Локалды фрагменттер. Макроэлементтер жіне фильтрлер

Документ ішінде локальды фрагмент құру үшін:

Контексті менюдан документтің бос жеріне создать локальный фрагмент командасын таңдаңыз. Локальды фрагмент ашылады. Локальды фрагментте сақталу керек кескінді салыңыз. Файл — Сохранить — В документ-владелец командасын шақырамыз.ЛФ өз документімізде сақталады. Экранда пайда болған диалогқа ЛФтің атын енгізеңіз. ЛФті жабыңыз.

Документ ішінде ЛФ құрудың екінші жолы / Создать фрагмент в Менеджере вставок видов и фрагментов командасы шақыру арқылы.

Менеджер вставок видов и фрагментов командасын шақырыңыз. Команданы шақыру үшін меню Редактор немесе Вставки и макроэлементы панелінен Менеджер вставок видов и фрагментов кнопкасын басамыз. Қою тізімінен Вставки фрагментов — оның ішінде Локальдыны таңдаңыз. Қою тізімінен документке қажетті ЛФ атын белгілеп, қою пәрменін басыңыз.

Локальный фрагмент — фрагмент, созданный и хранящийся внутри другого графического документа.

Модельде жаңа макроэлемент құру үшін Сервис — Создать макроэлемент командасын шақырамыз. Бірнеше объектілерді макроэлементте біріктіру үшін, Барлық макроэлементке қосуға қажетті объектілерді белгілеп алу қажет. Объеденить в макроэлемент командасын меню сервистен таңдаймыз. Егер макроэлемент көпқабатты болуын қаласақ, многослойный макроэлемент командасын таңдаймыз.МЭте жеке объектілер сияқты әртүрлі опйиялар жасауға болады.мысалы: көшіру, өшіру, жылжыту, бұру.

Компас жүйесіндегі фильтрлер. Фильтр құру ұшін Создать фильтр командасын шақырамыз. Фильтрлер панелі Компакт панельде орналасқан және ол алты командадан тұрады.

«Бәрін фильтрлеу» қолданатын кезде шегін, қабырғасын, төбесін белгілеуге болады. «Шекті фильтрлеу» үш өлшемді маодельдің шектері ғана белгіленіп тұрады. «Қабырғалы фильтрлеу» тек қабырғалары белгіленеді. «Төбелі фильтрлеу» бұл команданы қосқанда үш өлшемді модельдің тек төбелері белгіленіп тұрады. «Құрылымдық жазық бетті фильтрлеу» бұл командада белгіленген құрылымдық жазық бетке ғана қолдануға болады. «Құрылымдық осбтік фильтрлеу» аналогичные, тек алдыңғы осьтерге байланысты.

Өлшемдік жазуды басқару элементтері

Бөлшек массасын анықтау. Масса – орталықтандырылған сипаттамасын өлшеу.

Бірнеше бөліктен тұратын жəне дөңгелек тесігі бар күрделі пішіннің ауданын

өлшеу жəне геометриялық центрінің координат есептеу үшін Жазық дененің

масса-орталықтандырылған сипаттамасын есептеу (Вычислить массо-

центровочные характеристики плоского тела) командасын қолданамыз.

Масса-орталықтандырылған сипаттамасы (МОС). МОС есептеу

командасының кез келгенін шақырған соң қасиеттер панелінде Өлшеу

(Измерение) қыстырмасы пайда болады. Қыстырмада есептеу процесін

орнатуға арналған элементтер орналасқан.

Объектілердің шегін беру. Жазық дененің масса-орталықтандырылған

сипаттамасын есептеу үшін оның шегін беру қажет, ал айналдыру жəне сығу

денелерінің МОС есептеу үшін дененің қима шегін беру қажет. Шек берудің

бірнеше тəсілі бар.

Егер құжатта пішін немесе дененің қимасы тұйық контурлармен шектелген

болса, онда контурды көрсету қажет. Бұл тəсіл үндеместік бойынша, яғни

команданы шақырған соң жүйе контур көрсетуді күтеді.

Егер шекара ретінде геометриялық объектілер жиынтығынан құрылған

контур көрсету қажет болса, онда Арнайы басқару панелінен Нұсқау бойынша

шек беру пернесін басу қажет.

Егер пішіннің немесе дене қимасының шекарасы сызбада жоқ болса, онда

уақытша сынық сызықтар қалыптастыруға болады. Ол үшін Арнайы басқару

панелінен Қолмен шек салу пернесін басу қажет.

Ағымды модельдің МОС есептегенде ақпараттық терезеде мынадай мəндер

пайда болады:

· модель бетінің ауданы;

· модель көлемі;

· модель массасы;

· модельдің глобалды координаттар жүйесінде масса центрінің

координаттары;

· инерцияның остік моменттері;

· инерцияның орта-тепкіш моменті;

· инерцияның басты остерінің бағыты

Математикалық модельдеудің маңызы.

Математикалық модельдеу — кез келген құбылыстарды немесе күрделі физ. процестерді, аппараттарды олардың математикалық модельдерін құру арқылы зерттеу тәсілі; матем. модельді құру процесі. Матем. модель деп қажетті процесті немесе аппаратты сипаттайтын матем. теңдеулер жүйесін айтады. М. м. үшін кез келген матем. мүмкіндіктерді (дифференциалдық немесе интегралдық теңдеулерді, жиындар теориясын, абстрактылық алгебраны, матем. логиканы, ықтималдықтар теориясын, т.б.) пайдаланады. М. м. негізіне түпнұсқа мен модельдің айнымалы параметрлерінің біртектес немесе ұқсас теңдеулермен сипатталуы алынады. М. м., көбінесе, компьютерлер арқылы зерттеледі, сондықтан оны кейде компьютерлік модельдеу деп те атайды.

Макродеңгейдегі талдау процедураларындағы математикалық модельдер

Модельдердің бастапқы теңдеулері. Макродеңгейдегі объектілердегі

үдерістердің бастапқы математикалық сипаттамасы кəдімгі дифференциалды

жəне алгебралық теңдеулердің жүйелерімен берілген. Практикалық

тапсырмалардағы олардың тəртіптерінің типтік мəні кезінде осындай

жүйелердің талдаушылық шешімдерін алу мүмкін емес, сондықтан АЖЖ-да

көбіне алгоритмикалық модельдер пайдаланылады.

Макродеңгейде объектілердің математикалық моделін қалыптастыруда

бастапқы болып компонентті жəне топологиялық теңдеулер табылады.

Компонентті теңдеулер деп элементтердің (компоненттердің) қасиетін

сипаттайтын теңдеулер аталады. Басқаша айтқанда, бұл – элементтердің

математикалық модельдерінің (ЭММ) теңдеулері.

Топологиялық теңдеулер модельденуші жүйе құрамындағы өзара

байланысты сипаттайды.

Нақты физикалық жүйенің компонентті жəне топологиялық теңдеулерінің

жиынтығы жүйенің бастапқы математикалық моделін (ЖММ) көрсетеді.

Математикалық модельдерге қойылатын талаптар:

· əмбебаптық;

· адекваттылық;

· дəлдік;

· үнемділік.

ММ əмбебаптық деңгейі нақты объекті қасиеттерінің модельде толық

көрінуін сипаттайды.

ММ дəлдігі нақты объекті параметрлерінің мəні мен ММ бағалауы

көмегімен есептелген сол параметрлер мəнінің сəйкестік дəрежесімен

бағаланады.

ММ адекваттығы-объектінің қасиетін тапсырылған қателіктен жоғары

бейнелемеу қабілеті. ММ адекваттығы,əдетте сыртқы параметрлердің шектеулі

облысында – адекваттық облысында (АО) ғана орын алады.

Модельдің үнемділігі есептеу ресурстарының(уақыты мен жадысы),оны іске

асыруға жұмсаған шығындарымен сипатталады.

Математикалық модельдердің жіктелімі

ММ келесідей белгілер бойынша жіктеледі:

· объектінің бейнеленетін қасиеттерінің сипаты;

· иерархиялық деңгейге жатуы;

· бір деңгей ішінде сипатталуды нақтылау дəрежесі;

· модельді алу тəсілі.

Объектілердің бейнеленетін сипаты бойынша ММ құрылымдық жəне

функционалдық болып бөлінеді.

Құрылымдық топологиялық жəне геометриялық ММ-ді бөліп көрсетеді.

Топологиялық ММ-де объектінің құрамы мен оның элементтерінің өзара

байланысы бейнеленеді. Бұл ММ-дер көбіне элементтердің көптеген санынан

тұратын объектілерді сипаттау үшін қолданылады.

Геометриялық ММ-де объектінің геометриялық қасиеті бейнеленеді,

сонымен қатар объектілердің өзара орналасуы туралы мəліметтерге қосымша

деталь нысаны жөніндегі мəліметтер болады. Геометриялық модельдер, мысалы

сызықтар мен беттердің теңдеулерінің жиынтығын көрсете алады.

Функционалды математикалық модельдер қызмет істеуі немесе дайындалуы

кезінде объектіде жүретін физикалық жəне ақпараттық үдерістерді бейнелеуге

арналған.

Талдаушылық ММ енуші жəне ішкі қызметтер сияқты шығушы

параметрлердің анық көрінісі болып табылады.

Талдаушылық модель жоғары үнемділікпен сипатталады, бірақ оған, əдетте

модельдің дəлдігі мен адекваттығын тарылтатын елеулі рұқсат берулер мен

шектеулер қабылданатын жеке жағдайларда ғана қол жеткізуге болады.

Алгоритмдік модельдер шығушы параметрлер мен алгоритм түріндегі ішкі

жəне сыртқы параметрлердің байланысын көрсетеді.

Математикалық модельдерді алу əдістемесі

Жалпы жағдайда ММ-ды алу əдістемесіне келесідей операциялар енеді:

1. Модельде көрсетілуі қажет объектінің қасиеттерін таңдау;

2. Объектінің таңдап алынған қасметтері туралы бастапқы ақпаратты жинау;

3. ММ құрылымының синтезі;

4. ММ параметрлерінің сандық мəнін есептеу;

5. ММ-нің дəлдігі мен адекваттығын бағалау.

Модельдеудегі жазықтықпен эскизбойыншы қию операциялары.

Деталь құралының ішкі жағын ұғынуды жеңілдету үшін жазықтық арқылы детальды қиямыз. Ол үшін Детальды түзету (Редактирование детали) құрал-саймандар панеліндегі - Жазықтықпен қию (Сечение плоскостью) командасын таңдаймыз. Әрбір модельдің проекциялық жазықтығын анықтайтын координаталар жүйесі болады. Проекциялық жазықтығын көру үшін оларды Құрылым талында (Дерево построения) ерекшелеу қажет. Тышқан арқылы базалық жазықтық ретінде таңдап, қию жазықтығын ерекшелейміз.

Деталь таңдаған жазықтығымызға байланысты қиылады.

Эскиз арқылы деталь бөлігін қию. Сызбаның көрнекілігін арттыру мақсатында тек бір жазықтық емес бірнеше жазықтықты қолдануға болады. Ол жазықтықтарды базалық жазықтыққа параллель және оны симметриялы түрде оске бағыттайды. Нәтижесінде құрылымының ішкі және сыртқы бөлігін көрсететін деталь бөлігі қиылады (4 сурет).

Жазықтық бірнеше жазықтықтан құралған болса қиық күрделі деп аталады. Егер жазықтықтар бір-біріне параллель бірінен кейін бірі сатылап орналасса оны сатылы деп атаймыз. (5 сурет)

Егер жазықтықтар бір-біріне қандайда бұрышпен орналасса онда күрделі сынған деп аталады. (6 сурет)

Деталь бөлігін осы жолдармен қию үшін детальдың эскизін құрып алуымыз қажет.

Құрастырылымға компоненттерді қосу. Орында компоненттер салу.

Компас жүйесіндегі құрастырылым жасау

Құрастырылым модельдеу оған компаненттер қосудан басталады. Компоненттерді қосу командалары опрации менюінде, ал оларды шақыру басқыштары құрастырлымды редактрлеу панелінде орналасқан. Файлдан компонент қосу үшін меню операции файлдан компонент қосу командасы не панельде басқышы қолданылады. Ашылған терезде модельдің компоненті бар файлды таңдаймыз. Сосын компоненттің қою нүктесін көрсетеміз. Ағымды құжатқа компонент қойылады. Координаттар бастапқы нүктесі берілген. Қою нүктесімен сәйкестенеді. Координаттар жүйе өсінің бағыты ағымды құрастырылымның координаттар өсінің бағытымен сәйкес болады. Егер қойылған компонент құрастылымда бірінші болса, онда ол автоматты түрде қойылға күйнде бекітіледі. Бекітілген компонент құрастырылымның координаттар жүйесінде құрастырлым координаттар жүйесінде орнын ауыстыруға мүмкіндігі болмайды. Ішкі құрастырылым ағымды құрастырым құрамына кіретін құрылым.Компонент деп құрастырылым құрамына кіретін бөлшек, құрастырмалы бірліктер не стандартты бұйымдарды айтамыз.

Құрастырылымды редактрлеу түрлері.

Компьютерлік модельдеу процесінің негізгі кезеңдері.

Модельдеу негізгі кезеңдері:
1. Есептің қойылуы. Компьютерлік модельдеу объектісінің байыпты және жартымсыз жақтарын бөлуді, объекттер мен құбылыстардың табиғатынан абстракциялауды талап етеді. Абстракциялау міндетті түрде модельдеудің мақсаттарын есепке ала отырып жасалады.
Мысалы, машина жасау өндірісінде геометриялық модельдерді жобалауда беттің фактурасы мен кейбір бөлшектерді есепке алмау жиі кездеседі. Осылай, тіреу нормаліндегі бұранда шартты түрде көрсетіледі.
2. Концептуалды модельді құрастыру. Бастапқыда сапалы модель құрастыру, содан соң мөлшерлі. Мысалы, инженерге адекваттық математикалық модель жасау үшін ең алдымен машина немесе технологиялық үрдістің әрекет ету қағидаларын мұқият зерттеу және сипаттау керек. Ең маңызды кіріс және шығатын параметрлерді атап көрсету қажет.
3. Формализация, яғни математикалық модельге өту. Компьютерлік технологияларының дамуының бірінші кезеңінде модельдеу үрдісін жүзеге асыру үшін алгоритм жасалып, программалар жазылды. Сол заманда ЭВМ-мен жұмыс істейтін кез келген инженер автоматты түрде бағдарламашы болып есептелді. Бүгінгі күні ғылыми зерттеулер үшін жеке, бірегей бағдарламалар жазылады, ал инженерлік істе дайын программалар пакеттері немесе әмбебап интерактивті автоматтандырылған жүйелер басым болады.
Бірақ инженер программалық және математикалық жасауды жақсы білу керек. Қолданылатын математикалық аппарат пен программалардың жұмыс істеу алгоритмдерін жақсы меңгеру арқылы ғана дайын компьютерлік программаны тандап, онымен дұрыс жұмыс істеуге болады.
Нашар дайындалған маманның САЕ жүйелерімен жұмыс істегендегі көп кездесетін қателіктерін мысал ретінде алуға болады. Мұндай жағдайда ақырғы элементтегі модельдерде элементтердің дұрыс таңдалмағаны және түпкі элементтер торының бөліктеуі дұрыс емес жасалғаны себеп болады.
4. Компьютерлік тәжірибелерді жоспарлау және өткізу немесе интерактивті автоматтандырылған жүйедегі біртіндеп жасау және құрылымдық модельді жөндеу.
Есептеу және көрсетушілік операциялары, тіпті заманауи жоғары жылдамдықты компьютерлерде де ұзақ уақытқа созылуы мүмкін. Мысалы, шекті элементтер әдісінде немесе технологиялық үрдістерді модельдеу кезінде бірінші кезекте есептеу жоспарын (командалық файл) жасайды, ал содан соң дестелік режимде есептеулер жасалады.
5. Интерпретация және нәтижелерді талдау. Модельдеудің жауапты кезеңі. Модельді құрастыру ісіне қарағанда, нәтижелерді дұрыс талғап-талдап түсіндіру және олардың дәлдігін, адекваттылығын дәлелдеу күрделі жұмыс болып табылады. Дәлдік, адекваттылық және модельдеу нәтижелерін бағалауға қатысты сұрақтарға студенттердің жиі қайтаратын жауабы: «бұл машинаның есептеу нәтижелері», ал бұл «маман» біліктілігінің өте төмен дәрежеде екендігін және модельдеудегі осы сияқты өте маңызды кезеңді өз бетімен орындай алмайтынын көрсетеді.
Модельдің адекваттылығы пәндік аймақтың негізгі заңдарын тексерумен, сақталу заңдарының типімен, және ол варианттар үшін белгілі аналитикалық немесе тестілік шешімдерді модельдеу нәтижелерінің жеке варианттарын салыстырумен бекітіледі. Мысалы, механикалық конструкциялар модельдерін оңтайландыру әдістерінің жинақтылығын дәлелдеу үшін арнайы тесттер бар.
6. Модельді анықтау және (немесе) оңтайландыру. Модельді жасау мақсат емес, әсіресе инженерлік жұмыста. Әзірленген модельдің негізінде тиімді техникалық жобаның объектісін немесе жүйесін жасау қажет.
Модельді мұқият зерттеп, жөндегеннен кейін ғана оны практикада қолдануға болады. Модельді зерттеп, жөндеу процесінде адекваттылықты, параметрлердің идентификациясын, параметрлердің маңыздылығын бағалау сияқты тексерудің тапсырмаларын шешу ғана емес, сонымен қатар олардың тиімді мәнін таңдау керек.

КОМПАСтағы модельдеудің жалпы принциптері. Бөлшек салудағы жұмыс тәртібі.

· Элементарлы объектілерден логикалық операцияларды қолдану көлемді (қатты денелі) модельдер қалыптастырады. Бұндай модельдерден сызбалар салуға, масса инерциялық сипаттамаларын есептеуге

· болады.
Детальды құру кезіндегі жұмыс тәртібі. Қатты денелі модельдеудің жалпы қабылданған тәртібі бұл операциялардың(бірлестік, оқу және қиысу) көлемді элементтер үстінен (сфералардан, призмалардан, цилиндрлардан, пирамидалардан және т.б) бірізділікпен орындалуында болып табылады. КОМПАС-3Д да көлемді элементтернысаны тапсырмасы үшін ізін элемент нысаны анықтайтын кеңістіктегі тегіс фигура алмасуы орындалады. Денені құруға негіз болатын тегіс пішін эскиз деп, ал эскиздің нысан құрушы қозғалуы операция деп аталады.Эскизге алдын ала дайындалған сызу немесе фрагменттен бейнені көшіруге болады. Бұл үш өлшемді модель құру кезінде бар сызу – конструкторлық құжаттамаға сүйенуге мүмкіндік береді. Операциялар. Жаңа детальды жобалау файлға детальдың дайын моделін қою арқылы негізді құрудан немесе эскиз операциясын орындаудан (немесе бірнеше эскиздерден) басталады. Модельді бейнелеу масштабын басқару. Құжатты ашқаннан кейін немесе онымен жұмыс істеу үрдісінде оны толығымен терезеде көрсету қажет болады. Бəрін көрсету пернесын басқан кезде жүйе автоматты түрде бүкіл модель құжат терезесінде көрінетін бейнелеудің ең жоғары мүмкін масштабын таңдап алады. Модельдің қандай да бір бөлігі масштабын өсіру қажет болғанда, мысалы оның элементін редакциялау кезінде, масштабты рамкамен өсіру командасын пайдалану ыңғайлы. Бұл үшін масштабты рамкамен өсіру пернесын басып, модель учаскесін ойма тік бұрышты рамкаға қайтып, оның бір бұрышын басып, курсорды диагональ бойынша қарама-қарсы бұрышқа жылжыту қажет. Рамка рамка көзделген учаскені толық қамтығаннан кейін, тышқанды тағы бір рет басу керек. Терезеде ұлғайтылған масштабта модульдің бөлінген учаскесі көрінеді. Редакциялағаннан кейін, бəрін көрсету пернесын басып, бүкіл модель бейнесі режиміне қайтуға болады. Масштабты өсіру жəне азайту пернелары бейнелеу масштабын дискретті түрде белгіленген есегеүндеместік бойынша 2 есеге өсіру немесе азайтуға болады. Жақындату/алыстату пернесымен бейнелеу масштабын, оны тышқан пернесы тұрған нүктеден алыстата немесе жақындата отырып, баяу өзгертуге болады. Бейнелеуді жылжыту. Терезедегі бейнелеуді жылжыту пернены қосу арқылы бейнелеуді жылжыту командасымен орындалады. Бейнелеуді айналдыру. Бұру пернесын пайдалана отырып, кез келген бағытқа бұра отырып, модельді қарастыру ыңғайлы. Модельді бейнелеу режимін басқару. Көрініс (Вид) панелінің пернелері модельді бейнелеуді басқарудың командаларын каркас, көрінбейтін сызықтар, жіңішке көрінбейтін сызықтар, жарты тонды жəне перспектива режимдерінде қолдануға мүмкіндік береді. Модельдің стандарттық бағыты режимін басқару. Модельді оның жағдайы проекцияның үш тегістігіне қатысты стандарттар түріне сəйкес болатындай етіп орналастыруға болады: алдынан, үстінен, сол жақтан, оң жақтан, артынан жəне төменнен. Модельдің қажетті бағытын алу үшін ағымдық жағдайдағы жолдағы түрлер тізімі пернесын тышқанмен басу керек жəне тізімнен қажетті проекцияны таңдап алу керек. Элементтер көрінуін басқару. Эскиз операциясын орындауға қосылмаған көмекші осьтер, тегістер (əсіресе, олар модельде көп болғанда), жинау компоненттері кейде модельдін, бейнесін көруге кедергі жасайды. Модельмен жұмыс істеу ыңғайлы болуы үшін, осы объектілердің кез келген көрінбейтіндей істей аласыз. Бұл кезде ол бұрынғыдай иерархияда есептеледі жəне оның тудырушы объектілері ақырын бейнеленеді. Объектіні немесе бірнеше объектілерді жасыру үшін, оларды бөліп көрсетіп, контекстік менюден жасыру командасын шақырыңыз. Объектілер көрінбейтін болады. Оларға сəйкес пиктограммалар құрастыру ретінде өз орындарында қалады, бірақ ашық көгілдір түспен бейнеленіп тұрады. Жасырын элементті фантомы экраннан жоғалуы үшін, бейнелеуді жаңарту командасын шақыру қажет болады. Жасырын объектіні жасау немесе бірнеше объектілерді көрінетіндей ету үшін, оларды құрастыру ретінен бөліп, контекстік менюден көрсету командасын шақырамыз. Объектілер көрінетін болады.

Модельдердің негізгі қасиеттері.

Практикалық қолдануы үшін маңызды, модельдердің негізгі қасиеттерінен төменде көрсетілген орынды ерекшелеулер:

- «адекваттылық»

- «дәлме-дәлділік»

- «практикалық құнлылығы»

- «қолдануға деген ыңғайлылық».

Адекваттылық деп, модельдің модельдеу нысанына максимальды жанасымдылығын емес, ең алдымен, модельде инженерлік-техникалық жобалардың, ғылыми зерттеулердің есептерін табысты шешу үшін қажетті параметрлердің, модельдеу мақсаттарына жанасымды қасиеттерінің болуын түсінуіміз керек. Мысалы, глобус немесе жазық географиялық карталар белгілі аймақты зерттеуге немесе кеменің курсын малуға мүмкіндік береді. Бірақ жазық географиялық карталар глобусқа қарағанда шағын және қолдануға ыңғайырақ болып келеді.

Яғни, адекваттылық бұл модельдің күрделі сапалық сипаттамасы. Оны бағалау үшін «изоморфизм» және «аналогия» сияқты ұғымдар қолданылады. Екінші бөлімде біз модельдердің верификациясы мен валидациясы мәселелерін имитациялық модельдеу есептерінің мысалында қарастырамыз.

Дәлме-дәлділік және нақтылық бұл кескінделген физикалық нысандардың (немесе процестердің) және модель қасиеттерінің ұқсастықтарының мінездемесі. Дәлме-дәлділік адекваттылықпен тығыз байланысты және де оның құрамдас бөлігі болып табылады. Модельдің нақтылығы да оның дәлдігіне тікелей ықпал етеді, бірақ оның синонимы емес. Жасалған қателіктердің салдарынан тіпті өте нақты модельдердің де дәлділігіне кепілдік жоқ.

КОМПАС интерфейсі және байлану мүмкіндіктері.

компас жүйесінің интерфейсі
Ағымды команда параметрін орнату үшін қасиеттер панелін қолданамыз. Хабарлама жолда компас жүйесімен қолданушы арасында диалог жүргізіледі. Компактный панель панельдер арасында ауысу үшін керек. Байлану сызбаның дəлдігін білу үшін қажет.

Байлану түрлері
Глобальды жəне локальды

Глобальды байлану-ағымды күй панелінде орналасқан.
Локальды байлану-бір нүктені таңдау үшін қолданылады,бұл байлануды контексті менюден таңдаймыз

КОМПАС – 3D жүйесіндегі геометриялық объектілер. Графикалық құжатта торды қолдану.

Геометриялық обьектінің сыртқы көрінісі оның стилі арқылы анықталады. Компаста қисықтармен штрихтардың жүйелік стильдері стандартқа сəйкес.
Обьектілерді салу командалары геометрия панелінде немесе меню инструментыйда орналасқан.
Параллель немесе перпендикуляр кесінді салу үшін команданы шақырған соң тірек болатын түзу сызықты обьектті көрсету керек. Көмекші түзу бөлшектің контурын қалыптастыру, алдын-ала салулар үшін кейде көріністердің арасында проекциялық байланыс беру үшін қажет.
Сынықтар-кесіндіден тұратын сынық сызықтар салу үшін қолданылады.Салынған сынық біртұтас обьект болып табылады.
Обьектілерді үздіксіз енгізу командасының көмегімен-кесінді,доғалар жəне сплайндар салуға болады.
Бірізділікпен салынған обьектінің соңғы нүктесі,автоматты турде келесі обьектінің басты нүктесі боп табылады.
Көпбұрыштар командасын шақырган соң,көпбұрыш центрін көрсетіп, қасиеттер панелінде бұрыштар санын енгізіп, сосын шеңбердің радиусын немесе диаметрін тиісті өріске тереміз

КОМПАС – 3D жүйесінде моделдеудегі көмекші геометрия.

Формақұрастыруда анық қатыспайтын модельдің элементтері көмекші геометрия деп аталады. Жүйеде берілген тəсілдердің біреуімен олардың орналасуын беріп КОМПАС та көмекші жазықтық пен өс салуға болады. Көмекші жазықтар салу командалары меню Операции- Жазықтық, ал команданы шақыру басқыштары көмекші геометрия панелінде орналасқан, көмекші өстер командаларыда осы панельде орналасқан.
Ығыстырылғын жазықтық- командасы көрсетілген жазықтықтан немесе бөлшектің жазық қырынан берілген арақашықтықта орналасқан көмекші көмекші жазықтық салу үщін қолданылады. Қасиеттер панелінің Расстояние өрісіне бар жазықтықтан жаңа конструкциялық жазықтыққа дейінгі арақашықтық мəнін енгізу қажет. Бағыт таңдау басқыштары: Ығысу бағыты, Түзу, Кері қарай
Үш төбе арқылы жазықтық командасы үш нүктеден өтетін жазықтық салу үшін қолданылады. Команданы шақырған соң салынатын жазықтық өтетін бөлшектің үш тірек болатын нүктелерін көрсетеміз.Тірек нүктелер болып төбелер, эскиздегі графикалық обьектілердің характерлік нүктелері де қолданылады.

Объектілерлі редактрлеудің мүмкіндіктері. Мышь көмегімен объектілерді редактрлеу.

Жылжыту, бұру, масштабтау, симметриясын алу және көшіру командаларын шақыру алдында операцияға қатысты объектілерді белгілеп алу керек.

Бұру командасын шақырған соң бұрылу центрін, базалық нүктені және базалық нүктенің жаңа орнын көрсету қажет. Бұрыш өрісіне бұрылу мәнән көрсету қажет.

Масштабтау командасын шақырған соң жүйе масштабтау центрін көрсетуді, сосын масштабтау коэффициентін координаттар, өстер бағыты бойынша масштабтау коэффициенттер енгізуді сұрайды. Егер белгіленген объектінің ішінде шеңбер доға бар болса онда У өсі бойынша масштабтау мәнін бере алмаймыз.

Симметрия командасы көмегімен белгіленген объектілердің түзу сызыққа қатысты симметриясын салуға мүмкіндік береді. Команданы шақырған соң жүйе симметрия өсінің бойында 1 – ші нүктені. Сосын 2 – ші нүктені көрсетуді сұрайды.

КОМПАС жүйесіндегі құжаттар түрлері.

Құжат типтері.
Компас бағдарламасында құжаттардың бірнеше түрлері бар. Әрбір типтегі құжатқа файлдың анықталған кеңейтілулері сәйкес келеді. Оның бірі сызбаға қатысты болса, басқасы үш өлшемді модельдеуге, үшіншісі мәтінге қатысты.
- Сызба (чертеж) – штамп және рамкасы бар сурет (сызба файлының кеңейтілуі cdw).
- Фрагмент – штамп және рамкасы жоқ көмекші құжат, кеңейтілуі frw.
- Мәтіндік құжат (текстовый документ) – мәтін жазылатын құжат, кеңейтілуі kdw.
- Спецификация - кесте түрінде рәсімделген құжат, құрастыру бөлшектері туралы ақпарат жазылады (кеңейтілуі spw).
- Сборка - әр түрлі детальдардан құрлған модель (кеңейтілуі a3d).
- Деталь – біртекті материалдан құралған модель (кеңейтілуі m3d).
- Графикалық қарапайымдарды құру.
- Байламды пайдаланып қарапайым командалар арқылы сызба сызу.
КОМПАС-3D бағдарламасының Фрагмент көмекші құжатында жеке парақ ретінде рәсімдеуді қажет етпейтін құжаттар сақталады.Фрагмент жұмыс терезесінің негізгі элементтері:
Тақырып қатарында бағдарлама версиясының нөмірі, ағымдағы құжаттың аты, жүйе терезесін басқаратын батырмалар орналасады.
Басты мәзір қатарында - жүйе командалары орналасады. Басты мәзір құрамы ағымдаға құжат типіне байланысты.

Көріністерді

құрастыру –

сызбадағы

көріністердің

масштабын

немесе

жағдайын өзгерту.

Ассоциативті

көріністер KOMПAC-3D

жүйесінде

сызбада (құжат

типі

сызбада) қалыптастырылады.

КОМПАС жүйесіндегі спецификация. Көмекші және базалық объектілер

Спецификация объекті спец/ң негізгі құрылымдық бірлігі болады.Спец/я тараулар б/ша топтастырылған спец/я объектілерінен тұрады.Спецификация объекті – бір материалдық объектке қатысты жол н/е КОМПАС спецификациясының бірінен соң бірі орналасқан бірнеше жолдары. Спец-я объектілері базалық ж/е көмекші болады. Базалық объектілер ушін колонкаларды,сорттауды,құрастырмалы сызбалардағы графикалық объектілерді,құрастырылымдағы бөлшектерді қосу автоматты түрде толтыру мүмкіндігі ескерілген.Спец-яның базалық об/і мыналардан тұрады:мәтіндік бөлік,геомеириялар,қосымша параметрлер жиынтығы.Спец-яның көмекші объектілерінде геометрия болмайды ж/е базалыққа қарағанда қосымша параметрлер азырақ болады.Спец-яның көм/і об/рін спец/я кестесіне еркін мәтін теру н/е тараудың ортасында бос жол жасау үшін қолдануға болады

Өлшем туралы жалпы мәліметтер. Өлшемдік жазуды басқару.

Компас жүйесіндегі өлшем қою.

Көпшілік өлшем қоюдағы әрекеттердің ортақ тізбегі.

\ Қажетті өлшем қою түрін анықтау.

\ Өлшем қойылатын объектілерді көрсету

\ Қасиеттер панелінің жарналар көмегімен өлшемнің пішінін орнату

\ Өлшемдік жазуды редактрлеу не оның орналасуын беру

Ағымды құжаттағы кейбір өлшем қасиеттерін орнату үшін Сервис Параметр командасын қолданамыз. Ащылған терезенің сол жақтағы тізіммен размеры пунктің ашып, өлшем нұсқасының ұзындығын өзгерту үшін параметрді таңдаймыз. Ал өлшем жазуының шрифтінің биіктігін өзгерту үшін надьписты таңдаймыз. Терезенің оң жағында ашылған өрістерге қажетті мәнді енгіземіз. Өлгемдік жазуға мәтін қосу үшін қасиеттер панелінің размер жарнасындағы тексттер өрісіне мышьпен басамыз. Өлшем сызығының бағытын өзгерту үшін қасиеттер панелінің ТИП ауыстырылымының бірін таңдаймыз.

КОМПАС жүйесінде модельдеудегі төрт негізгі формақұраушы операциялар.

1. Сығу операциясы- эскизді оның жазықтығына перпендикуляр бағытпен сығу(выдавливание)

2.Айналу операциясы- эскизді оның жазықтығында жатқан ості айнала айналдыру(операция выращения)

3.Кинематикалык операция-эскизді көрсетілген бағыт бойымен орын ауыстыру(кин.операция)

4.Қималар бойынша операция- бірнеше эскиздер бойынша көлемді элементті салу(операция по сечению).

Модельдеудегі жазықтықпен және эскиз бойыншы қию операциялары.

Деталь құралының ішкі жағын ұғынуды жеңілдету үшін жазықтық арқылы детальды қиямыз. Ол үшін Детальды түзету (Редактирование детали) құрал-саймандар панеліндегі - Жазықтықпен қию (Сечение плоскостью) командасын таңдаймыз. Әрбір модельдің проекциялық жазықтығын анықтайтын координаталар жүйесі болады. Проекциялық жазықтығын көру үшін оларды Құрылым талында (Дерево построения) ерекшелеу қажет. Тышқан арқылы базалық жазықтық ретінде таңдап, қию жазықтығын ерекшелейміз.

Деталь таңдаған жазықтығымызға байланысты қиылады.

Эскиз арқылы деталь бөлігін қию. Сызбаның көрнекілігін арттыру мақсатында тек бір жазықтық емес бірнеше жазықтықты қолдануға болады. Ол жазықтықтарды базалық жазықтыққа параллель және оны симметриялы түрде оске бағыттайды. Нәтижесінде құрылымының ішкі және сыртқы бөлігін көрсететін деталь бөлігі қиылады (4 сурет).

Жазықтық бірнеше жазықтықтан құралған болса қиық күрделі деп аталады. Егер жазықтықтар бір-біріне параллель бірінен кейін бірі сатылап орналасса оны сатылы деп атаймыз. (5 сурет)

Егер жазықтықтар бір-біріне қандайда бұрышпен орналасса онда күрделі сынған деп аталады. (6 сурет)

Деталь бөлігін осы жолдармен қию үшін детальдың эскизін құрып алуымыз қажет.

КОМПАС жүйесінде редактрлеу түрлері. Мышь көмегімен редактрлеу.

Жылжыту, бұру, масштабтау, симметриясын алу және көшіру командаларын шақыру алдында операцияға қатысты объектілерді белгілеп алу керек.

Бұру командасын шақырған соң бұрылу центрін, базалық нүктені және базалық нүктенің жаңа орнын көрсету қажет. Бұрыш өрісіне бұрылу мәнән көрсету қажет.

Масштабтау командасын шақырған соң жүйе масштабтау центрін көрсетуді, сосын масштабтау коэффициентін координаттар, өстер бағыты бойынша масштабтау коэффициенттер енгізуді сұрайды. Егер белгіленген объектінің ішінде шеңбер доға бар болса онда У өсі бойынша масштабтау мәнін бере алмаймыз.

Симметрия командасы көмегімен белгіленген объектілердің түзу сызыққа қатысты симметриясын салуға мүмкіндік береді. Команданы шақырған соң жүйе симметрия өсінің бойында 1 – ші нүктені. Сосын 2 – ші нүктені көрсетуді сұрайды.

Моделдеудегі стандартты және еркін көріністер.

КОМПАС жүйесіндегі сызбада төмендегідей ассоциативті көріністер жасауға болады:

Стандартты көрініс,еркін көрініс,проекциялық көрініс,нұсқау бойынша көрініс,жергілікті көрініс,жергілікті тілік.

Стандартты көрініс проекциялық байланыста автоматты түрде жасалады.Бір сызбада бірнеше ассоциативті көріністер және сонымен катар әртүрлі моделдерді бейнелейтін көріністер жасауға болады.

Құрастыру ретінде элементтердің контексті менюін колданып көріністердің жағдайын және кейбір параметрлерін баскаруға болады.

КОМПАС жүйесіндегі құрама объектілер. Эквидистанта параметрлері.

Эквидистанта – түзудің сәйкес нүктелеріндегі жазыққа перпендикуляр болатын сызықтардағы жазықтың нүктелерінен бастап салынған, бірдей кесінділердің ұштарының жиыны.

техникадағы геометриялық модельдер.

Модель дегеніміз - нақты объектіні,процесті немесе құбылысты ықшам әрі шағын түрде бейнелеп көрсету.

Модельдеу дегеніміз- объектілерді процестерді немесе құбылыстарды зерттеу мақсатында олардың(макетін) құру.

Техникадағы геометриялық модельд е р. Машина жасау өндірісінде кең қолданыс тапқан АЖЖ геометриялық модельдер де құрылымдылық математикалық модельдерге жатады. Геометриялық модельдердің кең таралғандығынан және практикалық маңыздылығына байланысты кітапта оған бүтіндей бір бөлім арналған. Инженерлік-техникалық және құрымдылық модельдер өзара тығыз байланысты. Алғашында бұйымның құрылымы сипатталады. Құрымдылық модельдеу (мысалы, бұйым геометриясының синтезі) функционалдық модельдеудің алдында жасалады. Мысалы, технологиялық үрдісті немесе конструкцияның күйін модельдейтін түпкі элементтер моделі техникалық нысанның геометриялық моделінің негізінде салынады.

КОМПАС жүйесінің интерфейсі және байлану.

компас жүйесінің интерфейсі
Ағымды команда параметрін орнату үшін қасиеттер панелін қолданамыз. Хабарлама жолда компас жүйесімен қолданушы арасында диалог жүргізіледі. Компактный панель панельдер арасында ауысу үшін керек. Байлану сызбаның дəлдігін білу үшін қажет.

Байлану түрлері
Глобальды жəне локальды

Глобальды байлану-ағымды күй панелінде орналасқан.
Локальды байлану-бір нүктені таңдау үшін қолданылады,бұл байлануды контексті менюден таңдаймыз Байлану (привязка) – сызбаның дәлдігі үшін қажет.КОМПАС жүйесінде байлану (привязка) түрлері: Глобальды және локальды (жергілікті). Локальды байлану – тек бір ғана нүктені таңдау үшін қолданылады. Жергілікті байлануды контекстті менюдан таңдаймыз.

Глобальды байлану ағымды күй панельінде орналасқан.

Спецификацияның базалық және көмекші объектілері.

Спецификация объектілері базалық жəне көмекші

болып

екіге

бөлінеді.

Базалық

объектілер

үшін

колонкаларды, сорттауды,

құрастырмалы

сызбалардағы графикалық объектілерді қосу, құрастырылымдағы бөлшектерді

қосу автоматты түрде толтырылу мүмкіндігі ескерілген.

Специфкация

объектінің

сыртқы

көрінісі

спецификация

бланкін

жолдарында орналасқан оның мəтіндік бөлігі. Спецификацияның базалық объекті төмендегіден тұрады:

·мəтіндік бөлік;

·геометриялар (графикалық объектілер жəне үшөлшемді модельдер);

·қосымша параметрлер жиынтығы.

Спецификацияның көмекші объектінде геометрия болмайды жəне базалыққа қарағанда қосымша параметрлер азырақ болады.

Сецификация объектінің мəтіндік бөлігі– бұл спецификация кестесінің жолдарына енгізілетін мəліметтер. Мəтіндік бөлік енгізу мен редактрлеу сызбада мəтінмен жұмыс істегеннен айырмашылығы жоқ.

Дата добавления: 2017-01-14