Усулхои хисобкунии таъчилии истехлок

Усули ростхаттаи истехлок

Усулхои истехлоки воситахои асоси.

Хариди воситахои асоси.

Воситахои асоси бо чунин тарзхо ба даст оварда мешавад:

- бо воситахои пули,

- ба карз,

- ба ивази сахмияхо,

- хамчун тухфа аз дигар субъект (бебозгашт),

- бо рохи сохтмон бо кувваи худ.

Воситахои асоси аз руи арзиши аввала ва бокимонда (баланси) бахо дода мешавад.

Дар бахисобгирии воситахои асосии ташкилот аз руи арзиши аввала, ин хам аз руи харочотхои хакикии бадастории онхо, бунёдкуни, тайёркуни инъикос карда мешавад. тагиротхои арзиши аввалаи воситахои асоси дар холатхои азнавсози, азнавтачхизоти, бархамдихии кисмхои объектхои мувофик ва азнавнархгузории воситахои асоси ичозат дода мешавад.

Дар бораи арзиши бокимондаи (балансии) воситахои асоси метавон гуфт, ки аз руи арзиши ибтидои маблаги хурдашавии хисобкардашударо мебарорем.

Бо таносуби яке аз принсипхои бештар мухими бухгалтерии, Принсипи мувофикат, арзиши аслии воситахои асоси ба даврахо чудо мешавад, ки дар давоми он ташкилот аз истифодаи онхо даромад мегирад, бо воситаи хисобкунии хурдашави. Кадоме, ки аз усулхои хисобкунии хурдашави гирифта шуда бошад, вай бояд ба мунтазамноки ва окилона (сарфакорона) таксимкунии арзиши аслии активро (бо тарххои арзиши бархамдихии вай) дар давоми мухлати хизмати муфиди истифодаи актив оварда расонад.

Усули ростхаттаи истехлок – усулест, хангоми истифодаи он бузургии истехлок барои хамаи давраи хизмати актив доими мемонад. Хангшоми хисобкунии истехлок бо ин усул арзиши истехлокшаванда ба даврахои хисоботи, ки ба мухлати хизмати актив рост меоянд, таксим карда мешавад. формулаи хисобкунии бузургии истехлок бо ин усул чунин шакл дорад:

N=арзиши ибтидои–арзиши бархамдихи/ хачми пешбинишудаи ичроиши кор

Мисоли 5.1. Мошини боркаш ба маблаги 10 000 сомони харида шуд, хизмати муфиди мухлати пешниходшуда – 5 сол, арзиши бархамдихи – 1000 сомони.

Хисоб карда шавад: харочотхои истехлок ва ставкаи хисобкунии истехлок дар 1 – сол.

Ставкаи истехлок дар 1-сол = 10 000 – 1000 /5 = 1800с.

Воситахои асоси дар солхои аввали истифодабари нисбат ба солхои охир бештар ба ташкилот фоида меоваранд. Таносубан, харочотхо низ ба истехлок дар солхои аввали хизмати муфиди актив, бояд бештар бошанд ва дар солхои охир камтар.

А) Усули сокитнамоии арзиш аз руи чамъи солхои хизмат – тарзи кумулятиви

Бузургии маблаги истехлок бо усули гункуни (кумулятиви) бо формулаи зерин мукаррар карда мешавад:

Маблаги истехлок = ((Мх – (Си – 1)) / чамъи ракамхои мухлати хизмат) * (Арзиши ибтидои – Арзиши бархамдихи)

дар инчо,

Мх – мухлати хизмат

Си – соли истехлок.

Суммаи сана, он солхое ки эксплуатация дар мисоли мо баробар аст 15 (санаи кумулятиви):

1 + 2 + 3 + 4 + 5 = 15

Формула барои ёфтани санаи кумулятиви: nx (n*1)/2

Баъд бор охи зарби хар як дроб дар арзиши фарсудашави, баробар аст 9,000 (10,000 – 1,000), маблаги харсолаи истехлокро муайян менамоянд:

5/15, 4/15, 3/15, 2/15, 1/15,

Чадвали 18. Хоричкуни ба истехлок аз руи ин усул чунин шакл мегирад:

	Арзиши ибтидои	Истехлоки солона	Чамъшавии истехлок	Арзиши баланси
Санаи харид	10,000			10,000
Охири соли якум	10,000	5/15*9,000=3,000	3,000	7,000
Охири соли дуюм	10,000	4/15*9,000=2,400	5,400	4,600
Охири соли сеюм	10,000	3/15*9,000=1,800	7,200	2,800
Охири соли чорум	10,000	2/15*9,000=1,200	8,400	1,600
Охири соли панчум	10,000	1/15*9,000=600	9,000	1,000

Б) Усули бакияи камшаванда.

Усули бакияи камшаванда низ ба усули таъчилии истехлок дохил шуда, аз руи коидахои худ ба усули чамъи ракамхо монанд аст. Хангоми истифодаи ин усул истехлок аз руи меъёри баланд дар солхои аввали истифодаи актив хисоб карда мешавад. одатан, меъёри хисобкунии истехлок – меъёри дукаратаи истехлоки ростхатта мебошад. Баъзан меъёри мукарраршуда мавриди истифода карор мегирад. Формулаи муайянкунии истехлок аз руи ин усул чунин аст:

Истехлок = (Аб * 2)/Мх

дар ин чо:

Аб – арзиши баланси дар охири соли гузашта ё аввали соли чори,

Мх – мухлати хизмати актив.

Дар мисоли пешина мошини боркаш мухлати истифодаи муфиди он 5 сол буд. мувофики усули ростхатта ставкаи истехлок барои хар як сол 20%-ро ташкил медихад (100% / 5).

Дар усули бакияи камшаванда бо меъёри дукарата меъёри баровардаи истехлок ба 40% баробар мешавад (2*20%). Ин меъёри кайдгардида дар 40% ба арзиши софи баланси дар охири хар як сол ба хисоб меравад.

Чадвали 19. (Таблица, иллюстрирующая данный метод, представлена ниже).

Чадвали, тасвиркардашудаи усули додашуда, дар поён оварда шудааст.

	Арзиши ибтидои	Истехлоки солона	Чамъшавии истехлок	Арзиши баланс дар охири сол
Санаи харид	10,000			10,000
Охири соли якум	10,000	40%*10,000=4,000	4,000	6,000
Охири соли дуюм	10,000	40%*6,000=2,400	6,400	3,600
Охири соли сеюм	10,000	40%*3,600=1,440	7,840	2,160
Охири соли чорум	10,000	40%*2,160=864	8,704	1,296
Охири соли панчум	10,000		9,000	1,000

Дата добавления: 2015-03-31