Жеке тапсырмалар

Орны.

Мақсаты: Мектептегі информатика курсының мазмұны меноқу жоспарындағы информатика курсының алатын орнын қарастыру.

Қазiргi yaкытта қалыптасқан информатиканы оқытудың практикасы төмендегiдей негiзгi факторлармен сипатталады.

Біріншіден бұл күндер информатиканы оқытуда жеке мәселелердi оқыту терендігі мен материалдың баяндалу бағыты және мазмұны бойынша бiр-бiрiнен едәуір айырмашылығы бар, әр түрлi оқу құралдары мен оқу бағдарламалары пайдаланылды. Тағы бiр айтылатын информатиканы оқытатын мұғaлiмдердiң мамандық деңгейі мен базалық бiлiмi әртүрлi. Сондықтан информатиканы оқытудың нақты мазмұны мен бұл пән бойынша оқушылардың дайындығына жеке оқушылар тарапынан қойылатын талаптардың деңгейі түрліше. Бұдан көптеген мектептерде жалпы білімдік мәні бар курстың маңызды мәселелерi қалып қояды.

Екіншіден қазіргі уақытта информатиканы оқытуды тек жоғарғы кластарда ғана емес, төменгі буынға көшiру қажеттілігі анықталып отыр. Жарияланып жатқан тұжырымдамаларда жалпы бiлiм беретiн орта мектепте информатикадан берiлетiн мiндетті бiлiм көлемiн қамтитын базалық курс орта мектептің 7-9-кластарына көшу керектігі көрсетiлген. Ал, бұл информатиканың мазмұнының және oқытy нәтижесiне қойылатын талаптардың осы жастағы оқушылардың тaнымдық мүмкіндіктеріне сай болуына талап етедi.

Үшiншiден информатика - курсы алғаш оқу жоспарына кiргенде, компьютерлiк cayaттылықты қамтамасыз ету құралы peтінде, оқушылардың информациялық қоғамда еңбек етуге дайындау үшiн енгiзiлгенi белгiлi. Бұдан бұл курстың жалпы бiлiм беретiн маңызды мiндeтi ескерiлмей қалған. Қазiргi уақытта компьютерлiк сауаттылылықты қалыптастыру үшін информатика негiздерiн зерттеу мәселелерiнде бiртiндеп бөліну байқалып келе жатыр. Есептегіш техниканың мектепке жаппай енгiзiлyi жағдайында барлық пәндi оқытудағы компьютердің қолданылуы төменгi кластарда компьютерлiк cayaттылықты қалыптастырудан бастап, мектептегi барлық оқу пәндерiнде қалыптастырылатын жалпы оқу icкерлігімен сипатталады. Информатика негiздерi курсының алдындa компьютерлік сауаттылықты қалыптастыру мәселесi шеңберінен тыс жалпы бiлiм беретiн пән peтiндe оқу – тәрбие мәселесiнің комплексi тұр.

Mектептегі информатика курсының болашақтағы дамуы, бұл курстың жалпы бiлiм беретiн функциясымен оның оқушыларды оқыту, тәрбиелеу, дамыту сияқты жалпы мәселелердi шешудегі потенциалдық мүмкіндіктеріне баса көңіл аударуға, басқа сөзбен айтқанда, компыотерлiк сауаттылықты қалыптастыру мәселесінен жалпы бiлім беретін оқу пәніне көшуге байланысты. Осындай өзгерістердің бағытына сәйкес информатиканы оқытудың мақсаты, оның мазмұнын қайта қарауды талап етеді. Мектепте информатикадан берілетін бiлiмнің негізгі компоненттерін бөлу мұғалімдерге көмек көрсетіп, оқушылардың дайындығына негізделетін талаптарды жасауға бағыт беруі, курстың мазмұнындағы жалпы білімдік мәнi бар негізгі мәселелерді айқындауға мүмкіндік береді.

Информатика және есептегіш техника негiздерi курсын оқыту тәжірибелерін талдау, мектепте информатиканы оқыту мақсатының жаңа түciнiгi ­мектептегi оқу үрдісiнде информациялық мәдениеттi қалыптастыру мен информатика негiздерiн меңгерудi бiрнеше кезеңге бөлу, қaжеттiтгiн көрсетеді (А. Кузнеңовтың тұжырымдамасы).

Бiрiншi кезең (1-6-кластар) пpопедевтикалық курс. Бұл кезеңде оқушылар компьютермен алғаш рет танысады. Математика, орыс тiлi және басқа сабақтарда қарапайым компьютерлiк тренажер, оқу ойын пpограммаларын пайдалану үрдісiнде информациялық мәдениеттің aлғaшқы элементтерi қалыптасады.

Екiншi кезең (7-9-кластар) оқушыларға информатикадан берiлетiн мiндeтті жалпы көлемін бiлiм қамтамасыз eтетін «базалық курс». Ол оқушыларға информациялық технология құралдары мен әдicтepiн пайдаланып есептер шығару, алдымен оқу ic-әрекетiнде, онан кейін кәсiптiк мамандыққа компьютердi саналы да, тиiмдi пайдалану дaғдысын қалыптастыруға бағыттaлған. Информатиканы жүйелi оқытудың бастамасын орта буынға көшiру, яғни мектептен бiлiм берудi ақпараттандыру жағдайында информатикадан берілетін бiлiм мен icкерлiктiң басқа пәндердi оқытуда орта буыннан бастaп кеңінен пайдаланылу қажеттiлiгi екі негiзгi фактормен сипатталады:

1) информатиканы төменгі кластардан бастап оқытудың оң нәтиже беретiндiгi;

2) дәл oсы жастан информатиканы оқытудың жас өспiрiмдердiң дүниеге ғылыми көзкарасын қалыптастыру мен логикалық ойлауын дамытуда маңызды ролi бар.

Базалық курстың мазмұнын оның жалпы білім беретiн мәні бар үш аспектісімен үйлесетіндігі көрiнедi:

1) басқарудағы информацияның ролі жайындағы ұғымды қалыптастыру аспектiсi;

2) қазiргi уақытта оқушылардың ойлауын барынша дамытуға байланысты алгоритмдiк (прогpаммистiк) аспект.

3) компьютерлiк сауаттылықты қалыптастыруға бaйланысты информациялық технологияны практикалық ic-әрекетке кеңiнен қолданyға дайындықты қамтамасыз ететін пайдаланушылық аспект.

Үшiншi кезең, (10-11кластар) - кәсіптiк оқыту ретінде информатика саласы бойынша бiлiм – берудi жaлғастыру. Бұл атап айтқанда математика мамандығына бағытталған кластар мен мектептер үшiн пpограммалау мен есептеу математикасы әдiстерін тереңдетіп оқыту, ал жаратылыстану мамандығына бағытталған мектептер үшiн-экспримент мәлiметтерiн өңдеу, компьютердi модельдеу үшiн қолданyғa байланысты информатика курсы, ал ауыл мектептерi үшін – ауыл-шаруашылық өндipic экономикасын ұйымдастыруға арналған есептердi шығаруға информациялық технологияны қолдану iскерлігін қалыптастырyға бағытaлған курс оқытылады.

Негiзгi мектепте информатиканы оқытуда берiлетiн бiлiм мазмұнының кұрылымы төмендегiдей:

1. Информациялық үрдістер, информацияның берiлyi:

- адам өмipiндe, тipi табиғатта, техникада информацияны пайдалану, алу, тарату, түрлендiру және сақтау;

- информацияны сандық бағалау, информация мөлшерінің бiрлiктерi;

- тіл информацияны беру тесті ретінде, информацияның екiлiк түрде берiлyi және оның ерекшелiктерi мен артықшылықтары;

- компьютердегi командалардың және мәліметтердің берiлу принциптерi.

2. Алгоритмдеу және программалау.

a. алгоритмдер, алгоритмдердiң қасиеттерi, алгоритмдi атқару арқылы адам қызметiн автоматтандырудың мүмкіндіктері;

b. Шама: атауы және мәнi, шамалардың типi, мәліметтердiң, негiзгi құрылымы;

c. Алгоритмдердің негiзгi құрылымы және оны алгоритм құру үшiн пайдалану, алгоритмдер кітапханасы;

d. мектептiк aлгоритмдiк тiл (немесе программалау тілі),

3. Компьютер және оны программалық қамтамасыз ету.

ЭЕM жұмысын басқаруды ұйымдастыру, компьютердің негізгі құрылымын жалпы жұмыс істеу принципі;

ЭЕМ- де программаның автоматты түрде атқарылу принципі;

ЭВМ-дi программалық қамтамасыз eтyдiң түрлерi (базалық программалық қамтамасыз ету, трансляторлар, программалау тiлдерi, қолданбалы пpограммалық қамтамасыз ету).

4. Формальдау және модельдеу негiздерi.

- Формальдаудық негiзгi принциптерi;

- Компьютерлiк модель құру және оны пайдалану.

5. Информациялық технологиялар.

- Компьютерде есеп шығару кезеңдерi: есептің қойылысы, модель құру, алгоритм жазу және атқару, нәтижелердi талдау;

- Текстік графикалық редакторларды пайдалану,

- Мәлiметтер қоры, электрондық кестелер;

- Телекоммyникациялар, әртүрлі типтегi телекоммуникациялық желiлер, (жергiлiкті, аймақтық, аумақты), оның тағайындалуы мен мүмкiндiктepi, электрондық телеконференциялар;

- Мультимедиа технологиясы.

Бұл жалпы бiлiм беретiн орта мектепте информатика курсы бойынша берiлетiн бiлім мазмұны. Әрбiр мәселенi оқыту тереңдiгi мен деңгейі, оқушылардың бiлімі iскерлігі мен дағдысына қойылатын талаптарды анықтау осы пән бойынша мемлекеттiк бiлiм беру стандартына сәйкес жасалады. Ал, материалдық жүйелi баяндалуы, логикасы - мектепте информатиканы оқытудың әдістемесін жасайтын оқулық авторлары, мұғалiм, әдіскер, ғылымдардың жұмысы болып есептеледі.

Бақылау сұрақтары

1. Информатика ғылымының жалпы бiлім берудегi қызметі

2. Мектептегі оқу жоспарындағы информатика курсының алатын орны.

3. Орта мектептегi информатика курсының мазмұны.

4. Mектептегі информатика курсының болашақтағы дамуы

Негізгі әдебиеттер: [2, 3, 4, 5, 6, 14, 16]

Қосымша әдебиеттер: [20, 28, 32]

15-ДӘРІС.

Тақырыбы: Информатиканы оқыту әдістеріне шолу. Орта мектепте

информатиканың дәстүрлі оқыту әдістері. Оқытуды нақтылы

ұйымдастырудың формалары

Мақсаты: Орта мектепте информатиканың дәстүрлі оқыту әдістері мен оқытудың нақтылы ұйымдастыру формаларына шолу

Дидактикада оқушының іс-әрекеті, мұғалімнің іс-әрекеті және олардың бірлескен іс-әрекеті деп бөледі. Мысалы, оқушыларға арналған инструкцияны жасау – педогогтың іс-әрекеті; инструкциямен ЭЕМ-дегі программамен жұмыс істеу – оқушының іс-әрекеті; ЭЕМ-де орнындалған оқушының жұмысының нәтижесін қорғау (тапсыру) – олардың бірлескен іс-әрекеті.

Информатика курсында оқушылар мен мұғалімнің бірлескен іс-әрекетінің көлемін қысқартуда іс-әрекеттің тәуелсіз түрі салыстырмалы түрде елеулі орнын алады. Курстың мақсаттарының бірі ЭЕМ-мен жұмыс кезіндегі оқушының педагогтан тәуелсіздігі, одан кейін программистен тәуелсіздігі, өз бетімен білім алуға дағдының қалыптасуы. Сондай-ақ, компьютер мұғалім мен оқушы арасындағы тәуелсіз іс-әрекеттін көлемін едәуір кеңейтеді. Әрине, бұл педогогты іс-әрекетінен толық босатады деген сөз емес. Педогогтың оқыту алгоритіміндегі жүзеге асырылатын білімімен тәжірибелері оқушының өз бетінділігінің жоғарлауына әкеледі.

Сондай-ақ, информатика курсында танымды басқару мен өздік басқару функциясы айқын көрінеді. Компьютермен жұмыс істеген оқушының өз бетінділігі басым, оның алдына қойған мақсаты бар. Мұғалімнің міндеті оқу іс-әрекетін ұйымдастырып, оқушының іс-әрекетін басқару.

Сөйтіп, оқыту әдісі жалпы мағынада, оқушының жеке тұлғалық қасиетін өзгертуге бағытталған танымдық іс-әрекетін басқару әдісі ретінде қарастырылады.

Оқыту әдісін топтауға арналған негіздер жиынтығы айтарлықтай. Оқыту әдісін оқыту мазмұны бойынша топтау өнімді (продуктивті) болып есептеледі;

1) әлем жайында білім;

2) іс-әрекет тәсілдерін жүзеге асыру тәжірибелері;

3) шығармашылық іс-әрекет тәжірибесі;

4) эммоционалдық құндылық қатынас тәжірибесі.

Бұған оқушыларды тәрбиелеудегі педогогтың әсері де қосылады.

Оқушылардың белсенділігі мен өз бетінділігінің негізгі дидактикалық функциясы оқыту мазмұнымен тығыз байланысты. Дайын мәліметті меңгерудегі репродуктивті іс-әрекетте оқушының белсенділігі төмен болатыны, ал проблемалық іздеу тәсілінде, шығармашылық іс-әрекетті белсенділіктің жоғары болатыны белгілі.

Сондай-ақ, әдістерді топтаудың томендегідей негіздері бар:

§ білім алу тәсілі (теория және практика);

§ кері байланысты жүзеге асыру тәсілі (бақылау және өздік бақылау);

§ оқушылардың ойлау әрекеттері (логикалық аспект).

Информатиканың мазмұнына қатысты оқытудың нақты әдісін аталған белгі параметрлердің комбинациясы ретінде түсінуге болады.

Оқытуды нақтылы ұйымдастырудың формалары.

Лекция. Лекция термині екі мағынаны білдіреді. Бұл форма да әдіс те бола алады. Оны компьютер құралын демонстрациялау және көрнекілік пайдаланып жүргізуге болады. Лекцияда басқаруды мұғалім жүргізеді. Егер оқушыларда компьютерде дайындалған конспектілер болса танымдық қызметке ынтасы артады, қандай да бір нәрсені жазбай тастап кетуден қорықпайды. Конспектінің тиімді формасы сол жақтан тейзисті түрде маңызды жазып беріп, оң жаққа оқушылар өз коментарийлерін жазу керек. Бұл жұмыс барысын жекешелендіру, оқушының ойлау танымына септігін тигізеді. Басқа жағынан алғанда мұндай дайын конспектілержартылай зейін қойып тыңдалуға әкелуі мүмкін. Мұндай жағдайда барлығын жұмысқа қызығушылық, жұмыс ырғағы, мұғалімнің шеберлігі шешеді.

Семинар. Семинар фронтальды формада жекелеме жұмысқа көшу формасы болып табылады. Сондықтан информатиканы оқып-үйренуді өз мағынасын сақтайды. Ары қарай машинаға дейінгі жұмыс дағдыларын қалыптастыруы керек. Себебі, таныс емес ортаныс меңгеруді немесе алгоритм жасауда тура экран алдында орындауды көпшілігі орындай алмайды. Ал, инструкцияны алдын-ала білмейінше жұмыс істеу машинаның уақытқа да, оқушылар көзіне де зиянды. Тіпті ақыр соңында компьютерде не жасалды? Осының барлығын ұжымдық түрде тыныш жағдайда қорыту формасы керек. Компьютердің өзі оқушы оның алдында не істеп отырса соның мәнінен оқушы назарын тайдыруы мүмкін. Жинақталған жұмыс тәжірибелердің негізінде компьютердің жұмысына кеңінен болжам жасау қабілетімаңызды интеллектуалды білім болып табылады. Мұндай жұмыстарда да семинар қажет. Оқушы семинардағы жұмыс нәтижесі қалай есепке алынатынын білуі керек. Оқушы тапсыру керек:

1. енгізуге дайын алгоритм текстін.

2. ЭЕМ-сыз құрылған алгоритмдеу орындауға кестесі.

3. инструкция бойынша сұрақтарға жауап.

4. программамен диалог жобасы.

5. Өзінің не бөтен программаға инструкция немесе коментария беру.

6. программа жұмысынан күтетін нәтижені сипаттау.

7. ойын қатысушыларының рольдік функцияларын сипаттап, қателерін белгілеу.

Лабораториялық (Зертханалық) сабақ. Лабораториялық сабақ компьютерлік кластағы негізгі оқыту формасы болып табылады. Кей жағдайларда фронтальдық жұмысты бірге бастаған күннің өзінде жан-жаққа кетіп қалуы мүмкін. Бұл жерде мұғалімге өзі дайындаған инструкциялар көмектеседі. Жұмыс алдында дайындықты үстірт тексеріп шығуға болады. Дайын еместерге компьютерге отырып қажеті жоқ. Мұндай жағдайда компьютер ғана емес, жай столдар қойылған ыңғайлы. Мұны оқушы жаза деп түсінбеуі керек. Себебі ол өзі дайын емес оқушылардың қызығушылығын одан әрі төмендетеді. Дайындалмай келетін тағы бір себебі өзіне-өзі артық сенімділік болуы мүмкін. Бұл жерде мұғалім «дайын болмасаң компьютерде жұмыс істемейсің» деген ұстанымда болу керек. Қазіргі кезде жаңа программалық ұстанымдар бар, оларда жұмыс барысында оқуға арналған жанама көмектер енгізілген. Бірақ бұл көмек бірінші рет оқылып отырмай, бұрыннан білетіндерді еске түсіруі үшін пайдаланса жұмыс жылдам жүреді.

Индивидуальды (жекелеме) практикум. Индивидауальды практикум лабораториялық фронтальды сабақтармен салыстыра жұмыстың неғұрлым жоғарғы формасы болып табылады. Оның өзіне тән белгілері: деңгейі мен күрделілігі бойынша тапсырмалардың әртүрлілігі, өздік жұмыс жасау, оқулықтарға арқа сүйеу, күрделі сұрақтарды мұғалімнен сұрау. Бұл негізінен сабақтан тыс формаға көшу формасы болып табылады.

Оқытудың сөздік әдісі. Классикалық педогогика өз уақытында сөзбен білім берудің жеткіліксіз екенін мойындаған болатын. Сондай-ақ, Я. Каменский информацияны кітаптан, лекциядан, алудың жеткіліксіз екенін, заттарды өз бетімен танып, бақылау арқылы информация алудың маңызды екенін атап көрсеткен.

Көнекілік әдіс. Информатика курсындағы көрнекілік әдіс – оқушының жолдасының немесе мұғалімнің жұмысын бақылау, одан кейін компьютерлік ортаның жұмысының өзгерісін бақылау. Енді олардың ішіндегі негізгілерін қарастырайық.

Иллюстрация. Информатика курсында информацияның таңбалық табиғатын толық бейнелеп көрсетуге мүмкіндік береді. Бәрінен бұрын, көзге көрінбейтін нәрселерді бейнелегеннің пайдасы зор. Мысалы, тақтадан сандық немесе текстік мәндермен жазылған тік төртбұрышты көрсету (ЭЕМ-нің барлық зердесінің үлгісі, зерденің ұшықтарын көрсету). ЭЕМ-мен алғашқы тансу ретінде қағазға бейнеленген клавиатураны көрсету, ол өзі де көрініп тұр, бірақ клавиштардың қызметі сөзбен түсіндіріледі. Бұл жерде иллюстрация сөзбен жалғастырылады.

Демонстрация. Мұғалім компьютердегі орындалатын іс-әрекеттің үлгісін үнемдей-ақ, демонстрациялауға болады. Кез келген компилятор орны мен мәнің демонстрациялай алады. Оқушылар өзінің жұмысының нәтижесін мұғалімге немесе жолдастарына демонстрациялап бере алады. Компьютерлік демонстрацияның маңызды ерекшелігі – көрнекті бейнелерді қозғалмалы күйінде басқару. Оқушы демонстрациялауды өзінің дербес қарқынымен орындайды және қайталауына мүмкіндік бар.

Практикалық (іс-әрекет) әдістер. Қарастырылып отырған жағдайда практика оқушының іс-әрекетіне қатысты теориямен емес, сөзбен және бақылаумен салыстырылады. Информатика білімнің үш түрлі көзін үйлесімді түрде біріктіреді: сөз, бақылау және іс-әрекет. Мысалы, нұсқауларды оқып (сөз), мұғалімнің әрекеті мен ЭЕМ-нің жұмысын бақылай отырып (заттық әдіс), оқушылар компьютермен практикалық іс-әрекетті орындай бастайды. Мұнда әдістер бірін-бірі толықтырады.

Оқыту әдістерінің құрлымы – орта мектеп информатика элементтерін пәнаралық байланыс негізінде оқытудың әдістемесіне қатысты анықталады. Әдістемені жаңарту барысында, оқыту құралдарының алатын орны ерекше. Ал, біздің оқыту әдістемемізге қолданылтын негізгі техникалық құрал – компьютерлік техника болып есептеледі.

Информатика және дәстүрлi оқыту әдiстерi.

Оқытудың сөздiк әдiсi. Классикaлық педагогика өз уақытында сөзбен бiлiм берудiң жеткiлiксiз екенін мойындаған болатын. Сондай-ақ, Я.Коменский информацияны кiтаптан, лекция даналудың жеткiлiксiз екенін, заттарды өз бетiмен танып, бақылау арқылы информация алудың маңызды екенін атап керсеткен.

Көрнекілік әдісi. Информатика курсындағы көрнекiлiк әдісі –оқушының жолдасының немесе мұғалiмнің жұмысын бақылау, одан кейiн компьютерлiк ортаның жұмысының өзгерiсiн бақылау. Енді олардың iшiндегi негізгілерін қарастырайық.

Иллюстрация. Информатика кypcындa информацияның таңбалық табиғатын толық бейнелеп көрсетуге мүмкiндiк бар. Бәрiнен бұрын көзге көрінбейтін нәрселердi бейнелегеннің пайдасы зор. Мысалы, тақтада сандық немесе текстік мәндермен жазылған төртбұрышыты көрсету (ЭЕМ-нiң барлық зердесінің үлгісін, зерденің ұяшықтарын көрсету). ЭЕМ-­мен алғашқы танысу ретінде қағазға бейнеленген клавиатураны көрсету, ол өзі де көрініп тұр, бiрақ клавиштардың қызметі сөзбен түсіндіріледі. Бұл жерде иллюстрация сөзбен жалғастырылады.

Демонстрация. Мұғaлiм компьютердегi орьндалатын ic-әрекеттің үлгiciн үндемей-ақ демонстрациялауға болады. Кез келген компилятор кателердің орны мен мәнін демонстрациялай алады. Оқушылар өзiнiң жұмысының нәтижесiн мұғалiмге немесе жолдастарына демонстрацияланады бере алады. Алгоритмнiң атқарылу үрдісi атқарылуы кестесінің көмегімен демонстрацияланады. Практикум жүйесiн кестенің атқарылy мысалы ретінде түсінyгe болады. Сондай-ақ, атқарылуы мысалы ретінде ic-әрекет пpоцесiн демострациялауға дaмy мүмкiн болды.

Практикалық (ic-әрекеmmiк) әдicmep. Қарастырылып отырған жағдайда практика оқушының ic-әрекстiне қатысты теориямен емес, сөзбен және бақылаумен салыстырылады. Информатика бiлімнің үш түрлі кезiн үйлесiмдi түрде бiрiктiредi: сөз-бақылау және ic-әрекет. Мысалы, нұсқауларды оқыту (сөз), мұғалiмнiң әрекеті мен ЭЕМ-нiң жұмысын бақылай отьrрып (заттың әдiс), оқушылаp компьютермен практикалық ic-әрекеттi орындай бастайды. Мұнда әдicтер, бiрiн бiрi толықтырады.

Информатикадағы теория мен практика ұғымы жалпы ғылыми категориямен толық үндеседi. Информатика тiлінде теория компьютерлiк әлемнің жұмысын, қасиеттерiн түciндipy немесе болжау құралы, ал практика - теориямен теорияларға арналған гипотезалар көзiн тексеру құралы. Мысалы, лекция сабағында мәлiметтер қорын басқару жүйесін қатысты теория: iздеуге сұранысты кұру ережесi және т.б. Практикада оқушы машинамен меңгерген командаларын тексередi. Семинар сабағында алгоритмнiң нақты орындалуын түсiндiру, лабораториялық сабақта алгоритмдi тексередi. ЭЕМ-сыз алгоритмнiң дұыстығын дәлелдеу таза териялық әдiспен жүргiзiледi. Бірақ бұл тәсіл аса күрделі емес алгоритмдермен шектеледі.

Алгоритмдi құру немесе түрлендipу - бұл оқушының жұмыс icтeyiне нұсқауына негiзделrен теориялық icәрекет. Практиканың негiзгi түpi ешқандай ережесiз компьютерлiк ортаны зерттеу болып табылады. Tiпті ағылшын тiлiндегi нұсқау қолда болғанмен оның мазмұны барлық уақытта түсiнікті бола бермейдi.

Жұмыстың комбинацияланған әдiсi программаны жүргiзу болып табылады. Бұл жерде қатенiң себептерін практикалық тaлдay мен оны практикалық тексеру өзара үйлесім табады.

Kepі байланысты жүзеге асыру тәсiлдерi. Бақылау.

Информатика кypcындaғы бақылаудың ерекшелiгiн төмендегідей тұжырымдауға болады. Жалған жауапты оқушы мойындамайды, оны компьютердің шығарғаны деп есептейдi; компьютер оқушының өзiнiң ic-әрекетін ұғынуына нәтиженiң дұрыс немесе қате eкeндiгі жөнiнде хабарлама бередi.

Мұғалімнің дәстүрлi бақылауымен қатар, тестік бақылауының да маңызы бар. Бақылаушы басқа адамның ойлay жүрiсiн түсінуді үйренедi де, өзінше бiлiмiн сыртқа шығарып сөйлеуге дағдыландыру.

Компьютердiң бақылауы қатеге көп көңіл аударуды талап етедi, бақылаудың келесi кезеңi - өзiндiк бақылауға көшуге мәжбүр болады. Бұл бақылаудың күрделі де, ең жоғарғы түрі болып есептеледi. Әлбетте адам өзiне сенуге және өзiне баға беруге бейiм келедi. Өзiн бақылай бiлу, icкерлiгi, мейлі компьютердiң көмегімен болсын, өзiндiк ойлаудың ең жоғарғы дәрежесi.

Керi байланыс жылдам немесе баяу болуы мүмкін. Жылдам байланыс тиiмдi, бipaқ өте жоғары жылдам реакция - мұғалiмнiң түciнiктeмесі – оқушының ойлау жүрiciнiң ашылуына кедергі жасауы ықтимал. Оқытуды, ұйымдастыруға қатысты бақылауды ауызша және жазбаша деп белуге болады. Жазба тiл пайдалы, үлкен еңбектi талап етедi.

Бақылау сұрақтары

1. Оқыту әдісін оқыту мазмұны бойынша топтау

2. Оқытуды нақтылы ұйымдастырудың формалары.

3. Оқытудың сөздік әдісі

4. Информатика курсындағы көрнекілік әдіс

5. Компьютерлік демонстрацияның маңызды ерекшелігі

6. Оқыту әдістерінің құрылымы

Негізгі әдебиеттер: [1,2, 3, 4, 5, 6, 12, 14, 16]

Қосымша әдебиеттер: [22, 30, 32]

3. ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫСТАР

1 - зертханалық жұмыс

1-Тапсырма. Әртүрлі мектептер түрлеріне, олардың құрылымы және міндеттеріне арналған оқу жоспарларымен танысу, ондағы информатика пәнінің орнын анықтау. Міндетті және таңдамалы сабақтарға (егер ондай болса) арналған информатика пәні мұғалімнің бір апталық жұмыс жоспарының кестесін құру.

2 - Тапсырма. Орта білім беру мектебіне арналған информатика пәнінің бағдарламасын, оның құрылымын және мазмұнын талдау. Информатиканың басқа пәндермен пәнаралық байланыстарына мысал келтіру.

3-тапсырма. (Компьютерде іс-қағаздарды жүргізуге дайындау) курсының бағдарламасымен танысу. Курс бағдарламасының құрылымын, олармен жұмыс істеу әдістемесін анықтау. Әртүрлі курстар үшін бағдарламаларды салыстыра отырып талдау.

4-тапсырма. «Компьютерді қолданушылар» курсының бағдарламасымен танысу. Курс бағдарламасының құрылымын, олармен жұмыс істеу әдістемесін анықтау. Әртүрлі курстар үшін бағдарламаларды салыстыра отырып талдау.

5-тапсырма. «Информатика, Физика, Математика», «Алгорифм» журналдарының ерекшеліктерін ашу. Оның құрылымы бөлімдері, мәні және информатика мұғалімнің жұмысына әдістемелік көмегі.

2 - зертханалық жұмыс

Тақырыбы: Сабақты жобалау кезеңдері

Мақсаты: Сабақты кезеңдерге бөліп отырып, сабақ жоспарын құру.

Тапсырмалар:

1. Тақырып 1 сүйене отырып, сабақ жоспарын құрыңыз.

2. Сабақ тақырыбын Қосымша 1 -де көрсетілген өз нұсқаңызды алыңыз.

3. Сабақ жоспарын А4 фоматта қағаз түрінде тапсырасыз.

4. Тақырып 1 -де көрсетілген мысалға қарап орындаңыз.

Бақылау сұрақтары

1. Сабақты жобалау дегеніміз не?

2. Жобаның жоспардан ерекшеілігі қандай?

3. Сабақтың мақсатын анықтау үшін қандай талаптар қойылады?

3 - зертханалық жұмыс

Тақырыбы: Педагогикалық әрекетке практикалық дайындық

Мақсаты: MS PowerPoint-та презентация құрып үйрену

Тапсырмалар:

1. Алдыңғы зертханалық жұмыстағы құрған сабақ жоспарыңызға сүйене отырып, осы тақырыпты түсіндіруге көмекші құрал ретінде презентация құрыңыз.

2. Ол үшін Тақырып 2 теориялық материалын оқып, сондағы мысалды орындап көріңіз.

3. Осы мысалға қарап отырып, өз тақырыбыңыз бойынша презентация құрыңыз.

4. Презентация кем дегенде 7 слайдтан тұруы керек.

5. Презентация Тақырып 2 теориялық материалындағы Презентацияны құруға қойылатын талаптарды қанағаттандырсын.

Бақылау сұрақтары

1. Презентация не үшін қолданылады?

2. Оның ерекшеліктері қандай болуы керек?

3. Қалай қолданудың маңыздылығы бар ма?

4. Визуалды құралдың маңыздылығы неде?

5. Негізгі сүйенетін принциптер қандай?

4 - зертханалық жұмыс.

Тақырыбы: Педагогикалық программалық құралдарды (ППҚ)

құрудың психологиялық аспектілері

Мақсаты: MS Word-та Веб-бет құрып үйрену

Тапсырмалар:

1. Тақырып 3теориялық материалмен оқып танысыңыз, гиперсілтеме құруға берілген мысалды орындаңыз.

2. Алдыңғы сабақта құрған өз сабақ жоспарыңыздың электронды нұсқасын ашыңыз.

3. Осы жоспарды Тақырып 3 теориялық материалына сүйене отырып, сабақ жоспарыңызды Веб-бет түрінде сақтаңыз.

4. Оған гиперсілтемелер орнатыңыз. Гиперсілтеме сіздің жоспарыңыздағы практикалық жұмыстарға орнатылсын. Яғни, Веб-бетте тек сабақ жопары жазылуы керек, ал практикалық тапсырмалар, сұрақтар, қолданылған әдебиеттер басқа беттерде орналассын. Осы беттерге гиперсілтеме құрыңыз. Гиперсілтемелерге түсініктеме жазыңыз.

5. Мұғалімге электронды нұсқасын тапсырыңыз.

Бақылау сұрақтары

1. ТП MS Word гиперсілтеме қалай құрылады?

2. Веб-бет дегеніміз не?

3. Бірнеше файлдарды гиперсілтеме арқылы байланыстыруға болады ма?

4. Құжат ішінде қандай да бір бөлімне сілтеме құруға болады ма?

5. Гиперсілтеме орнатылған сөзді қалай ажыратуға болады?

5 - зертханалық жұмыс.

Тақырыбы: Жобалар әдісі

Мақсаты: Сабақ жоспарын дәстүрлі емес әдіспен құру.

Ойын элементтерін қосып, сабақ өткізу.

Тапсырмалар:

1. Тақырып 6 теориялық материалын оқып танысыңыз.

2. Осында аталған дәстүрлі емес сабақ өткізу әдістеріне өзіңіз білетін әдістер болса, қосыңыз.

3. Екі студенттен бірігіп, өз еріктеріңізбен 7, 8, 9 сыныптарда өтілетін бір тақырыпты таңдап, сол сабаққа дәстүрлі емес ойын әдісін қолданыңыздар.

4. Сабақ жоспарының қағаздаағы нұсқасын тапсырасыздар.

5. Осы сабақты толық 45 минутқа есептеп, топ студенттері арасында өткізуге дайындалыңыздар.

6. Ойын элементтері, дидактикалық материалдар, дайын ойын программаларын қолданыңыздар.

7. Көрнекілік материалдар қолданыңыздар.

Вариант номерлері:

1 және 3

2 және 5

4 және 7

Бақылау сұрақтары

1. Дәстүрлі емес әдіс дегеніміз не?

2. Қандай дәстүрлі емес әдістерді білесіз?

3. Ойын элементтерін қолданудың тақырыпты меңгеруге көмегі қандай?

6 - зертханалық жұмыс.

1-тапсырма. Информатика сабақтарындағы аналогия. Жаңа программалық әдісті меңгеру аналогиясының іс-әрекеті бойынша және піікр айтуға өзіндік мысал келтіру.

2-тапсырма. Дедукция. Алгоритмде қатені іздеу кезінде дедуктивтік ой қорытындысын ашуға тырысыңыз.

3-тапсырма. Абстракция және дәлелдеу. Үш туристтің жүкті бөлу туралы қолданбалы есепті информатика термині бойынша қисынға келтіру.

4-тапсырма. Мына критерийлар бойынша информатикада бақылау әдістерін салычстырыңдар: алгоритмде немесе нұсқауда қатені түзеу нәтижелігі; оқушыға пайдасы; педагогты ескішілдік жұмыстан босату.

7 - зертханалық жұмыс.

Тақырыбы: Информатиканы оқыту үрдісінде психологиялық

мәселелерді шешу әдістері

Мақсаты: Информатиканы оқуға ынталы оқушыларды анықтау үшін

тест құрастыру. Тест программасын кез-келген программалау тілінде құру.

Дата добавления: 2014-12-16