Дебиеттер. Туристiк қызметті мемлекеттік реттеудің алғы шарттарын көрсеткенде, заң

Орытынды

Туристiк қызметті мемлекеттік реттеудің алғы шарттарын көрсеткенде, заң, мемлекетке туристік қызметке қолдау көрсетіп, оны дамыту үшiн қолайлы жағдай жасау, бағытын анықтап, қолдау көрсету, (демек, отандық туризмді жетiлдiруде дұрыс бағыттарды анықтап, саралау), елімізді туризм үшiн қолайлы ел көзқарасын қалыптастыру, отандық туристтер, туроператорлар, турагенттерге қолдау жасап, олардың құқықтарын қорғау.

Лицензиат тарапынан, лицензия беретiн органның жетекшісімен анықталған лицензиялық талаптар мен шарттардың сақталуын бақылау жүргізіледі, тексерудi өткiзудiң мерзiмдерi және комиссияның құрамын тексеру лицензиятпен анықталып. Тексерiс нәтижелерi бойынша, барлық комиссия мүшелерi қол қойған нақты заң бұзушылықтардың нұсқауы бар актi жасалады. Лицензиат (оның өкiлi) тексерiс нәтижелерiмен танысуы тиіс, және актіде таныстырылуы жайлы тиiстi жазу болуы керек. Егер лицензиант тексерiс нәтижелерiмен келiспейтiн болса, ол актіде өз пiкiрін білдіре алады. Егер лицензиат тексерiс нәтижесiмен танысудан бас тартса, комиссия мүшелерi бұл жағдайды актіге енгізеді және оны өз қолдарымен растайды.

Дәрістерге әдістемелік нұсқау

Студент бұл дәрістен туристiк қызметті мемлекеттік реттеудің алғы шарттарын, туроператорлық лицензияның берілу мерзімін, туроператорлық қызметті жүзеге асырғанда, лицензиялық талаптар мен шарттарды, лицензияны алу үшін қажет құжаттарды, елімізді туризм үшiн қолайлы ел көзқарасын қалыптастыру, отандық туристтер, туроператорлар, турагенттерге қолдау жасап, олардың құқықтарын қорғаудың мән-жәйін меңгерулері керек.

1. Ильина Е. Н., Туроперейтинг: организация деятельности, Москва, 2005

2. Ушаков Д.С, Туроперейтинг, «Март», Москва, 2004

Қосымша әдебиет

1.Ассоциация авторов и издателей «Тандем» Гостиничный и туристский бизнес, М.,1998

2. Исмаев Д.К., Основная деятельность туристской фирмы, Москва,

Дәріс 15.Заманауи туризмді дамытудың негізгі қағидалары

Дәрістің мақсаты: туркәсіпорынды дамытудың факторлары және туркәсіпорын қызметін ұйымдастыру, туризмді ұйымдастырудағы ғылыми мәселелер және болжамдар, туризм қағидаларындағы ғылыми үдерістерге талдау тереңнен қарастырылады.

Дәріс сұрақтары:

1.Туркәсіпорындарды дамытудың факторлары және туркәсіпорын қызметін ұйымдастыру

2.Туризмді ұйымдастырудағы ғылыми мәселелер және болжамдар

3. Туризм қағидаларындағы ғылыми үдерістерге талдау

Тақырып бойынша негізгі түсініктер: iргелi және қолданбалы ғылым, белсендiлiк және көрнекiлiк,жүйелiлiк, болжам, ықтималдылық, ашықтық, жеткіліктілік және т.б.

Туркәсіпорын қызметiнiң қағидалары. Туризмде туркәсіпорын қызметінің үдерісінде төмендегідей қағидалар орын алды:

Белсендiлiк және көрнекiлiк - әлеуметтiк-мәдениеттi және сауықтыру бағытындағы туристтiк бағдарламалар мен қызметтер туралы түсiнiгі бар мамандар мен тұтынушылардың қызметi;

Жүйелiлiк -әлеуметтiк-мәдени қызмет пен шаруашылық мәселелерiн шешу үшiн барлық қатысушылардың олардың қажеттiлiгiне сенушiлiгiн туғызатын туристтiк шаралардың жүйелi өткiзілуі;

Ашықтық және жеткіліктілік -туристтiк бағдарламалар және қызметтердiң мазмұны туралы толық және сенiмдi мәлiмет;

Әдiлдiк - соттар және төрелiктердегi даулы мәселелердi қарастыру, туркәсіпорын өкiлдерi мен қызметті тұтынушылардың арасындағы келiсiм шарттарының орындалуындағы мiндеттiлiк;

Экономикалық тиімділік - туркәсіпорын өкiлдерiнің сапалы қызмет түрлерiн ұсыну арқылы пайда табуы;

Туркәсіпорындардың туристтiк қызметі менеджерлердің төмендегідей біліктілігі арқасында жүзеге асады: экономика-математикалық және жүйелiк талдау өткiзу; болжау, пiшiндеу, сарапшылық баға беру және туркәсіпорынның тиiмдi қызметi үшiн алған нәтижелердiң қолдануы бойынша шешiмдi қабылдау; қызметкерлерге қателерді ескерту мақсаттарындағы психологиялық әсер ету, көзге түскен қызметкерлердi мадақтау.

Туркәсіпорындарға төмендегідей талаптар қойылады: барлық қызметкерлер үшiн қолайлы еңбек жағдайларын жасау; бiлiктi мамандарды қызықтыру; туристтiк шаралардың өткiзуiн реттеу; арнайы бағдарламалармен қамтамасыз ету; қызмет келiсiм шартқа отыру және уақытында ақы төлеу.

Туркәсіпорын өз қызметiн ұйымдастыру үшiн келесi шараларды жүзеге асырады; жоспарлау; бiлiктi мамандарды әзiрлеу; заттық-техникалық және қаржылық қамтамасыз етуi; бақылау және тексеру; ақпараттық қамтамасыз ету және жарнама; зерттеу; дәрiгерлiк, санитарлық және гигиеналық қамтамасыз ету; (есепке алу, санақ, есеп беру) қорытындыны жинақтау.

Туристтiк шараларды өткiзу мен ұйымдастыруда төмендегідей факторларды есепке алу керек:

Классификация және нарықтың инфрақұрылымын - тауарлар нарығы, жұмыс, қызмет, еңбек және капиталды нарық, ноу-хау нарығы, фондылық нарық; турөнімнің нақтылы көлеміне сұраным, ұсыным және бағалар; туристтiк бағдарламаларды iске асыру мүмкiндiгi;

Аймақтық, ұлттық - этникалық, конфессиялық және тағы басқа дәстүрлер;

Турөнімді бағалау мен ілгерлетудегі шығындар;

Саланың түрi - моножоспарлы немесе әржақты;

Сатудың сипаты - көтерме және бөлшек;

Туроперация көрсететін жүмыс,тауар, қызметтердің саны мен сапасы;

Елдiң заңымен сәйкес мәмiлелердiң шешiмi; туристтiк шараларды өткiзуiне қауiпсiздiк.

Туркәсіпорындардыдамыту келесi факторлармен анықталады:

Әлеуметтiк - мамандардың әр түрлi біліктілік дәрежелерi, жұмыспен қамту дәрежесi және жұмыссыздық, туркәсіпорынның iскерлiк атағы;

Техникалық - жұмыс,тауарлар,қызметтерге сұраныс ұсыныстары,; білікті менеджерлер мен қызмет көрсетушінің болуы бар болу;

Қаржы - сұраным және ұсынымды нарық конъюнктурасы; салық жүйесінiң күйі; бағалы саясат; үкімет тарапынан туристік қызметке қаржылық реттеу ерекшелiктерi;

Саяси - елдегi туризмді дамыту мәселесін билік органдарының бюджеттiң маңызды табыс көзі ретінде қарауы, өкiметтің туризмді барлық деңгейлерiнде қолдауы;

Заңдық - нормативтiк - заңдық базасын дамыту және әбден жетiлдiру, туристтiк қызметті реттеп белгiлеу; қызметті, жұмысты, тауарларды стандарттау, сақтандыру, сертификаттау, лицензия бойынша нормативтiк актiлердi есепке алуы.

Туризмдегі қызмет,жұмыс, тауарлар бағасын анықтайтын факторларға жатады:

Халықаралық - туристтiк қызметтердiң әлемдiк нарығының күйiне елдердiң саяси және экономикалық әсерi; валюта курсiнiң өзгеруi; халықаралық ұйымдардың заң актлерi; бәсекеге түсе алушылық;

Мемлекеттiк - елдiң экономикалық күйi; ұлттық, конфессиялық, заңнамалық акттер, тағы басқалар.;

Жергiлiктi - туркәсіпорынның географиялық орналастырылуы; қызметшiнiң кәсібилігі және оның еңбегiнiң төлеуi, туризмның дамуына өкiметтiң жергiлiктi органдарымен, тұтынушылар, өндiрушiлер, арашашылардың өзара әрекеттесу ықпалының ерекшелiктерi

Туристтiк қызмет туризм туралы халықаралық, мемлекеттiк, аймақтық және жергiлiктi нормативтiк құқықтық актлер шеңберiнде ғана тиiмдi дами алады.

Туристтiк шаралар субъекттердiң арасындағы арақатынастар.

Туркәсіпорында туристтiк шараларға қатысушы субъектілердiң арасындағы келесi арақатынастар қалыптасады:

(туроперация жасаушыға) өндiрушiге келесi талаптарды көрсетедi: нарыққа куәлiк берiлген турөнімді шығару; келiсiм шартқа сай, тауарларды мерзімінде, сапалы орындау; нарық қызметінде iскерлiк абырой алу; тұтынушының сұранысын қанағаттандыратын бағаны анықтау; iстелiнген жұмыстар, тауарларда, қызметтiң экономикалық пайдасын алу.

Тұтынушы (тапсырма берушi)iстелiнген жұмыстар, тауарларға, қызметтiң ұтымды шығындарымен, туроперация жасаушының iстелiнген жұмыстар, тауарлар, қызметтерi сапасымен, келiсiм шарт қойылған атқару мерзiмдерiмен қанағаттануы керек.

Делдарлар (туристтiк шаралар, бұқаралық ақпарат құралдардың ұйымдастырушысы, қорлар, несие ұйымдары, банктер): жұмыстар, тауарлар және қызметтер туралы тұтынушылар және туроперация жасаушыларға объективтi түрде мәлiмет беруге; қызмет нарығында іскер абыройлы болуға, көрсетiлген қызметтерден экономикалық пайданы алуға тиiстi.Тұтынушыларға өз өнiмiн жеткізуі бойынша туркәсіпорын қызметкерлерiнiң қызметi мемлекеттiң экономиканың дамуына мүмкiндiк туғызады.

Турист туркәсіпорын қызметкерлерiнiң еңбегiн қолдану және төлеу арқылы өз әлеуметтiк-мәдени және сауықтыру қажеттiліктерiн жүзеге асырады.Тұтынушылар қолдануы үшiн туристтiк өнiмнiң негiзгi элементтерiне транспорт құралдары, орналастырудың құралдары; тамақтануды ұйымдастыру жатады.

Туризмді ұйымдастырудағы ғылыми мәселелер мен және болжамдар. Туризм туралы ғылымдағы іргелi және қолданбалы ғылыми мәселелер.

Туризм туралы ғылым өз бойында iргелi және қолданбалы ғылым сапасын жатқызады: қазiргi туркәсіптің жаңа заңдылықтарының табылуы, туризмның жаңа түрлерiнiң дамуы, белгiлi заңдардың әсерідiң тетiгiнің ашылуы, туризмның тәжiрибесiндегі олардың талабы, туризмнің экономикалық тиімділігінің белгілерінің анықталуы.

Қолданбалы ғылымға тәжiрибенiң қажеттiгiн, нарық қызметіндегі турөнімді алға бастырудың және құрастырудың,баға белгiлеудің орынды әдiстерiнiң табылуын, туррейтингті әбден жетiлдiруді жатқызуға болады. Iргелi және қолданбалы ғылыми мәселелердің қойылуы және шешiмі туризмның әр түрлi даму кезеңдерiнде бірдай емес.

Заттық-техникалық құрал мен әлеуметтiк-экономикалық жағдайдың өзгерiстердiң жоқтығымен сипатталатын туризмнің эволюциялық дамуы кезеңінде қолданбалы ғылым мәселелерiнің маңызы зор..Бұл заңдылықтар туризмның бұған дейінгі белгiлi заңдылықтары өз мазмұндарын сақтайтынын ескередi. Қоғамдық және ғылыми-техникалық iлгерiлеуге сай туризмдердегі сапалы өзгерiстер кезеңінде iргелi ғылымның мәселелерi туризмде бiрiншi орынға шығады.

Ғылыми проблеманың қойылу шарты азаматтардың әл-ауқаты мен туристтiк демалыстағы қажеттiліктерiнің, жаңа iргелi бiлiмдердiң қажеттiгi және олардың жеткiлiксiздiгiнiң аралығында объективтi түрде пайда болатын қайшылық болып табылады. Қойылуды және ғылыми проблемаларды шешуді қажет ететін шарттар мәселелік жағдай сияқты бейнеленедi.

Туризмдегі ғылыми мәселелердің қойылуы.

Жаңа танымдағы қажеттiліктерді ұғыну ғылымда,жеке алғанда туризмде ғылыми мәселелердің қойылу шарты болып қалыптасады. Бұл мәселелер жаңа бiлiмдердiң алынуыменен және олардың алынуының нақтылы әдiстерiмен тығыз байлаысты. Мысалы, туризмның жаңа түрлерiнiң дамуы ғылымның алдына мәселе қойды - қызметтің осы саласында кәсiпкерлiктi жүргiзудiң өте тиiмдi әдiстерiн анықтау, туркәсіпорынды сенiмдi және орнықты басқарумен қамтамасыз ету. Осындай түрде сипатталған негiзгi мәселе зерттеу қызметінің жалпы бағытын көрсетедi.

Қойылған мәселенiң шешiмдерi үшiн зерттеу қызметінiң ең жақын және келесi тапсырмаларын құрастырады. Зерттеудің ең жақын және келесi тапсырмасы қойылған мәселенiң шешiмi үшiн қажеттi бастапқы нақты деректердi алудан тұрады.

Осылай, ең жақын тапсырма туризмның осы түрi туралы бiлiмдердiң алынуы, тәуекелдердің мүмкiн болуы, тиiмдi басқару нарық қызметінің осы сегментінде бәсекелестiктердiң болуы бола алады.

Зерттеудің келесі тапсырмалары жауабының алуы мәселенi түбегейлі шешуге мүмкiндiк беретін сұрақтардың түрiнде құрастырады Мысалы, не бiр ықтимал жағдайда қандай әдiспен азаматтардың жеке қажеттiктерiнiң есепке алуы бар туристтiк қызметтерiнiң әр түрін қалыптастыру; ол үшiн қандай қорлар талап етеді: қандай технология (процедура және опреация)өткiзуі керек және қандай

Сипатталған ғылыми мәселенiң негiзгi мәселесi сұрақтары, зерттеуге жататын жекелеген сұрақтар мөлшерi түрінде көрсетiлген ең жақын және келесi тапсырмаларды зерттеу пәнінен тұрады.

Ғылыми мәселенің табысты шешiмі көбіне оның ақиқаттығына, тәжірибелік немесе теориялық қажеттiлікке жата ма, ғылымның қазiргi даму кезеңдерiнде бұл мәселе рұқсат етiледі ме, өзара байланысты тұрғыда осы мәселенiнің қойылуы және шешiмінің қажеттілігіне тәуелді болады. Сол немесе басқа да ғылыми мәселенің қойылуы және шешiмiнің қажеттiлiгі туристтiк тәжiрибенiң қажеттiктерiмен анықталады Мәселені құрастыруда оның шешiмi туркәсіпті жүргiзудiң тиiмдiлiгiнiң жоғарылатуына қаншалықты дәрежеде мүмкiндiк туғызатыны айқындалуы керек. Мәселенің туристтiк ғылымның өзінің дамуының логикалық негiзiнде де пайда бола алатынын ескеру қажет. Бұл жағдайда оның тәжірибелік маңыздылығы уақыттың сол сәтінде қаралмауыда да мүмкiн. Мәселенi шешу ғылыми зерттеу үдерісінде iске асады. Ережеге сай шешілетін мәселеде анықталмаған элементті толық шеттету мүмкін емес. Бұл оның сыннан өткен бiлiмді iске асыруға қатысты қызметтiң басқа түр айырмашылығы болатын белгiлердiң бiрi болып табылған зерттеушi қызметтiң белгiлi екiұштылығын мiнездейдi. Ғылыми мәселе туризмның түрi туралы ғылыми танудың бастапқы формасы болып табылады. Оның шешiмi бұл теориялық танымның эмпирикалық негiз ретіндегі ғылыми айғақтардың алынуын, ең жақын кезеңде нақты шындықтың айғақтарының табылу, түсiндiру және жалпылауы болып табылған күрделi зерттеу жұмысын болжайды.

Туризмдегі болжамдар. Болжам бұл ғылыми ұсыныс ретінде нақты әлемнiң белгiлi заңдылықтарының есепке алынуымен ықтималдығы нақты деректермен дәлелденген өзіндік жаңа бiлiм әкеледі. Оның өңдеуi ғылыми зерттеудiң ең маңызды кезеңi болып табылады. Ғалымның туризм туралы ғылымның логикасына іштей жауап беретін және ғылыми зерттеудiң қажеттiк сәйкес келетiн ғылыми болжамдар жасау бiлуі оның творчестволық қабiлетiнiң көрсеткiштердiң бiрi болып табылады. Туризмді дамыту ерекшелiгі ғылым ретінде ғылыми болжамдардың қажеттiлiгiне себепшi болады, оларды құрастырудың ерекшелiктері мен дәлелдеулерін анықтайды. Туризмның заттық-техникалық қамтамасыз етiлуі, ерекшелiктiң сапалы өзгерiстерi әлеуметтiк - елдiң қоғамдық күйi туркәсіпті жүргiзудiң жаңа заңдылықтары, заңдардың әсер етуiнiң жаңа формаларының пайда болуларына себепшi болды. Олардың тануы ғылыми зерттеудің маңызды есебiн құрастырады және жаңа ғылыми мәселелердің пайда болуын анықтайды. Олардың шешiмiнiң бастапқы формасы тек қана ғылыми болжам бола алады. Болжамның пайда болуы бар бiлiмдердiң шектерiнде қорытынды болады. Жаңа танымның бастапқы формасы әдетте интуициялық жиi пайда болатын болжам болып табылады. Қабiлеттiлiк зерттеушiнiң шығармашылық ойлауының ең маңызды түрінің бiрi, оның кең ой -өрiсi, ақылдың талаптылығы және байқағыштықтың куәсі болжам жасау болып табылады. Жаңа танымда бардың жеткiлiксiздiгін ұғынудың қажеттілігінен блжам пайда болады. Оның кенеттен пайда болуы ойлау қорытындысы болып табылады. Ғылыми зерттеудiң үдерісінде әрбiрi логикалық дәлелдеуге душар болатын бiрнеше әр түрлi болжамдар пайда бола алады. Зерттеушi өте нақты болжамдарды негiзiнде эмпирикалық және теориялық материал зерттелетiн жұмыс болжамы ретiнде алады. Талдау барысында (болжам - ұсыныс) мәселенiң шешiмi туралы оның ықтимал ұсынысының үлкен дәрежесi орнатылады немесе жоққа шығарылады.

Болжам - ұсыныс бiр ықтималдық ұсынылатын және оның толық түсiндiрілуiне әлi жетпеген зат туралы бiлiм деңгейін қамтып көрсетуi керек. Мысалы, егер айға саяхат жасауды ұйымдастыру мүмкiндiгi туралы жорамал iстелiнсе,, ғарышқа ұшу тәжiрибе негiзіндегі салмақсыздық жағдайындағы өмір сүру және қоректену сипаты,ғарыш кемелерi туралы бiлiм деңгейі, сол сияқты теориялық есептеулер қамтып көрсетілуi керек. Ұқсас жорамал ұсыну үшiн - көп елдердiң экономикалық, ғылыми-техникалық, адамгершілік қоғамдық потенциалдарын білу керек.. Осы жорамал нақтылыққа iске асыру үшiн.

Болжам талаптарының бiрi - жорамалға оның эксперименталдi немесе теориялық тексеруiнің мүмкіндігі жатады. Болжамдардың көпшiлiгi - туроперейтингтің сипаты туралы жорамалдар тәжiрибемен тексерiле алмайды. Бұл да, жекелеп айтқанда, айға саяхат жасау туралы ұсынысқа жатады.. Бұл сұраққа түпкi жауапты бұл жорамалдың тек қана iске асуы, жер сыртындағы кеңiстiкке қарқынды туристтiк ұшулар басталғанда бере алады Бұл ғылыми болжамдар айға туристтердің ұшудың басталуына дейiн тексерiле алмайтындығын бiлдiрмейдi Мұндай тексерудің құралына ұшуға қатысты мүмкiндiктер, ықтимал зардаптар, ғарыштық туризм туралы жорамалдарға қатысты теориялық есептеулер жатады.

Болжам - ғарыштық туркәсіпорынның белгiлi мөлшерде эксперименталдi тексерiлуі мүмкін, жаңа заттық-техникалық құралдарды қолдану әдісімен жүргiзуге қатысты ұсыныстар.

Жер сыртындағы орбитаға ғарышта жеке азаматтардың ұшу тәжiрибесі ғарышқа жүйелi түрде саяхаттардың мүмкiндiгi туралы ұсынысты эксперименталдi дәлелдеді.. Алғашқы ұшулар ғарыштық отандық кемелердi қолданудың тиiмдiлiгi туралы ұсыныстарды растады, дегенмен кейбiр техникалық және қаржы мәселелерi де бiлінді..

Ғарыштық туристтiк ұшулар туралы эксперименталдi және есептi тексеруi үшiн ұсынылатын жағдайда тиiмдiлiктiң нақтылы белгiлерiн дұрыс анықтаудың маңызы зор.

Мысалы, көлiк жүйелерiн қолдану әдiстерiн өңдеуі үшiн тиiмдiлiктiң белгiсi ғарышқа ұшулардың санымен сайланады. Егер мұндай белгi тек қана ұшудың құны болса, онда эксперименталдi және есеп - теориялық тексеру басқа болады.

Болжам - оны тексеру мүмкiндiкте болатындай етiп жасалуға тиiстi ұсыныс. Тексерiлмейтiн ұсыныстар қиялға жатады және зерттеушiге пайдаланылмайды. Болжамда болатын ұсыныс оның алмастырылуының мүмкiндiк сипатының ықтималдығын босқа шығармайды

Іс жүзiнде және теория жағынан алғанда қисынды жорамал-болжам ары қарай талдау мен тергеу жүргізу жолымен тексеруге душар болады. Мүмкін тексерулердің мұқият талдауы талданатын жорамалды растауға көмектеседi және түзету оған енгiзедi.. Әдетте зерттеудің осы кезеңінде өз бетінше зерттелетін зат бола алатын жаңа мәселелер пайда болады

Туризм қағидаларындағы ғылыми үдерістерге талдау

Туризмнің қағидасының құрастырылуы. Туркәсіптің нақты жүрiснiң логикалық көшiрмесi туризм қағидасын құрастырулар үдерісі болып табылады. Мысалы, ғарыштық туризмнің жеке түрi(мысалы ғарыш туризмі немесе таймшердiң теориясы) логикалық формада коммерциялық туристтiк қызметтi енгізу және дайындығының кезектілігін қамтып көрсетедi. Туризм қағидасының құрастырылуы оның қолданбалылық тағайындалуымен анықталады..

Қызмет нарығының сегментiнде туркәсіптің заңдылықтары турөнімнің. әр түрлi дайындық кезеңдері және іске асырылу сипатымен ашылады.

Туризм қағидасы зерттеу нысанасын қамтып көрсететін өзгерiсiне сай, бiлiмдердiң тереңдетуіне және дәлдігіне сәйкес дамып, мiнсiздiкке жетедi.

Туризм қағидасының дамуына объекттiнің мамандардың тәжірибелік қызметінің әбден жетiлдiру әсерімен өзгерiсi әсер етеді.

Дегенмен, туризм қағидасы өз зерттеу нысананын қандай толықтықпен ашса да, ешқашан оның дәл көшірмесі болып табылмас еді. Сондықтан қағида мен және оның объектiсінiң аралығында қайшылық әрдайым бар болады.

Туризмдегі ғылыми зерттеудің тағайындалуы оның таңбаларының ашылуында ғана емес, іс-әрекет қозғалысына негізделген, туризмның қазiргi даму кезеңдерiнде көрінген нақты формаларының анықталуы, туризм қағидасына бұл таныс заңдылықтарды тәжiрибелік қызмет үдерісінде тиiмдi қолдану бойынша ұсыныс ретіндегі үдерістерді құрастырудан тұрады.

Туризмнің теориясының негiзіне кәсiпорындарды туркәсіпке енгізуге әзiрлеу қағидасы жатады. Мысалы, мұндай қағидаға берiлген қызметтерден пайда табуды қағидаларды жатады.

Туризм туралы ғылымның қағидалары. Ғылыми бiлiмдер дамып мiнсiздiкке жетедi. Сондықтан туризмның теориясының бiр қағидалары тарихи ғылымның жетістігіне айналады, басқалары бұрын белгiсiз жаңа мазмұнмен толығады, жаңалары шығады..

Туризм ғылымы туралы қағидаларды құрастыру-ғылыми зерттеудің маңызды кезеңдерінің бірі.

Туристтiк қызметте қағида (негiз, бас латынша) ұғымының бiрмәндi мағынасы болмайды. Оған астында бiр жағдайда тәжiрибе мен туризм туралы ғылымның дамуы расталған жиынтықты ғылыми теорияның аксиоманың мәні болатын ең маңызды жағдайы ұғылады Туризмда мұндай қағидалар барлығына ортақ өзара байланыстың қағидасы, дамытудың қағида, әлемнiң айқындығының қағидалары болып табылады.Өзге жағдайда туристтiк қызметтегi "қағида" ұғымы туризм қызметіндегі танымға талап және оның барлық түрлері мен көрсетіліміндегі тәжiрибелік талап ретінде пайдаланылады

Туризм туралы ғылымның қағидалары - практикалық туристтiк қызметiнің негiзiне қойылатын ортақ талап. Осылай, турпакеттердің толық жүзеге асуы, туркәсіпорынның жоғары имиджі, туркәсіпорынның қызметiнiң үзiлiссiздiгi, қызметшiнiң жүйелi түрде мамандығын жетілдіруі, безнес-жоспардың сөзсiз орындалуы, туркәсіпорынның қызметі жөнінде сенiмдi мәлiмет қағида бола алады.

Ғылыми қағидаларды жасау- бұл- аз білімнен көп білімге баратын, қиын, қайшылыққа толы үдеріс. Туризмде қағиданың шексіз, нақты мәні туралы нақтылықты талап ету ақылға қонбас еді.

Туристік теорияны дамыту процесі(үдерісі)- турбизнесті жүргізу және дайындықтың дәлдігі мен нақтылықтың шығармашылық үдерісі. Ғылыми принцип қандай тлаптарға жауап беруі қажет екенін анықтау керек.

Туризм туралы ғылымның қағидаларына бастапқы талап олардың сақталуы iс жүзiнде экономикалық тиімділік әкелуден тұрады

Мұндай жалпы талап нақтылықты қажет етеді.

Туризм ғылымы туралы қағиданы өңдеу, олардың құрастыру - күрделi iс. Егер ол келесi талапқа сай болса туризм туралы ғылымның қағидасы сол жағдайда шындығында ғылыми, қисынды болады: 1) нақты жағдайдағы туристтiк процесстерді функциялау, дамытудың нақты заңдары және олардың әсер етуiнің көрінісін бейнелейді.; 2) туристтiк қызметтiң мақсаттарға және есептерiне сәйкес келедi

Туризмнің ғылыми қағидасы мұндай ең үлкен дәрежеде қоғамдық дамытудың заңдарына сәйкес келетiн қағида болып табылады. Туризм туралы ғылымның қағидалары туркәсіптің даму және функциялануының нақты заңдылықтарына сәйкестелуi керек

Туризм туралы ғылымның қағидалары туркәсіп заңдарының жалпы талабын өз мазмұнында қамтып көрсетуі ғана емес, олардың әсер етуiнiң ерекше формалары осы жағдайда есепке алу да тиiс...

Өз кәсiпкерлiгiн бір түрде ғана емес жұмылдыруға болады Мысалы, дiни туризмде.

Бұл процесс көп шарттар және факторлардан тәуелдi болады. Оның қызмет нарығында алға басуы iскер туризмнiң алға басуына қарағанда басқа болады.

Сондықтан қағиданың мазмұны да, заңдылықтың әсер етуiн бейнелейтін форма да, әр түрлі болады.

Туризм туралы ғылымның қағидалары туристтiк тәжiрибенiң тараптарын қамтып көрсетедi.

Олардың тұжырымында заңдардың талабының өз мәнері, мақсаттар және есеп, шындықтың объективi бағындырылған, туристтiк нарықтың нақты даму бағыттарын қамтып көрсетедi, нақты жағдайларды тура есепке алады, онда және осы мақсатпен есепке алумен сипатталған қағидалар сенiмдi, ғылыми болады. Қағидалар әйтпесе жалған, жеке, ғылыми емес жағдайлар және талаптарға айналып кетедi.

Тәжiрибе мақсаттары және тапсырмаларынан туризм туралы ғылым қағидаларымен тәуелдiлiгi туризм ғылымы туралы заңдармен салыстырғанда олардың үлкен қозғалғыштығын анықтайды.

Қағидалар туркәсіпорын заңдарының шығарылу формасына, әдетте туркәсіпорынныңың алдына қоятын мемлекеттiк, қоғамдық, экономикалық, халықаралық және стратегиялық есептердiң шығарылу формасына тәуелдi болады. Қағидалар тәжірибелік қызметтің бағытын көрсетеді, бірақ нақты мәселені шеше алмайдды. Туркәсіпті жүргізу өнер екенін ескеру қажет.

Туристтiк шаралар нақты бағыттарда жалпылама түрiнде де, жеке де ерекшелiктерге ие бола алады. Туристтiк ғылыми қағиданы қолдануда тәжірибелік мәселені шешу барысында белгiлi таңдау бостандығын беру керек.

Туризм туралы ғылымның қағидалары туркәсіпорын мамандарының қызметiнiң бағыт-бағдарларын сипаттайды, нақты туризм түрінің мазмұны туралы негіздеме нұсқау бередi.

Туризм қызметінің анықталған түріне қатысты туристік білімнің нақты формасы қажет.

Ғылыми білімнің мұндай мәнді формасы оқулықтар, оқу құралы, монография, диссертациялық жұмыстар, құқықтық-нормативтік құжаттарболып табылады

Туризм туралы ғылымның қағидалары теорияның бастапқысы болып табылады.

Ғылыми зерттеу үдерісі ғылыми бiлiмдердiң дамуын ғылыми мәселелердің қойылуынан бастап, теориялық бiлiмдердің iске асыру қағидаларын өңдеуге дейін диалектика,туристтiк теорияның эмпирикалық негiзi ғылыми әдiстерi, теориялық бiлiмдердiң дамуы негiзінде қалыптасады.

Бақылау сұрақтары

1.Зерттеу нәтижелеріне орай кәсiпорынның қызметiнiң тиiмдiлiгiнiң жоғарылатуы үшiн ұсыныс жасауға бола ма?

2.Әкiмшiлiк әсер ету әдiсiнiң мәнi неде?

3.Өз бәсекелестiк артықшылықтарыңды көрсету үшін қандай әдістерді қолдануға болады?

4.Ранжирования әдісі қандай мақсатта қолданылады?

5.Қашан және қандай жағдайларда сценарилер әдiсi қолданылады??

6.Қазылар алқасының пiкiрлерін алу әдiсi нені бiлдiредi?

Дата добавления: 2014-01-20