Агляд айчыннай і замежнай гістарыяграфіі, крыніц па перыядзе “Беларусь у перыяд спроб рэформаў і крызісу адміністрацыйна-каманднай сістэмы (сярэдзіна 1950-х – 1980-я гг.)

Другая палова 50-х – 60-я гг. Пачалася распрацоўка некаторых важных тэм па гісторыі Бедарусі ў пасляваенны час. Даследцыкі засяродзілі ўвагу на гісторыі рабочага класа і заходнебеларускага сялянства, калі яно падверглася чарговаму выпрабаванню ў сувязі з правядзеннем масавай і пераважна прымусовай калектывізацыі. Утрымліваючы значны фактычны матэрыял, даследаванні раскрывалі тэмы на тагачасным навуковым узроўні.

Больш актыўна распрацоўвалася гісторыка-партыйная тэматыка, прыярэтэт якой у тых умовах быў відавочным. Перш за ўсё яна датычылася ідэалагічнай дзейнасці кампартыі Беларусі,у тым ліку яе кіраўніцтва культурным будаўніцтвам. У даследваннях абагульняўся вопыт работы кіруючых органаў і партыйных арганізацый у гэтай сферы, аднак амаль не звярталася ўвага на яе заарганізаванасць, шаблонны змест і застыўшыя формы.

У рэчышчы гісторыка-партыйных даследаванняў важнае месца займала тэма камсамола. У яе межах раскрывалася як дзейнасць камсамольскіх арганізацый па асобных напрамках пасляваеннага будаўніцтва, так і давалася абагуленая гісторыя камсамола Беларусі, у тым ліку па пасляваеннага часу. Камсамол разглядаўся як самаадданы памочнік партыі і на яе асноўны рэзерв.

Пасляваенны час адлюстраваўся і ў калектыўных публікацыях. Яны утрымлівалі значны фактычны матэрыял, які характарызаваў поспехі ў аднаўленні і развіцці гаспадаркі і культуры беларускага народа.

Павышаная ўвага надавалася адлюстраванню пасляваеннай гісторыі беларускага народа ў абагульняючых калектыўных працах. Гэта рабілася на строга афіцыйнай аснове,пад пільным наглядам партыйна-дзяржаўных ідэалагічных структур. Найперш такая практыка характэрна для падрыхтоўкі заключнага тома 5-ці томнай “Гісторыі Беларускай ССР”.Ён прысвечаны тром пасляваенным дзесяцігоддзям гісторыі Беларусі. Як вызначалі,зыходзячы з партыйных ацэнак, аўтары і рэдактары кнігі, гэта быў перыяд стварэння развітога сацыялістычнага грамадства і будаўніцтва камунізму. У надзвычай аб’ёмным выданні ўтрымліваецца вялікі дакументальны матэрыял, які шырока адлюстроўвае станоўчыя бакі жыцця беларускага народа. Цяжкасці аднаўлкння гаспадаркі і наступнага развіцця грамадства паказаны фрагментарна. Побач з адлютраваннем пасляваеннай гісторыі беларускага народа ў абагульняючых калектыўных працах вяліся і індывідуальныя манаграфічныя даследванні.Яны датычыліся пасляваеннага аднаўлення гаспадаркі, гісторыя рабочага класа і беларускай вёскі, ролі прафсаюзаў у аднаўленні і развіцці прамысловасці.

Разам з распрацоўкай непасрэдна гісторыі беларускага народа у пасляваенныя дзесяцігоддзі ўвага надавалася асвятленню ролі Беларускай ССР у міжнародных справах,яе намаганням па захаванні міру,сувязях з іншымі краінамі,у першую чаргу савцыялістычнага лагера ў эканамічнай, культурнай, іншых сферах.

У 70-я г. з’явілася некалькі публікацый, у якіх былі зроблены спробы аналізу і падвядзення вынікаў развіцця гістарычнай навукі ў Беларускай ССР, у тым ліку па пасляваеннаму часу.

З канца 80-х г. наступіў новы этап у развіцці беларускай гістарычнай навукі. Ён звязаны з палітыкай перабудовы і тымі зменамі, якія адбываліся ў беларускам, як і ва ўсім савецкім грамадстве. Курс на дэмакратызацыю, галоснасць прывёў да выбараў на альтэрнатыўнай аснове,пераадолення аднапартыйнасці і як вынік-да прыпыння дзейнасці КПСС-КПБ, распаду СССР і усяго сацыялістычнага лагера.

Дата добавления: 2015-03-29