIун, гъавурда гьатун.

ДОГАДКА 1. гиман. 2. кьатIун, кьатIунин бажарагъвал.

ДОГАДЛИВОСТЬ ж мн. нет кьатIун, кьатIунин бажарагъвал.

ДОГАДЛИВЫЙ кьатIидай, кьатIун авай.

ДОГАДЫВАТЬСЯ несов., см. догадаться.

ДОГЛЯДЕТЬ разг. 1. эхирдал кьван (ва я флан чкадал кьван) килигун, тамашун. 2. килигун, вил алаз хьун; не доглядел килигнач, вил алудна.

ДОГМА догма (1. философияда ва маса илимра практикадалди субут тахьанвай, конкретный шартIар гьисаба кьун тавуна, критикадалди ахтармиш тавуна. гьакIан инанмншвилелди кьабулнавай са гьал, са фикир, къайда. 2. са учениедин ва я илимдин асул къайдайрин, фикиррин система).

ДОГМАТ догмат (диндин къанунра винел гаф эцигун, вич инкарун кьабул тийир са асул фикир, са къайда).

ДОГНАТЬ агакьрун.

ДОГОВАРИВАТЬ несов. см. договорить.

ДОГОВАРИВАТЬСЯ несов., см. договориться.

ДОГОВОР договор.

ДОГОВОРЁННОСТЬ ж мн. нет икьрарвал, рахай икьрар.

ДОГОВОРЕННЫЙ рахана икьрар хьанвай.

ДОГОВОРИТЬ эхирдал кьван рахун, лагьана куьтягьун; не договорить своей мысли жуван фикир бегьем лугьун тавун, лагьана куьтягь тавун.

ДОГОВОРИТЬСЯ 1. икьрар хьун, рахана меслятдал атун 2. рахунрин къене лап кьацIалай алатун, нубатсуз гафарал гьалтна рахун (лугьун).

ДОГОВОРНЫЙ договордин; договордалди икьрар хьанвай; договорда авай.

ДОГОЛА парен, лап тандал кьван, лап кьецIил жедалди.

ДОГОНЯТЬ несов., см. догнать.

ДОГОРАТЬ несов., см. догореть.

ДОГОРЕТЬ 1. кана куьтягь хьун, эхирдал кьван кун. 2. хкахьун, ишигъ гуз амукь тавун.

ДОГРУЖАТЬ несов., см. догрузить.

ДОГРУЗИТЬ 1. ппар яна куьтягьун. 2. ппар хъиягъун, хъияна ацIурун.

ДОДАВАТЬ несов., см. додать.

ДОДАТЬ хгун, гун хъувун (амайди, кимиди).

ДОДЕЛАТЬ авуна куьтягьун (са кар, са шей, кими чкаяр).

ДОДЕЛЫВАТЬ несов., см. доделать.

ДОДУМАТЬСЯ фикирдал атун, фикир-фагьум авуна жугъурун.

ДОДУМЫВАТЬСЯ несов., см. додуматься.

ДОЕДАТЬ несов., см. доесть

ДОЕЗЖАТЬ несов., см. доехать.

ДОЕНИЕ мн. нет ацун; доение коров ккалер ацун.

ДОЕСТЬ тIуьна куьтягьун.

ДОЕХАТЬ агакьун, фена (атана) агакьун.

ДОЖАРИТЬ чрана куьтягьун; бегьем чурун.

ДОЖДАТЬСЯ 1. килигиз акъвазун. 2. амукьун (са кар жедалди вил алай кардихъ агакьун. 3. акъваз тавун (вичин амалралди кьилел са каp гъун); дождался-таки, что его вычеркнули из списка эхир вич списокдай чIурдалди секинз акъвазнач хьи ам. ♦ наконец я дождался его эхир зун амаз ам хтана; эхир ам заз акуна, жагъана ва мсб; не дождёшься его смерти вун амаз ам рекьидач.

ДОЖДЕВАНИЕ мн. нет марф къурдай хьиз яд гун.

ДОЖДЕВИКI бот. къарникъуз, плидцуф (къарникъуздин са жуьре).

ДОЖДЕВИК2 марф акат тийир пальто, плащ.

ДОЖДЕВОЙ 1. марфадин. 2. марфадикай хуьдай.

ДОЖДЕМЕР метеор, марф алцумдайди (прибор).

ДОЖДЛИВЫЙ чIимел; марф галай; марфар къвадай.

ДОЖДЬ м марф.

ДОЖЕВАТЬ жакьвана куьтягьун; тамамвилелди жакьун.

ДОЖИВАТЬ несов., см. дожить.

ДОЖИДАТЬСЯ несов. килигиз акъвазун, гуьзлемишун.

ДОЖИТЬ яшамиш хьун; амукьун; яшамиш жез амукьун. ♦ до чего мы дожили! чаз такурди амукь тавура хьи! гьа и кар аквадалдини амукьна чун!

ДОЗА доза, кьадар.

ДОЗАРЕЗУ нареч. разг. чарасуз.

ДОЗВОЛИТЬ ихтияр гун.

ДОЗВОЛЯТЬ несов., см. дозволить.

ДОЗВОНИТЬСЯ телефондай зенг яна жаваб къачуз хьун.

ДОЗИРОВАТЬ сов. и несов. кьадарриз паюн, пайна кьадарар тайинрун, доза тайинрун.

ДОЗИРОВКА мн. нет. см. дозировать

ДОЗНАНИЕ дознание, силис; произвести дознание дознание тухун, силис къачун.

ДОЗНАТЬСЯ чирун; ахтармиша чирун; чириз хьун.

ДОЗОР къаравул, къаравулчийрин десте (къаравул чIугваз, ахтармишиз ракъурнавай десте.

ДОЗРЕВАТЬ несов., см. дозреть.

ДОЗРЕТЬ дигмиш хьун, битмиш хьун, агакьун, чурун.

ДОЗОРНЫЙ къаравулчи, къаравул чIугвазвай.

ДОИГРАТЬ къугъвана куьтягьун.

ДОИГРАТЬСЯ разг. акъваз тийиз къугъун, акъваз тавун; доиграться до слёз шелдалди къугъун, шехь тавунмаз акъваз тавун; доиграешься до того, что тебя уволят къуллугъдилай алуд тавунмаз акъваздач вун.

ДОИСКАТЬСЯ жугъурун, ахтармишна чирун.

ДОИСКИВАТЬСЯ несов. 1. см. доискаться. 2. жугъуриз, чириз алахъун, ахтармишун.

ДОИСТОРИЧЕСКИЙ историядилай (тарихдилай) виликан девирдин.

ДОИТЬ несов. ацун.

ДОИТЬСЯ несов. 1. см. доить. 2. нек гун (ккали).

ДОЙКА с.-х. ацун.

ДОЙНЫЙ нек квай, нек гудай, нек ацадай.

ДОЙТИ см. доходить.

ДОК док (гимияр рас хъувун патал тир дарамат).

ДОКАЗАТЕЛЬСТВО делил, субут. ♦ вещественное доказательство тахсир субут ийидай шей.

ДОКАЗАТЬ субут авун.

ДОКАЗУЕМЫЙ субут ийиз жедай.

ДОКАЗЫВАТЬ несов., см. доказать.

ДОКАНЧИВАТЬ несов., см. докончить.

ДОКАПИТАЛИСТИЧЕСКИЙ капитализмдилай виликан девирдин.

ДОКАПЫВАТЬСЯ нссов. пер. жугъуриз алахъун, чириз алахъун, ахтармишун. 2. см. докопаться. 3. см. докопать.

ДОКАТИТЬ авадрун, авадарна агакьрун.

ДОКАТИТЬСЯ 1. авахьун, авахьна фин, авахьна агакьун (мес. туп). 2. пер. агъуз аватун, агакьун (са усал кардал кьван).

ДОКЕР докер (докра ва гимияр, пароходар расдай чкайра кIвалахдай рабочий).

ДОКЛАД 1. доклад. 2. хабар гун, лугьун; без доклада не входить лугьун тавуна, хабар тагана гьахьмир (кабинетдиз, канцелярдиз).

ДОКЛАДЧИК докладчик, доклад ийидайди (ийизвайди, авурди).

ДОКЛАДЫВАТЬ несов., см. доложить.

ДОКЛАССОВЫЙ ист. классар жедалди авай, общество классриз пай жедалди авай.

ДОКОЛЕ, ДОКОЛЬ нареч. уст. 1. гьикьван чIавалди, гьикьван гагьди. 2. -далди, флан чIавалди; жди, доколе не взойдёт солнце рагъ экъечIдалди гуьзетиз акъваз.

ДОКОНАТЬ разг. лап гьелек авун, ччан хкудун.

ДОКОНЧИТЬ кьилиз акъудун, эхирдиз акъудун, куьтягьун.

ДОКОПАТЬ эгъуьнна куьтягьун; ппер яна куьтягьун; (флан чкадал кьван) эгъуьнун, ппер ягъун.

ДОКОПАТЬСЯ 1. эгъуьнун (флан чкадал кьван). 2. пер. ахтармишна чирун, кIан-пун жугъурун (са кардин).

ДОКРАСНА нареч. яру жедалди.

ДОКРИЧАТЬСЯ 1. эверна (гьарайна) жаваб къачуз хьун. 2. эверун, гьараюн; докричаться до хрипоты туьтер ифидалди гьараюн, гьарайдай кьван туьтер ифирун.

ДОКТОР 1. мед. доктор (духтур). 2. доктор (кIелай касдиз, алимдиз илимрин идаради гудай алимвилин чIехи дережадин тIвар).

ДОКТОРАНТ докторант (докторвилин дережа къачуз гьазур жезвай алим).

ДОКТОРСКИЙ доктордин; докторрин; докторвилин.

ДОКТРИНА доктрина (илимдин, философиядин ва я политикадин са теория, къайда, система).

ДОКТРИНЁР доктринёр (вичи кьабулнавай теория, фикир гьакъикъатдив дуьз къвезвачтIани, ам субутиз, адалай гъейри гьич са затIни кьабул тийиз, гьам вилик кутаз алахъдай кас).

ДОКУМЕНТдокумент (1. са кар, са вакъиа, са ихтияр тестикь ийизвай, гьаниз шагьидвал ийизвай чар. 2. паспорт, шагьадатнама ва мсб).

ДОКУМЕНТАЛЬНЫЙ1. документрал бинеламишнавай. 2. документрин; документдиз хас тир.

ДОКУМЕНТАЦИЯ мн. нет 1. см. документировать. 2. документар.

ДОКУМЕНТИРОВАТЬ сов. и несов. документламишун, документралди делилламишун.

ДОКУПИТЬмаса къахчун, къачун хъувун (кимиди).

ДОКУРИТЬчIугуна куьтягьун (къалиян, пIапIрус).

ДОКУЧАТЬ несов. жувакай икрагь (кирагь) авун, бизар авун (тIалабиз, несигьатар гуз, шкьакь хьиз, алат тийиз рикIакъудун).

ДОКУЧЛИВЫЙвичикай икрагь ийидай, бизардай.

ДОЛ уст., см. долина.

ДОЛБИТЬ несов. 1. эгъуьнун, эгъуьнна легьв авун, тIеквен авун. 2. пер. разг. эзберун, гьамиша гьа са гафар тикрарун; зегьле тухун.

ДОЛГ1.бурж; отдать долги буржар вахкун. 2. бурж, буржи; гражданский долг гражданвилин буржи. ♦ отдать последний долг эхиримжи бурж ада авун (яни кьейидаз, ам кучукдайла иштирахуналди ва маса тегьерда гьуьрмет авун).

ДОЛГИЙяргъи; яргъал; гзаф; долгое молчание яргъалди (гзаф вахтунда) кисна акъвазун. ♦ откладывать в долгий ящик кар яргъал вигьин.

ДОЛГО нареч. гзаф гагьди, яргъалди.

ДОЛГОВЕЧНЫЙяргъал уьмуьр авай, гзаф уьмуьр авай, яргъалди амукьдай, уьмуьрлух.

ДОЛГОВОЙ буржунин.

ДОЛГОВРЕМЕННЫЙяргъал вахтунин, гзаф вахтунин.

ДОЛГОВЯЗЫЙ разг. яргъи шалман хьтин.

ДОЛГОЖДАННЫЙфадлай вил алай, фадлай гуьзлемишзавай.

ДОЛГОЛЕТНИЙгзаф йисарин, гзаф йисара давам ийизвай.

ДОЛГОНОСИК зоол. къуьлуьн нет.

ДОЛГОПОЛЫЙценер яргъи (мес. валчагъ).

ДОЛГОСРОЧНЫЙяргъал муьгьлетдин.

ДОЛГОТАяргъивал.

ДОЛГОТЕРПЕЛИВЫЙгзаф (яргъалди) эхдай, гзаф сабурдай.

ДОЛГОТЕРПЕНИЕгзаф сабурун, гзаф яргъалди эхун.

ДОЛГУНЕЦдолгунец (кушун са жуьре).

ДОЛЕЕсм. дольше.

ДОЛЕТАТЬ несов., см. долететь.

ДОЛЕТЕТЬ1.агакьун. 2. лув гана фин (флан чкадал кьван).

ДОЛЕЧИВАТЬ несов., см. долечить.

ДОЛЕЧИТЬэхирдал кьван сагърун, сагъарна куьтягьун.

ДОЛЕЧИТЬСЯжув эхирдал кьван сагърун.

ДОЛЖЕН1.буржлу я; он мне должен ам заз буржлу я. 2. лазим я; кIанзава; я должен завтра уехать зун пака хъфин лазим я.

ДОЛЖНИКбуржлу; буржуник квайди.

ДОЛЖНОлазим я.

ДОЛЖНО-БЫТЬ ввод. сл. белки, лазим я, жеди, мумкин я.

ДОЛЖНОСТНОЕ1. къуллугъдин; къуллугъдиз талукь тир. 2. къуллугъдал алай; должностное лицо къуллугъэгьли, къуллугъдал алай кас.

ДОЛЖНОСТЬ ж къуллугъ.

ДОЛЖНЫЙлазим тир, кутугай тегьердин.

ДОЛЖОК разг. са тIимил бурж, гъвечIи бурж (пул).

ДОЛИВАТЬ несов., см. долить.

ДОЛИНАдугун; дере.

ДОЛИТЬцун хъувун; хъиягьун (мес. чайдиз нек, хапIадиз яд).

ДОЛЛАРдоллар (Америкада ва бязи маса уьлквейра пулунин уьлчме -тек).

ДОЛОЖИТЬ1 1.доклад авун. 2. лугьун, хабар гун.

ДОЛОЖИТЬ2 эхцигун; хтун; хъивегьун (авайдан кьилел мад).

ДОЛОЙ нареч. квадра; квахь; вилерикай квахь; герек туш; квахьрай, терг хьуй. ♦ шапки долой! бармакар хтIуна!

ДОЛОТОруцIугул.

ДОЛЬКАчIук (мес. халидин).

ДОЛЬШЕ нареч. 1. мадни яргъалди; гзаф вахтунда. 2. яргъи я; яргъал я (масадалай).

ДОЛЬЩИКуртах, шерик.

ДОЛЯ1.чIук, пай. 2. кьисмет, пай. 3. доля (метрийрин системадал элячIдалди вилик урусрин уьлчмейра мискьалдив /96 ва я 44 миллиграммдив барабар уьлчме). ♦ львиная доля лап чIехи пай.

ДОМ1. кIвалер (са шумуд кIваликай ва я квартирадикай ибарат тир са кIвалер). 2. кIвал; на дом кIвализ; на дому кIвале. 3. несил. 4. дом; детский дом детдом (аялар хуьдай чка, кIвал); дом отдыха дом отдых (хъсан гьава авай чкада ял ядай кIвалер).

ДОМА нареч. кIвале.

ДОМАШНИЕ ед. нет кIвалинбур, кIвалин хзан.

ДОМАШНИЙ1.кIвалин; домашние животные кIвалин гьайванар. 2. кIвалин, кIвале расай (храй, гьазурай).

ДОМЕННЫЙдомнадин; домна; доменная печь домна пич (чугун цIурурдай); доменная плавка домнадин цIурурун, домнада цIурурун.

ДОМЕНЩИКдоменщик, домначи (домна пичинал кIвалахдай рабочий).

ДОМИКгъвечIи кIвалер.

ДОМИНИОНдоминион (Британиядин империядик квай, чпи чеб идара ийизвай уьлквейрин, мес. Канададин, Австралиядин ва масабрун тIвар).

ДОМИНИРОВАТЬ несов. 1. артух хьун; артухвал авун; асул дибдинди хьун. 2. вине авайди хьун, вине хьун, кьакьан хьун.

ДОМИНО 1 нескл. домино (башлух галай гьяркьуь аба хьтин, маскарадра алукIдай партал).

ДОМИНО 2 нескл. домино (винел нехишар-лишанар авунвай кьуд пипIен кIарабдикай ва я кIарасдикай раснавай къугъвадай затIар; гьа затIарал къугъун).

ДОМКРАТдомкрат (залан затIар, мес. чарх гьалдайла автобус, тIимил виниз хкажун патал ишлемишдай алат).

ДОМНАдомна (металл, чугун цIурурдай зурба пич).

ДОМОВИТЫЙкIвалин-къан къайгъу чIугвадайди, кIвалин майишатдал алахънавайди.

ДОМОВЛАДЕЛЕЦкIвалерин иеси.

ДОМОВНИЧАТЬ несов. разг. кIвализ килигун, кIвалин къайгъу чIугун, кIвалин майишат авун.

ДОМОВОДСТВО мн. нет кIвалин майишат кьиле тухунин кар.

ДОМОВОЙ домовой (алпаб, хъварц хьтин, гьар кIвале авайди хьунухь фикирзавай кIвалин джин хьтин затI).

ДОМОВЫЙкIвалерин.

ДОМОГАТЕЛЬСТВОса затI кIанз гьар гьилледалди алахъун, эллешмиш хьун.

ДОМОГАТЬСЯ несов. са затI (са кар) кIанз кIевелай алахъун, эллешмиш хьун.

ДОМОЙ нареч. кIвализ.

ДОМОЛАЧИВАТЬ несов., см. домолотить.

ДОМОЛОТИТЬгатун хъувун, гатана куьтягьун (техил).

ДОМОРОЩЕННЫЙ1. кIвале битмишрай; кIвале хвена агакьрай. 2. пер. халисди тушир, гьакIан простой, куьпдик кутуна хкудай (яни бегьем чирвал авачир, халис ери авачир, мес. устIар).

ДОМОСЕДкIваляй экъечI тийирди, буш вахт кIвале акъуддайди, къуларбан.

ДОМОУПРАВЛЕНИЕкIвалерин идара, кIвалерин управление.

ДОМОХОЗЯИН1. кIвалин, хзандин кьил. 2. кIвалерин иеси.

ДОМОХОЗЯЙКА1. см. домохозяин. 2. кIвалин дишегьли, кIвалин кеспидал машгъул дишегьли (яни масана къуллугъ тийизвай).

ДОМОЧАДЕЦ уст. хзандин арада, килфетдик кваз яшамиш жезвайди; домочадцы кIвалинбур.

ДОМЧАТЬтухвана агакьрун (зарбдиз, фад гьална).

ДОМЧАТЬСЯагакьун, фена агакьун (саниз са куьнал алаз зарбдиз гьална).

ДОМЫСЕЛбинесуз фикир, гиман.

ДОНЕЛЬЗЯ нареч. разг. тежезмай кьван, акьалтIай кьадарда.

ДОНАШИВАТЬ несов., см. доносить 1.

ДОНЕСЕНИЕ хабар, малумат (кьилел алай чIехидаз гузвай).

ДОНЕСТИ 1. тухун, тухвана агакьрун. 2. хабар гун, малумат гун. 3. данус кхьин, данус авун, фитне авун.

ДОНЕСТИСЬ см. доноситься.

ДОНИЗУ нареч. кIанел кьван.

ДОНИМАТЬ несов. ччан акъудун, ччандивай авун, аман атIун.

ДОНКИХОТЫ мн. донкихотар (чпин идеалар, чпин фикирда авай буш хиялар патал кьуру, кьиле тефир ва чпел хъуьруьрдай тегьердин женг тухудай, уьмуьрдивай яргъа файдасуз хиялчияр).

ДОНОР донор (хер алайбрун, азарлуйрин бедендик иви кутун патал вичин иви гудай кас).

ДОНОС донос (данус), шейтанвал, пис малумат (яни садан винелай ийидай, гудай).

ДОНОСИТЬ1 1. тухун; гъун; хкун (са тайин чкадал кьван), тухвана агакьрун. 2. тухвана (гъана, хутахна, хкана) куьтягьун. 3. эхирдал кьван алукIун, алаз къекъуьн, алукIна кукIварун. 4. вахтуналди руфуна аваз къекъуьн, вичин вахтунда хун (аял).

ДОНОСИТЬ2 несов., см. донести.

ДОНОСИТЬСЯ несов. атун, агакьун; фена агакьун; атана агакьун.

ДОНОСЧИК доносчи (данусчи), винелай кхьидайди, малумат гудайди.

ДОНЫНЕ нареч. гилалди, гилани.

ДОНЯТЬ см. донимать.

ДООКТЯБРЬСКИЙ октябрдилай виликан, октябрдин революциядилай виликан.

ДОПАХАТЬ цана куьтягьун; цун (са чкадал кьван ник, кьуьгъвер).

ДОПЕКАТЬ несов., см. допечь.

ДОПЕЧЬ бегьем чурун, хъсандиз жедалди чурун хъувун.

ДОПИВАТЬ несов., см. допить.

ДОПИСАТЬ 1. кхьена куьтягьун. 2. чIугуна куьтягьун (суьрет).

ДОПИТЬ хъвана куьтягьун.

ДОПЛАТА 1. артух хъувун, кимиди гун хъувун, алава хъувун (пул). 2. алава пул, артухан пул.

ДОПЛАТИТЬ артух хъувун, кимиди гун, алава хъувун (пул).

ДОПЛАТНЫЙ къимет хгана кIанзавай ♦ доплатное письмо доплатной чар (марка алачир, къимет хгана кIанзавай чар).

ДОПЛАЧИВАТЬ несов., см. доплатить.

ДОПОДЛИННО нареч. разг. якъин, гьакъикъатда.

ДОПОЗДНА нареч. геждалди.

ДОПОЛЗТИ 1. хурухъди, галчIур жез-жез фена агакьун. 2. фин, фена агакьун (мес. пепе ва мсб).

ДОПОЛНЕНИЕ 1. см. дополнить. 2. алава, гилигнавайди. 3. грам. дополнение. ♦ в дополнение алава, артух, кьилел.

ДОПОЛНИТЕЛЬНЫЙ 1. алава, артухан. 2. грам. дополнение тир.

ДОПОЛНИТЬ алава авун; гилигун; гилигна артухрун; тамамрун.

ДОПОЛНИТЬСЯ алава хьун; тамам хьун.

ДОПОЛНЯТЬ несов., см. дополнить.

ДОПОЛНЯТЬСЯ несов., см. 1) дополниться; 2) дополнить.

ДОПОЛУЧИТЬ разг. кумайди (амайди, кимиди) къахчун, кумайди агакьун.

ДОПОТОПНЫЙ 1. лап куьгьне девирдилай амай, лап куьгьне девирдин. 2. лап ата-бубайрилай амай, лап куьгьне.

ДОПРАШИВАТЬ несов., см. допросить.

ДОПРИЗЫВНИК допризывник (армиядиз эверунилай вилик квай яшда аваз аскервилиз вердишарзавай кас).

ДОПРИЗЫВНЫЙ аскервилиз эверунилай вилик квай (яшдин).

ДОПРОС хабарар кьун; силис кьун; подвергнуть допросу хабарар кьун; снять допрос хабарар кьун (силис кьун).

ДОПРОСИТЬ силис (хабарар), кьун.

ДОПРОСИТЬСЯ разг. алахъна (тIалабна, тавакъу авуна) къачун (ва я жуван са кар бегьемриз тун); его не допросишься закрыть дверь гьикьван алахъайтIани (тIалабайтIани) адав рак акьализ таз жедач.




Поделиться с друзьями:


Дата добавления: 2014-01-11; Просмотров: 294; Нарушение авторских прав?; Мы поможем в написании вашей работы!


Нам важно ваше мнение! Был ли полезен опубликованный материал? Да | Нет



studopedia.su - Студопедия (2013 - 2024) год. Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав! Последнее добавление




Генерация страницы за: 0.181 сек.