Сік шалу 2 страница

Æàí-æà5ûíàí øû5ûï ò9ð5àí áåòîí ïëèòàëàðû áàð æàбû0 ò-ì- ïåø ñåêiëäi áîë5àí 0èðàó ìåí á9çûëûñòàðäû àðøó, ñîíû4 iøiíäå å4 áàñòûñû-àäàì içäåñòiðó 2ði 09ò0àðó øàðàëàðûí îðûíäàó àéðû0øà ê8ðäåëi iñ. Àðìåíèÿäà5û æåð ñiëêiíiñ3 çàðäàáûí æîþ5à Ôðàíöèÿ, Àíãëèÿ, Øâåéöàðèÿ, À)Ø æ2íå áàñ0à åëäåðä34 ìàìàíäàðû 8ëêåí ê-- ìåê ê-ðñåòòi. Îëàð -çäåðiìåí áiðãå òåðå4 æåðäåí òiði àäàìäàðäû içäåóãå àðíàéû 8éðåòiëãåí èòòåðäi, (æåð àñòûíäà àäàì òàáó5à ê-ìåê áåðåòií ñåçãiø èíôðà 0ûçûë êàìåðàëàðûìåí, á9çûëûñòàðäû áà5ûòòû òû4äàó5à: åãåð äå àðà 0àøû0òû0 ê-ï áîëìàñà, æ8ðåê ñî0òû5ûñûí åñòóãå áîëàòûí) áiðåãåé 09ðàë-æàáäû0òàðûí 2êåëäi.

Á9ëàð áàéëàíûñ 09ðàëäàðûìåí, æûëæûìàëû êåñêiøòåðìåí, 0óàòòû ôîíàðëàðûìåí, òèòàí êàðàáèíä3 - êàïðîíäû ñòðîïàëàðûìåí æàáäû0òàë5àí.

Òiði àäàìäàðäû òàï0àí áîéäà 09ò0àðóøûëàð æi4iøêå 09äû0 0àçûï, îë àð0ûëû ä2ði-ä2ðìåê, ñó, àçû0-ò8ëiê æiáåðiï ò9ðàäû äà êåéií á9çûëûñòû à0ûðûíäàï àðøèäû. Ñ-éòiï Ëåíèíàêàí 0аласында 9 æåëòî0ñàíäà, áûëàé àéò0àíäà æåð ñiëêiíiñ áîë5àíûíà åêi ò2óëiê -òêåí ñî4 ôðàíöóç 09ò0àðóøûëàð òîáû êåëäi. 84 09ò0àðóøû 30 àðíàéû 8éðåòiëãåí èòòåðiìåí ò2óëiê iøiíäå 60 àäàìды 09ò0àðûï øû5àðäû.

Êåéäå, -ëiì ìåí -ìið îðòàñûíäà òåìið áåòîí ò9ð5àíäà, оíû êðàí àð0ûëû òåç ê-òåðó 0àóiïòi-àñòûíäà æàò0àí æàðû0øà0òàðû æûëæûï àäàìäû áàñóû ì8ìêií. Ôðàíöóç, àâñòðèÿëû0 09ò0àðóøûëàðû áåòîí ïëèòàñûí êðàí àð0ûëû áið íåøå ñàíòèìåòðãå ê-òåðiï, ïàéäà áîë5àí ñà4ûëàóдан ä2ðiãåð çàðäàï øåêêåí àäàì5à ãëþêîçà 0îñïàñûí áåðåòií, îäàí êåéií áåòîíäû øåòòåðiíåí á9ð5ûëàéòûí, îë ïëèòàíû áàðûíøà àáàéëàï 0îç5àëòó5à ì9ðøà áåðåäi. Îñûëàé áåñiíøi ò2óëiêòå, áið íåøå ò8íãi ñà5àòòàð æ9ìûñûíàí êåéií áåòîí 0àìàëûíàí, æåòiíøi àé àÿ5û àóûð áîë5àí Àëèñà Íàõàïåòÿí 09ò0àðûëäû.

_ðò -øiðó 09ðàìàëàðû 09ò0àðó æ9ìûñòàðûí -òêiçó áàðûñûíäà æàí0èÿðëû0 ïåí åðëiê ê-ðñåòòi. Àïàòòàí êåéií àë5àø0ы ñà5àòòàðûíäà Ëåíèíàêàí, Ñïèòàê, Êèðîâàêàí 0алаларында -ðò æîéûëäû, îë -ç àëäûíà æà5äàéäû4 ê8ðäåëåнбеу3не, 2ði æà4à 09ðáàíäû0òû äî5àðó5à ì8ìêiíøiëiê áåðäi.

Æåð ñiëêiíiñ3нåí êåéií 0èðà5àí Ëåíèíàêàí 0àëàñûíà àìàí 0àë5àí àëòû -ðò -øiðó ìàøèíàëàðû êiðãåí. Áåñåói áàñòàëûï êåëå æàò0àí -ðò îøà0òàðûí æîþäà áîëäû, àë àëòûíøûñû æûëæûìàëû áàéëàíûñ òiðåãiíå àéíàëäû.)àëà iøií 0àðàóûлдап æ8ðiï, îíû4 ýêèïàæû áàðëû0 à0ïàðатты æåäåë áåðiï ò9ðäû. Åãåð äå 2ðå4 áàñòàë5àí -ðò îøà5û áàñòàìàñûíäà æîéûëìà5àíäà, 0àëà -ðò æàóëàï àë5àí îò òå4içiíå àéíàëûï, ãàç èiñi ìåí ò8òií 09ò0àðó æ9ìûñòàðûí ê8äiêêå 0àëòûðàð åäi.

Ñ-éòiï, áiðiíøi ñî00ûäàí êåéií ì9íàé áàçàñûíäà5û 09éûï-àëó ýñòàêàäàñû æàíäû. Îò æàëûíû òåç-òåç æî5àðû ê-òåðiëiï àéíàëàäà5û êå4iñòiêòi áàñûï àëäû, îíû4 0àñûíäà ìû4äà5àí òîííà áåíçèí æ2íå äèçåëü îòûíû áàð 8ëêåí ñûéыìäûëû0òàðûìåí ðåçåðâóàðëû0 ïàðê îðíàëаñ0àí. Åãåð äå -ðò îëàð5à ò8ñêåíäå 0àëàíû òàë0àíäûðàð ê8øi áàð æàðûëûñ áîëàð åäi.

_ðò -øiðóøiëåð òåê îòïåí ê8ðåñiï øåêòåëãåí æî0. Ñ-éòiï, -ðò -øiðóøi Àðçóìàíÿí Ñ. -ç áåòiìåí 20 àäàìäû 09ò0àðäû. Áið 0èðà5àí 8éäi4 iðãåñií áàëòàìåí á9çûï æàðû0øà0òàðäû4 àñòûíàí øåêàðàøû æàí9ÿñûí - 2éåëi ìåí ò-ðò áàëàñûí 09ò0àðûï àëäû. Ì9íäàé ìûñàëäàð àéòàðëû0òàé ê-ï.

Áiçäi4 -ðò ñ-íäiðóøiëåðìåí À)Ø, Àâñòðèÿ, (ëûбðèòàíèÿ, Êàíàäà, Ïîëüøà, ×åõîсëàâàêèÿ åëäåðiíåí êåëãåí 2ðiïòåñòåði 0îÿí- 0îëòû0 æ9ìûñ iñòåäi. Àðìåíèÿäà5û 0àñiðåò æàïïàé çà0ûìäàíó îøà5ûíäà 0èðàóëàð àñòûíàí àäàìäàðäû 09ò0àðó 8øií 0óàòòû òåõíèêà æ2íå å4 áàñòûñû áiëiêòi ìàìàíãåðëåð êåðåêòiãií ê-ðñåòòi.

Àðìåíèÿ À) øòàáûíû4 áàñòû5û ãåíåðàë-ìàéîð Ë. Ìåëêîíîâ áûëàé äåäi: "Åãåð äå áiçäå 0àæåòòi òåõíèêà áîë5àíäà, 0àçà áîë5àíäàðäû4 æàðòûñûí 09ò0àðó5à áîëàð åäi!".

)9ò0àðó æ9ìûñòàðûíà êåñåë êåëòiðåòií 2ði æà4à àâàðèÿëàðäû æàñàï æ2íå àäàì çà0ûìäàнäûðàòûí àâàðèÿëàðäû î0øàóëàó ìåí æîþ áîéûíøà æ9ìûñòàð 2äåòòå 09ðàìà áóûíäàðûìåí ñó 09áûðëàðû, êàíàëèçàöèÿëàðû, ýëеêòð, ãàç, æûëó ìåí ñàíòåõíèêàëû0 æ8éåëåði àð0ûëû iñêå àñàäû.

Êîììóíàëäû-ýíåðãåòèêàëû0 ïåí òåõíîëîãèÿëû0 æ8éåëåðiíäå àâàðèÿ ìåí á9çûëó çàðäàáûí æîþäà5û íåãiçãi àìàë - 0èðà5àí á-ëiì- øåëåðäi æ2íå 5èìàðàòòàðäà5û 0àäàøàíû àæûðàòó.

_ðò -øiðó ìà0ñàòûíäà ñó æiáåðó íàñîñòû ñòàíñûëàðû ìåí 945ûìàëàð 0àéòà 0àëïûíà êåëòiðiëåäi, 0îñàë0û, ñó àéäàó ðåçåð- âóàðëàð iñêå 0îñûëàäû.

Æûëó áåðiëiñòåð æ8éåñi àâàðèÿ5à 9øûðà5àí êåçäå àäàìäàð5à çà0ûì êåëòiðiëìåñ 8øií 5èìàðàòòà5û ñûðò0û æ8éåñiíåí àæûðàòàòûí ûñûðìàñûí àéûðàäû.

Òåõíîëîãèÿëû0 09áûð áåðiëiñòåðiíi4 0èðàó øàìàñûíäà ø95ûë æ9ìûñòàð æàðûëûñ ïåí -ðò áîëäûðìàó ìà0ñàòûíäà (09áûð òîñ- 0àóûëäàðûí æ2íå 0ûñûì 9ñòàéòûí íàñîñòàðûí -øiðó) îðûíäàëàäû.

)9ò0àðó æ9ìûñòàð áàðûñûíäà 0èðà5àí 5èìàðàòòàðäû á9çó æ9ìûñòàðû ê-òåðãiø, òðàêòîð íåìåñå æàðó àìàëäàðûìåí æàñàëàäû.)àáûð5àëàðäû4 ê8øåéòiëói íåøå ò8ðëi òiðåóëåð àð0ûëû -òåäi.

Зертханалық жұмыстар

1. Жарақаттану кезіндегі алғашқы дәрігерлік

көмек көрсету

1.1 Жарақат

Жарақаттар - бұл адам ұлпалары мен органдарының зақымдануы, сыртқы себептердің - аяқ-қолдың сынуы мен буынның шығуынан, жұмсақ ұлпаның жаралануы мен дененің сыдырылуынан, органдардың зақымдануынан және көптеген басқа жәйттардың әсерінен ұлпалары мен органдары тұтсатығы қызметінің бұзылуы. Әсері механикалық, техникалық, химиялық, спецификалық (рентген сәулесі, радиоактивті сәулелер, электр тоғы), психикалық (қорқыныш) болуы мүмкін.

Механикалық жарақаттар ашық және жабық болуы мүмкін.

Жабық зақымдану - бұл тері жамылғылары мен кілегейлі қабықтар тұтастығы бұзылмайтын зақымдану түрлері. Бұған терінің сыдырылуы, сіңірдің созылуы, жұмсақ ұлпалардың ажырауы (бұлшық еттің, жүйкенің, сіңірдің), буын мен сүйектің зақымдануы жатады (буынның таюы, сүйектің сынуы).

Ашық зақымдану - бұл органдар зақымдалуы, артынша тері жамылғылардың кілегейлі қабықтардың тұтастығы бұзылады (жарақаттар, сүйектің ашық сынуы).

Организм ұлпасында бір сәтте, кездейсоқ, қатты әсер ету нәтижесінде пайда болған зақымдану қатты жарақат деп аталады, аз күштің көп мәрте және тұрақты әсерінен пайда болған зақымдану созылмалы жарақат деп аталады. Созылмалы жараққаттарға көптеген кәсіби жараққаттар жатады (ауыр дене еңбегімен шұғылданатын адамдардың табанының жалпақтығы, машинисткалардың тарамыс қынабының қабынуы, кір жуушылардың жаурауы, рентгенологтардың қолындағы қотыр мен жара).

Жаралар тері жамылғысының терідегі кілегейлі қабықтың тұтастығы бұзылып, ұлпалардың механикалық зақымдануынан пайда болады.

Жаралар жеңіл және қатты болып бөлінеді. Қатты жарақаттану кезінде терінің астындағы клеткалар ғана емес сондай-ақ бұлшық ет, сүйек, нерв, сіңір, ірі қан тамырлары зақымданады. Жарақаттағыш зат дененің ішіне-кілегейлі қабыққа, бас сүйектің қуысына және т.б. енуі, осындай бойлай салынған жарақат ішкі органдарды зақымдайды.

Жаралар жарақаттаған заттың түріне байланысты: кесілген, тілінген, түйірілген, сыдыралған, тістелген, жарымдалған және оқ тиген болып бөлінеді.

Жарақаттанған кезде міндетті түрде қан кетеді, дене сырқырайды, үңірейген орын пайда болады, шектен тыс сырқаттану естен тандырады. Қалған жағдайлардағы жаралар микроорганизмдер үшін ашық есік ретінде-жұқпалы ауруларды асқындырушы ретінде қызмет етеді.

Алғашқы көмек көрсету: жараға тиіспей, оның айналасын суланған мақтамен сүртіңіз, жараға йод жағып, оны таза дәкімен таңу керек, үлкен жараны ең жақсысы алғашқы көмектің жеке пакетіндегі дәкілі - мақталы жастықшасы бар таңғышпен байлаған дұрыс, таңғыш материалды алған кезде ешбір жағдайда жаранның үстіне жабылатын жастықшаға тиспеңіз, егер қолыңызда дәкі жоқ болса, таза бет орамалды пайдаланыңыз, жараны толық жабу керек, таңғыш денені қатты ауыртпау үшін оны аса қатты тартпау қажет, егер бір-екі күннен кейін тілінген немесе сыдырылған жер іріңдеп, ал оның төңірегі ісіп кетсе дәрігерге барыңыз. Сырқатты басу үшін зардап шегушіге 0,25-0,5г анальгин беруге, ал жарақаттанған жерге мұзды қағанақ қоюға болады.

Алғашқы көмек көрсету кезінде жараны спиртпен, сумен, йодтың ертіндісімен жууға, ұнтақ дәрілер себуге және май жағуға, жараны мақтамен жабуға, жарадан құм, топырақты сүртуге, басқада заттарды жараны ластайтын жолмен алуға болмайды.

1-сурет. Жараға бинтпен таңғыш қою

Жараға микроб түсіп асқыну салдарынан ауыр инфекциялық аурулар пайда болады (газдан шіру, сіреспе).

Дата добавления: 2014-11-25