Орындау методикасы

1. (49) формуламен b коэффициентін есептеу.

2. (50) формуладан қабаты суланусыз игеру уакытын t_* анықтау.

Берілгені кесте 12

нұсқаулар
параметрлер
Қыр ұзындығы, l * , м	0,1	0,1	0,1	0,1	0,1	0,1	0,1	0,1	0,1	0,1
Қабат ені в, м
Қабат қалыңдығы, h, м
Блоктар кеуектілігі, m	0,15	0,15	0,14	0,14	0,15	0,14	0,15	0,14	0,15	0,14
Мұнай тұтқырлығы mн, мПа×с		1,9	1,9		2,2	2,1	1,9	1,9
Бетік керілу s, Па×м	35∙ 10^-3	34∙ 10^-3	34∙ 10^-3	35∙ 10^-3	35,2∙10^-3	35,1∙10^-3	34,5∙10^-3	34,5∙10^-3	34,5∙10^-3	35∙ 10^-3
Қысым градиент grad P, Па/ м
қабат ұзындығы, l, м
Бастапқы мұнайға қанығушылық Sно	0,7	0,68	0,68	0,7	0,1	0,72	0,7	0,7	0,71	0,7
Қабат өткізгіштікі kн	0,01	0,01	0,01	0,012	0,01	0,015	0,013	0,012	0,011	0,01
Соңғы мұнайбергіштік η*	0,3	0,29	0,29	0,3	0,29	0,3	0,31	0,3	0,3	0,29
А Параметрі	0,4∙10^5	0,4∙10^5	0,4∙10^5	0,4∙10^5	0,4∙10^5	0,4∙10^5	0,4∙10^-	0,4∙10^5	0,4∙10^5	0,4∙10^5

Практикалық сабақ №11

Тақырыбы: «Серпімді режим кезинде қабат қысымын анықтау».

Есеп қойылымы.

Мұнайлылық нұсқасының сыртында суға қаныққан, өнімді шектелмелген қабатта пайдалануға бір уақытта шығымдары бірдей екі ұңғы жіберілген.

Қабат қалыңдығы және өткізгіштігі мұнайлы бөлігінде және нұсқа сыртында бірдей.

Ұңғылар арысында 29 тәулік, 58 тәулік және 116 тәуліктен кейін қабат қысымы қалай өзгеретінің анықтау керек.

Теориялық бөлім.

Мұнай кен орнын серпінді режимі кезінде игеру келесі шарт орындалғада іске асырылады Р_пл > Р_нас.

Серпімді режим барлық жағдайда, өндіру ұңғыларының шығымдары,айдау ұңғыларындағы су шығыны өзгергенде пайда болады. Игеру процессі кезінде қысымдардың өзгеруі байқалады.

Өндіруші ұңғыны жіберген кезде қсымы қабат қсымен салыстырғанда азаяды.

Қабат қысымының өзгеру:

× £_i (-z); (51)

- £_i (-z)= -интегралды корсеткіш функциясы.

(52)

c - қабат пьезо өткізгіштігі келесі формуламен анықаталады:

(53)

Сурет 9 – Шексіз қабаттағы ұңғылардын орналасуы

Есеп шарты бойынша қабатта екі нүктелі ағын бар, ар қайсысы координаттар басынан l /2 қашықтықта. Суперпозиция принціпін пайдаланып келесі формуланы аламыз:

(54)

х=0, у=0.

z ≤ 1 кезінде - £_i (-z)= - 0,5772 - lnz (55)

Берілгені Кесте 11

нұсқаулар
параметрлер
өндіру ұңғылар шығымы. q, м^3/с	10^-3	1,2× 10^-3	1,1× 10^-3	1,5× 10^-3	1,3× 10^-3	1,4× 10^-3	10^-3	1,1× 10^-3	1,3× 10^-3	1,4× 10^-3
Ұңғлар арасындағы қашықтық. l, м
Қабаттың серпімді сыйымдылығы b, Па^-1	5× 10^-10	5× 10^-10	5× 10^-10	5× 10^-10	5× 10^-10	5× 10^-10	5× 10^-10	5× 10^-10	5× 10^-10	5× 10^-10
Қабат қалындығы h, м		12,5		12,3		12,4	12,5	12,5
Қабат өткізгіштігі k, м^2	0,5× 10^-12	0,5× 10^-12	0,6× 10^-12	0,6× 10^-12	0,5× 10^-12	0,6× 10^-12	0,5× 10^-12	0,6× 10^-12	0,6× 10^-12	0,5× 10^-12
Мұнай тұтқырлығы mн, мПа×с		1,5	1,3	1,5	1,2	1,3	1,5		1,2	1,3

Практикалық Сабақ №12.

Тақырыбы: «Кен орынды газ әсерімен игеру көрсеткіштерін анықтау».

Есеп қойылымы. Пайдаланушы ұңғыларды тұрақты шығымдармен қамтамасыз ету үшін газ телпегіне айдалатын, уақыт ішінде газ көлемінің өзгеруін анықтау.

Сурет 10- Жасанды газарынды режимдегі кеіш сұлбасы

Теориялық бөлім.

Қабат қысымын бір қалыпты ұстау үшін және ақырғы мұнай бергіштік коэффициентін көбейту үшін гидродинамикалық, физикохимялық және жылулық әсер ету әдістерінен басқа газ бен әсер ету әдісі қолданылады.

Оларға жататындар:

1. Ауа айдау.

2. Құрғақ газ айдау.

3. Байытылган газ айдау.

4. Критикалық жағдайға жақын параметрлері кезінде газ айдау.

Шеңбер тәріздес кенішті қарастырайық(сур.10).

уақыт ішінде газ көлемінің өзгеруін анықтау үшін М.М. Глоговской және М.Д. Розенберг әдістемелерімен пайдаланамыз. Ағындағы газ-мұнай контактының радиусының уақыт ішінде өзгеруі:

, (56)

мұндағы t – игеру басталғаннан өткен уақыт,[сек].

r_ко – м.г.к.бастапқы радиусы

∑ q – барлық пайдаланушы ұңғылар үшін соммалы шығым

Пайдаланушы қатарлардағы түп қсымы:

;

2) , (57)

мұнда Р_к – газ телпегіндегі қысым.

Газды ұңғыларға айдалатын газ дың соммалы көлемі:

, (58)

мұнда n_Г – айдау ұңғыларының саны;

Рат – атмосферлық қысым. (Рат = 1,03 ат);

Рг – айдау ұңғыларындағы қысым;

r_г – айдау ұңғыларының радиусы;

Rг – айда ұңғылары батареясының радиусы.

Берілгені кесте - 13.

Нұсқаулар
параметрлер
Пайдаланушы қатарлар радиусы R1, м R2
Айдау ұңғысының радиусы r г, м	10^-4	10^-4	10^-4	10^-4	10^-4	10^-4	10^-4	10^-4	10^-4	10^-4
Пайдаланушы ұңғысының радиусы. rс , м	10^-3	10^-3	10^-3	10^-3	10^-3	10^-3	10^-3	10^-3	10^-3	10^-3
Қабат қалыңдығы, h, м
МГК бастапқы радиусы; rко , м
Айдау ұңғылары батареясының радиусы Rг , м
Мұнай тұтқырлығы mн, сПз
Газ тұтқырлығы mг, сПз	0,012	0,013	0,011	0,012	0,013	0,013	0,012	0,012	0,011	0,011
Айдау ұңғыларындағы қысым Рг, сПз
Пайдаланушы қатардағы ұңғы саны n1 n2
Қабатать өткізгіштігі k, мкм^2	0,3	0,3	0,3	0,3	0,3	0,3	0,3	0,3	0,3	0,3
Қабат кеуектілігі, m, %
Уақыт, t, жылдар 1)t ., 2)t 3)t 4)t 5)t 6)t
Гақ телпегіндегі бастапқы қысым, Рк, ат
өндірі ұңғыларының шығымдары. q1=q2=q3м^3/с
Айдау қңғыларының саны nг,

Бөлім 6. СӨЖ арналған әдістемелік нұсқаулар

СӨЖ үшін оқу – тәжірибелік материалдар:

№	Тапсырма атауы	Тапсырма тақырыбының мазмұны	Әдебиеттер	Сағат саны	Формаотчетностииконтроля	Тапсыру мерзімі
СӨЖ
	Мұнай кенорнын игерудің дайындық кезеңі.	Кенорынды игеруге дайындау. Кенорынды игеруге енгізу.	Абдулин Ф.С. Добыча нефти и газа.			консп	1-2
	Мұнай және газ қоры	Мұнай және газ қоры және категориялары. Мұнай және газ қорын есептеудің әдістері.	Муравьев В.М. Справочник мастера по добыче нефти. –М.: Недра, 1975.			реф
	Игеру процессін моделдеу.	Ауданы бойынша қабатшалы және әртекті қабаттың моделін мүмкіндік-статистикалық суреттеу. Біртекті қабатта салыстырмалы өткізгіштіктің модифицияланған моделі.	Желтов Ю.П. Разработка нефтяных месторождений. -М.: Недра, 1986.			консп	4-5
	МКИ есептер	Игеруді есептеуде математикалық әдістерді қолдану.			консп
	Әртүрлі режимдердегі мұнайбергіштік.	Серпімді және суарынды режимдердегі мұнайбергіштік. Еріген газ режимдегі мұнайбергіштік.	Донцов К.М. Разработка нефтяных месторождений. - М.: Недра, 1977. .			реф
	Тау жынысы, қабат сұйықтығы және газдарының қасиеттері.	Қабаттардың коллекторлық қасиеттері. Су, мұнай және газдың физико-химиялық қасиеттері.	Муравьев В.М. Справочник мастера по добыче нефти. –М.: Недра, 1975.			консп
	Қабаттың мұнайбергіштігін арттыратын әдістер	Гидродинамикалық әдістер. Физико-химиялық әдістер. Механикалық әдістер.	Донцов К.М. Разработка нефтяных месторождений. - М.: Недра, 1977.			реф
	Маңғыстау кенорындарында қолданылатын әсер ету әдістері.	Өзен кенорны. Каражанбас кенорны. Жетыбай кенорны. Каламкас кенорны.	Айткулов А.У. Повышение эффективности прцесса регулирования разработки нефтяных месторождений. Москва, 2000.			доклад
	Әсер етудің физико-химиялық әдіситері.	СО2 қолдану арқылы игеру технологиясы. Полимерлік әсер ету технологиясы.	Желтов Ю.П. Разработка нефтяных месторождений. -М.: Недра, 1986			консп
	Әсер етудің жылулық әдістері	Бу-жылулық әсер ету. Қабат ішінде жану әдісі.	Ермеков М.М. Справочная книга по добыче нефти. Алматы 2007			доклад
	Кенорынды игеруді бақылау мен реттеу.	Кенорынды игеру көрсеткіштерін өлшеу, тіркеу және қорытындылау.	Желтов Ю.П. Разработка нефтяных месторождений. -М.: Недра, 1986			консп
	Ұңғы өнімділігін арттыру үшін қолданылатын жаңа технологиялар мен әдістер.	Біріккен полимерлік қоспаны қолдану. ПГС «Темпоскрин» технологиясын қолдану.	Ермеков М.М. Справочная книга по добыче нефти. Алматы 2007			реф
	Аномалды қасиетті мұнайгаз кенорындары мен қабаттарды игерудегі проблемалар мен тәжірибелер.	Қабат қысымы жоғары мұнай кенорындарын игеру.	Желтов Ю.П. Разработка нефтяных месторождений. -М.: Недра, 1986			консп

Раздел 7. Бақылау – өлшеу құралдары.

1 ағымдық бақылауға дайындалу үшін сұрақтары.

1. Игеру объекті дегеніміз не?

2. Игеру объектінің қандай түрлері бар?

3. Игеру жүйесі дегеніміз не?

4. Кенорынды игеру жүйесін сипаттайтын негізгі шаралар?

5. Қабат режимінің қандай түрлері бар?

6. Мұнай кенорнын игеру технологиясы дегеніміз не?

7. Мұнайбергіштік дегеніміз не?

8. Қамту коэффициенті дегеніміз не?

9. Ығыстыру коэффициенті дегеніміз не?

10. Екінші реттік газ бүркемесінің пайда болуы қай режиммен сипатталады?

11. Газарынды режимде қабат энергиясының көзі не?

12. Қай сатыда мұнай өндірісі тұрақты болады?

13. Жобалаудың негізгі мәселесі не?

14. Негізгі жобалық құжаттардың түрлері?

15. Мұнай өндірісінің өсу сатысы қалай сипатталады?

16. Мұнай өндірісінің тұрақтандыру сатысы қалай сипатталады?

17. Мұнай өндірісінің төмендеуі сатысы қалай сипатталады?

18. Мұнай өндірісінің аяқталу сатысы қалай сипатталады?

19. А.П. Крылов параметрі қалай анықталады?

20. Ұңғы торы қалай анықталады?

2 ағымдық бақылауға дайындалу үшін сұрақтары.

1. Игеру процессінде пайда болған газ бүркемесі қалай аталады?

2. Қай режимде мұнай сұйықтың серпімді кеңеюімен ығыстырылады?

3. Серпімді қор қалай анықталады?

4. Келтірілген қысым дегеніміз не?

5. Келтірілген қабат қысымы қандай формуламен анықталады?

6. Қай режимде мұнайлылық контуры өзгеріссіз қалады?

7. Қабаттың пъезоөткізгіштік коэффициенті қалай анықталады?

8. Серпімді режимде қысым қай формуламен анықталады?

9. Пайдалану объекті қандай түрлерге бөлінеді?

10. Қабаттың сығылу коэффициенті қалай анықталады?

11. Қабатты еріген газ режимінде игеруде ұңғы дебиті қай формуламен анықталады?

12. Кенішті схемалаудың негізгі қандай түрлері бар?

13. Кенорынды тиімді игеру жүйесін таңдау не талап етеді?

14. Изотроптық қабат дегеніміз не?

15. Анизотроптық қабат дегеніміз не?

16. Қабат моделі дегеніміз не?

17. Қабаттың қисаюын анықтау үшін есептеуде қандай параметр қолданылады?

18. Амплитудалық дебит дегеніміз не?

19. Гидродинамикалық есептеулер қорытындысын қандай түрлерге бөлуге болады?

20. Қандай жағдайларды контур сыртымен сулануды пайдалануға болады?

Дата добавления: 2014-12-16