Z opowiadania pana tutki

Miałem niegdyś po raz pierwszy lecieć (samolot) do (miasto) portowego nad (Adryatyk). Tego (dzień), w którym miałem wsiąść do (samolotu) poczułem, że spotka mnie nieszczęście. Jednak postanowiłem nie wierzyć (nerwy). Dolecieliśmy bez (wypadek). Byłem naprawdę zadowolony. Wykąpałem się w (hotel) i wyszedłem na miasto. Kpiłem ze wszelkich (przeczucia). Wesoły, radosny, przechadzałem się po (ulice) (miasto), oglądając z (zachwyt) domy, oplecone (glicynia). Rzuciłem do (skrzynka) pocztowej (kartka) dla ukochanej w (kraj) i wstąpiłem do jakiegoś (sklep), gdyż zobaczyłem na (wystawa) potrzebny drobiazg. Sięgnąłem do (kieszeń), aby (kupiec) zapłacić – nie ma (portmonetka). Okradziono mnie!

Proszę sobie wyobrazić, co to znaczy znaleźć się w obcym (miejsce), w obcym (państwo), bez (pieniądze), bez (dokumenty). To trzeba nazwać (katastrofa).

Cóż miałem robić? Wróciłem zgnębiony do (hotel). Gdy wszedłem do swego (pokój), zobaczyłem (porrtmonetka) na (stół). Po prostu zapomniałem ją zabrać.

(Według opowiadania J. Szaniawskiego)

Ćw. 14. Wstawcie odpowiedni przyimek (na, w, do, przed, przy):

1. Zofia dzwoniła … męża … pójściem … koncert. 2. Kupiliśmy bilety … wejściu … kina. 3. Zdjęliśmy … szatni płaszcze i weszliśmy … salę. 4. Czy idziesz dziś … teatru? 5. … kinie lubię siedzieć … ostatnich rzędach. 6. Podczas antraktu … ostatnim aktem weszliśmy … bufetu.

Zdania złożone współrzędnie

Rodzaj zespolenia	Wskaźniki zespolenia	Przykłady
łączne	i, oraz, tudzież	Wstał i zaczął mówić.
rozłączne	lub, albo, bądź, czy	Posłuchajmy radia albo chodźmy do kina.
wyłączające	ani	Nie przyjdę ani nie przyjadę.
przeciwstawne	a, ale, lecz, jednak, zaś, natomiast	Szukał biletu, ale go nie znalazł.
wynikowe	więc, zatem, to, toteż	Było ślisko, więc szliśmy powoli
utożsamiające (synonimiczne)	czyli, to jest, to znaczy	Straciłeś nadzieję, to znaczy przegrałeś.

Zdania złożone podrzędnie

Rodzaj zdania	Wskaźniki zespolenia (w zdaniu podrzędnym)	Zapowiedniki zespolenia (w zdaniu nadrzędnym)	Jak pytamy o zdanie podrzędne? Przykłady zdań danego typu (modele)
podmiotowe	kto, co, który, czyj	ten, to	kto? co? Kto wytrwał, ten był nagrodzony.
orzecznikowe	kto, co, jaki, ile, że, żeby, aby, by	ten, ta, to taki	kim, czym jest (był)? Jaki jest? który jest? ile, ilu jest? Jaki pan, taki kram.
dopełnieniowe	że, żeby, iż, aby, kto, co	––––	kogo? czego? co? komu? czemu? kim? Czym? o kim? o czym? Myślę, że on ma rację.
przydawkowe	który, jaki, kto, co. że, iż, żeby	––––	jaki? który? ile? czyj? To jest dom, w którym mieszkamy.
czasowe	kiedy, gdy, jak, dopóki, podczas gdy, jak tylko, skoro, ledwie, zanim, aż	wtedy, wtenczas, już, dopóty, tak długo	kiedy? jak dawno? jak długo? Gdy znajdę czas, (wtedy) przyjdę.
miejscowe	gdzie, skąd, dokąd	tam, stąd, tędy, tu	gdzie? skąd? dokąd? którędy? Siadaj tam, gdzie wolne miejsce.
przyczynowe	bo, bowiem, gdyż, ponieważ, że	dlatego, dzięki temu	dlaczego? z jakiej przyczyny? Szedł szybko, bo było już późno.
celowe	by, aby, żeby	po to, tak, dlatego	po co? w jakim celu? Stanąłem (po to), żeby odetchnąć.
sposobu porównawcze	jak	tak	jak? Pędził tak, jakby go ktoś gonił.
sposobu skutkowe	że, iż, żeby	tak	jak? Hałasował tak, te nic nie było słychać.
warunkowe rzeczywiste	jeśli, jeżeli, jak, gdy, byle, chyba że	to	Jeśli mu nie pomożesz, (to) zginie.
warunkowe możliwe	jak wyżej	to	Jeślibyś mu pomógł, (to) by nie zginął.
warunkowe niemożliwe	choćby	to	Choćbyś mu nawet bardzo pomagał, (to) i tak zginie.
warunkowe zastrzegające	byleby, gdyby, jeżeliby	to	Byleby mu pomóc, nie zginie.
przyzwalające	choć, chociaż, aczkolwiek, mimo że	to	Zmarzł, choć miał kożuch.

Дата добавления: 2014-12-08