Кемшілігі

Ақпараттық, бағдарламалық, техникалық салдарынан әр түрлі элементтер жиынтығына көп уақыттың бөлінуі;

ТЖШ – ң жеке элементтерінің өңделуіне көп уақыттың кетуі.

ТЖШ – ң бейімделуі іскерлік үрдістердің тұрғысынан толық емес;

Әр түрлі функционалды жүйелерді жүйелеуде проблемалар туындайды, әсіресе бірнеше бағдарламалық жабдықтауды өңдірушілердің шешімдерін қолданған кезде.

Типтік жобаның нақты басқару объектісіне қатынасының мәселесі бұл кей кезде автоматизация объектісінің ұйымдастырушылық, экономикалық құрылымының өзгерісін қажет етеді.

Типтік жобалауды жүзеге асыру үшін 2 тұрғы қолданылады: параметрлік бағытталған және модельдік бағытталған.

Параметрлік бағыттауға негізделген жобалауға келесі кезеңдер кіреді: қойылған тапсырмаларды шешу үшін қолданбалы бағдарламалар жиынтығының қажеттілігін бағалау критерийлерін анықтау (ППП), жасалған критерийлер бойынша қолданбалы бағдарламалар жиынтығын (ППП) талдау және бағалау, қажетті жиынтықты таңдау және сатып алу, сатып алынған ППП параметрлерін орнату.

ППП бағалау критерийлері келесі топтарға бөлінеді:

Жиынтықтың белгіленуі және мүмкіндігі;

Жиынтықтың ерекше белгілері мен ерекшеліктері;

Техникалық және бағдарламалық құралдарға қойылатын талаптар;

Жиынтықты құжаттау;Қаржылық факторлар;

Жиынтықты орнату ерекшеліктері;

Жиынтықты эксплуатациялау (жою) ерекшеліктері;

Жиынтықты енгізу мен қолдауға жеткізуші көмегі;

Жиынтық саласын және оны қолдану тәжірибесін бағалау;

Жиынтықтың даму перспективасы.

Модельді бағытталған жобалау құрамды бейімдеумен және автоматизация объектісінің моделіне сәйкес жүйелік АЖ мінездемесімен бекітіледі. Осындай жағдайда жобалау технологиясы типтік АЖ моделімен де, нақты кәсіпорын моделімен де жұмыс істеудің бірыңғай құралдарын қамтамасыз ету керек.

Мета ақпарат – репозиторийдің арнайы базасындағы типтік АЖ автолитизация объектісінің моделінен тұрады, оның негізінде бағдарламалық қамтамасыз ету конфигурациясы жүзеге асырылады.

Репозиторийде АЖ негіздік (сілтемелік) моделі, АЖ нақты кластарының типтік (референттік) моделі, нақты АЖ кәсіпорындарының модельдері бар.

Негізгі модель – типтік АЖ бағдарламалық модульдарымен қолданатын бизнес – функция, бизнес – процесс, бизнес – объект, бизнес – ереже, ұйымдастырушылық құрылымды сипаттайтын репозиторийден тұрады.

Типтік модельдер - өндірістің нақты салаларымен мен типтері үшін АЖ – ң конфигурациясын сипаттайды.

Нақты кәсіпорын моделі негізгі және типтік модель фрагментін таңдау жолымен немесе кәсіпорынның ерекшелігімен құрылады.

Бизнес – ереже - АЖ – ң түрлі бөліктерін қолдануын анықтайды және жүйенің тұтастығын ұстау үшін қолданылады.

Бизнес – функция – кәсіпорынның функционалды қызметінің иерархиялық декомпозициясынан тұрады.

Бизнес – процесс – моделі бизнес – функция моделінің төменгі деңгейінің функциясы үшін қызмет атқарады. Процесті бейнелеу үшін оқиғаларды басқару моделі қолданылады.

Кәсіпорынның ұйымдастырушылық құрылымының моделі бөлімшелердің, персоналдардың бағынуының иерархиялық құрылымынан тұрады.

Типтік жобаны жасау үшін келесі орындалады:

1. Жүйенің глобальдық параметрлерін орнату;

2. Автоматтандыру объектісінің құрылымын беру;

3. Негізгі мәліметтер құрылымын анықтау;

4. Функция мен процесті анықтау;

5. Интерфейсті суреттеу;

6. Есепті суреттеу;

7. Ену құқығын орнату;

Архивтеу жүйесін орнату.

2. Кез келген Си программасы бір немесе бірнеше “функциялардан”, яғни ол жиналатын негізгі модульдерден тұрады.Си тіліндегі программаның қарапайым мысалын келтіреміз.

#include<stdio.h> /* препроцессордың директивалары */

main() /*аргументі бар функцияның аты */

{ intm; /* сипаттау операторы */

m=1; /* меншіктеу операторы */

printf (“%d нач. знач. \n “, m); } /* шығару функцияның шақыру операторы*/

Препроцессордың командалық қатарлары (директивалар)

Си препроцессорі программаның алғашқы мәтінін соңғысы компилятордың кірісіне түспес бұрын си тіліне өңдейді. Препроцессор бүкіл макрошақыруларды кеңейтеді және бүкіл сыртқы файлдарды қояды.

Препроцессор командасын белгілеуге # символы қолданылады.

Мысалы:

#defіne - макроны анықтау;

#іnclude - сыртқы файлдан мәтін қою;

#іnclude <stdіo.h> - stdіo.h (стандартты кіріс/шығыс) файлдарынан мәтін қою үшін.

(қойылатын файлдар кітапханаға қосылған функциясымен интерфейстерді суреттеуден тұрады).

<math.h> - математикалық функция.

Сонымен, программа бір немесе бірнеше функциялардан тұрады, тіпті олардың біреуі міндетті түрде maіn() болып аталуы керек. Функцияларды суреттеу тақырыбынан және денесінен тұрады. Тақырып өз кезегінде #іnclude және т.б. түрдегі препроцессор директивалардан және функция атынан тұрады. Функция атының өте жақсы белгісі ретінде дөңгелек жақшалар қызмет атқарады, тіпті аргумент, жалпы айтқанда, болмауы мүмкін. Функция денесі жүйелі жақшаға алынған және әрқайсысы “;” символымен аяқталатын операторлар жиынтығынан береді.

3. Деректер базасын физикалық тұрғыдан ұйымдастыру:

Бiрiншiден жүйелiк программалау жабдықтарын құрастыратын және жабдықтайтын техникалық мамандарды қызықтырады. Тұтынушы кезектi ақпаратты лайықты формасында және уақытында ала алуы қажет. Керектi ақпарат лайықты формат ол ДБ-ның физикалық тұрғыда ұйымдастырылуына онша байланысты емес, Ал керектi уақыт байланысты.

Уақыт дегенiмiз ДБ-сы операциясының бастлаған жңне нәтижесiн алатын уақыт аралығы. Көп жағдайларда тұтынушыларды уақыттың ұзақтығы қанағаттандырмайды.

ДБ-ның физикалық құрылымы жақсы болса, ондағы деректердi аз уақыт арасында тез алуға толықтыруға болады.

Қазіргі уақытта ақпараттық жүйелер тек жақсы техникалық сипаттамаларды ғана қажет ететін ресурстар ғана емес, олар тиімді әрі сауатты басқаруды да талап етеді. Деректер базасы жүйелері кез келген ақпараттық жүйенің негізгі ядросы болып табылатындықтан олар негізгі администрациялық мәселелер ортасында болады. Ақпараттық жүйені тиімді басқару дегеніміз ондағы Деректер базасының дұрыс ұйымдастырылып, басқарылуымен тікелей байланысты.

4. #include <stdio.h>

#include <conio.h>

#define nmax 10

void main(){

int x[nmax];

int i;

int s=0;

clrscr();

printf("Input X[10]:\n");

for (i=0;i<nmax;i++){

printf("x[%d]=",i);

scanf("%d",&x[i]);

}

for (i=0;i<nmax;i++){

if (x[i]<0){

s=s+x[i];

}

}

printf("\nOndelgen massiv \n");

printf("\nTeris elementer kosindisi = %d\n",s);

getch();

}

БИЛЕТ №

1. Әр түрлі жағдайларға байланысты ақпараттың түрлерге бөлінуі

2. Тармақталу операторы.

3. Деректер қорын жобалау кезеңдері.

4. Есеп. X(10) массиві берілген. Массивтегі 2-ден кіші элементтердің номерін жауапқа шығарыңдар.

1. Әр түрлі жағдайларға байланысты ақпараттар келесідей бөлінеді: Ассимиляцияланған ақпарат – өзіндік түсініктер және бағалау жүйесіне қабылданған хабарламаның адам саласында бейнеленуі. Құжатталған ақпарат – қандай да бір физикалық тасымалдаушыда таңбалық формада жазылған мәліметтер. Жіберілетін ақпарат – ақпараттың ақпарат көзінен қабылдаушыға жіберілу мезетінде қарастырылатын мәліметтер. Көп жағдайда құжатталған және жіберілетін ақпарат қарастырылады. Ақпараттың үлкен көлемі таңбалар көмегімен жинақталады, жіберіледі және өңделеді. Таңбалар деп ақпарат көзімен қабылдаушы арасындағы ақпараттың мағыналық мазмұны жөніндегі келісім бар болған жағдайдағы ақпаратты жібере алатын сигналды атайды. Осындай келісім орнатылған таңбалар жиыны таңбалық жүйе деп аталады. Көптеген таңбалық жүйелерді шектеу шын мәнінде мүмкін емес, дегенмен ақпаратты ЭЕМ көмегімен өңдеуде таңбалардың шектелген нақты тізімі қолданылуы міндетті. дара ақпараттар (одиночные)

- топтық ақпараттар

- корпоротивті ақпараттар бар.

2. Тармақталу командасының қысқа және толық нұсқалары бар. Олардың жазылу түрлері.

if p then s // қысқа нұсқа немесе if p then else s2 // толық нұсқа

мұндағы Р- шарт, S, S1, S2- орындалу тиіс сериялар (бір блоктық оперторлар). Егер блок бірнеше операторлардан тұрса, олар бір құрама оператор ретінде қарастырылып, begin-end операторлық жақшалардың ішінде жазылады (мұндағы ескертетін жайт- программа денесі де бір сыртқы блок ретінде қарастырылады):

if p then begin

S1

end

else begin

S2

end;

Блокқаенгізілгентекбіреуболса, оныоператорлықжақшаларғаалуміндеттіемес.

If (егер) командасыныңорындалустандартыПаскальдағысияқты: егершарторындалса, онда then кілттіксөзіненсоңжазылғанблок, шарторындалмаса else кілттіксөзіненсоңжазылғанблокорындалды.

Таңдау командасы- көп сериалы тармақталу командасы. Әдетте ол Case (қорап) операторын пайдаланып құралады.

Оператордың жазылу үлгісі:

Case өрнек of

1-тізім: begin

S1

end;

2-тізім: begin

S2

end;

n- тізім: begin Sn end; end;

3. Мәліметтер қорын жобалау келесі пункттерден тұрады:

Мәліметтер қорының ақпараттық қажеттілігін анықтау

Мәліметтер қорында үлгілейтін шынайы әлемнің объектілерін – пәндік аумақты талдау. Бұл объектілерден мағыналарды құрастыру және олардың мінездемелерін беру. (мысалы, “ деталь ” мағынасының мінездемесі “атауы”, “түсі”, “салмағы” т.б.) және олардың тізімін құрастыру.

Мағыналар мен мінездемелер арасында сәйкестік жасау – таңдалынған МҚБЖ-не негіздеп кестелер және олардың бағандары (атрибут-өріс) анықталуы керек. (Paradox, dBase, FoxPro, Access, Clipper, InterBase, Sybase, Informix, Oracle және т.б.).

Әрбір объектіні ерекше-уникалды түрде анықтайтын атрибуттарды анықтау

Мәліметтердің толықтылығын қамтамасыз ететін ережелерді құрастыру.

Объектілер арасында байланыс орнату. Кестені қалыптандыру.

Мәліметтердің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін сұрақтарды жоспарлау.

Концептуалды жобалау сатысы ДБ бастапқы жобасына пайдаланушының ақпараттық талабын суреттеу мен синтездеу жатады. Бастапқы деректер классикалық нұсқа кезінде пайдаланушының құжаты немесе қазіргі нұсқа кезінде қосымшалар алгоритмдерінің жиынтығы болуы мүмкін.

Логикалық жобалау процесінде деректерді жоғары деңгейлі көрсету пайдаланылатын ДББЖ құрылымына айналады. Сатының негізгі мақсаты қарапайымдаудың арнайы ережесін пайдаланумен деректердің шығымын жою болып табылады. Қарапайымдау мақсаты – деректердің қайталануын және жаңарту процедуралары кезінде ДБ мүмкін құрылымдық өзгеруін минималдау.

Физикалық жобалау сатысында жүйенің өнімділігімен байланысты сұрақтарды шешеді, деректерді сақтау құрылымы анықталады.

4. #include <stdio.h>

#include <conio.h>

#define n 10

void main(){

int x[n];

int i;

int s=0;

clrscr();

printf("Input X[10]:\n");

for (i=0;i<n;i++){

printf("x[%d]=",i);

scanf("%d",&x[i]);

}

printf("\nOndelgen massiv \n");

for (i=0;i<n;i++){

if (x[i]<2){

printf("X[%d]=%d ",i,x[i]);

}

}

getch();

}

БИЛЕТ №

1. Ақпараттық үрдістерді модельдеу үшін компьютерлік жүйелерді қолдау.

2. Жазбалардың сипатталуы.

3. Деректер базасын қолданудың жетістіктері және қолдану салалары.

4. Есеп. X(10) массиві берілген. Массивтегі 2-ден кіші элементтердің номерін жауапқа шығарыңдар

1. Ақпараттық жүйелердің негізі ол ақпараттық үрдістер. Ақпараттық үрдістер (ақпарат жинау, өңдеу және тарату) ғылымда, техникада және қоғам өмірінде әрқашанда маңызды

Ақпарат жинау -обьекті жөнінде дерек алатын қызмет.

Ақпарат алмасу – ақпарат көзі ақпаратты беретін алушы қабылдайтын үрдіс.

Ақпаратты сақтау- ақпараттыпайдаланушыны қамтамасыз ететін деректердің берілуін қолдау үрдісі.

Ақпаратты өңдеу- мәселені шешу алгоритіміне сәйкес өңдеудің ретке келтірілген үрдісі.

Үрдістерді өткізу моделдері Жабдықтаушы бөлімдегі ішкі жүйелер Келесі ендірулер ендірілсін: Атқарушы бөлімдер немесе ішкі жүйелер әдетте басқару жүйесінің атқарылуы үлгісі ретінде сипатталанады. Атқарымдық үлгі арқылы кеңістік пен уақыт бойынша объектінің ішкі қызметтері мен есептері бейнеленеді.Осы үлгі мен оған қойылатын талптар арқылы басқару объектісінің құрлымы қалыптасады. Дегенмен бір объект немесе мекеме, ұйым үшін бір ғана басты атқарымдық үлгіні тұрғызу мүмкін емес. Сол себепті, басқару жүйесінің жалпы үлгісі келесі белгілер бойынша бөлінеді: үлгінің динамикалық қасиеттеріне сәйкес талаптарды бәсендету үшін басқару деңгейлеріне байланысты; үлгінің сызықты емес қасиеттеріне сәйкес талаптарды бәсендету үшін өндірістік сипатқа байланысты;Басқару деңгейлеріне байланысты атқарымдық ішкі жүйелердегі үлгілер былай бөлінеді: --- басқару объектісінің дамуын болжау;басқару объектісін келешекке арнап жоспарлау; басқару объектісінің құрылымын ұйымдастыру; басқару объектісінің қызметін ағымдық жоспарлау; басқару объектісінің қызметін реттеу;басқару объектісінің қызметін есептеу, бақылау және талдау. Өндірістік сипатқа байланысты атқарымдық ішкі жүйелердегі үлгілер былай бөлінеді;- ғылыми-зерттеу немесе тәжірибелік жұмыстарды басқару; объектінің өндірістік құрылымын қалыптастыруды басқару;- негізгі өнімді өндіруді басқару;объектінің қосымша-қызмет көртеуші өндірісін басқару; көлік үрдісін басқару; негізгі қорларды пайдалану үрдісі мен өндіріс қуатын басқару;- материалдық-техникалық жабдықтауды басқару; - еңбек қорларын басқару;- өнім өткізуді басқару;- объектідегі қаржы-қаражат жабдықтарын басқару;- басқарушы жүйенің дакмуы мен атқарылуын басқару; Ақпарат жүйесінің жабдытаушы бөліміндегі ішкі жүйелер атқарымдық бөлімінің әрекет етуі үшін немесе басқару есептерін шешу үшін қажет. Жабдықтаушы бөлімдегі ішкі жүйелер келесі түрде бөлінеді: - ақпараттық жабдықтау; - техникалық жабдықтау; - математикалық жабдықтау; - бағдарламалық жабдықтау; - ұйымдастырумен жабдықтау; - лингвистикалық жабдықтау; - құқықтық жабдықтау; - эргономикалық жабдықтау. Жабдықтау бөліміндегі ішкі жүйелер әрқайсысы өз алдында бөлек тақырып болатындықтан, олар туралы тереңірек мағлұмат басқа пәндерге қарастырылады. Дегенмен, жабдықтаушы бөлімдегі ішкі жүйелердің қысқаша сипатын төмендегідей қарастыруға болады: - ақпараттық жабдықтаудың негізгі міндеті – басқарылатын объектіні сипаттайтын динамикалық ақпаратты тұғызып, ұдайы жаңартып отыру; - техникалық жабдықтау – ақпарат жүйесінің атқарымдық және жабдықтаушы бөлімдеріндегі ішкі жүйелерін қамти отырып, оларды жұмыс істеумен қамтамасыз ететін барлық техникалық жабдықтар жиынтығын құрайды; - математикалық жабдықтау деп – жүйедегі есептерді шешіп, ақпаратты өндеуде қолданыладын математикалыкәдістер мен үлгілер, тәсілдер қарастырылады; - бағдарламалық жабдыұтау – есептеу техникасын қолдау арқылы ақпарат жүйесіндегі мақсаттар мен есептерді жүзеге асыруды қолдайтын бағдарламалар жиыны; - ұйымдастырумен жабдықтау – ақпарат жүйесін жобалау мен жұмыс істетуге арналған әдістер мен жабдықтардың, шаралардың жиынтығы; - лингвистикалық жабдықтау – есептеу техникасы арқылы ақпаратты өңдеу тиімділігін көтеру мен адам және компьютер арасындағы қатынасты жеңілдету мақсатында мәтіндерді сығу және жаю әдістерін, кәдімгі тілді қалыптастыру ережелері мен тілдік жабдықтардың бірігуін бейнелейді; - құқықтық жабдықтау – ақпарат жүйесінің тұрғызылуы мен және ұйымдастырылуын реттейтін сұрақтар нормативтік актілерді, сондай-ақ жүйеге қатысты мамандардың құқықтары мен міндеттерінің және жауапкершіліктерінің бірігуін сипаттайды; - эргономикалық жабдықтау – ақпарат жүйесіндегі адам қызметінің тиімділігін қолдап, көтермелейтін әдістер мен жабдықтарының бірігуі.

2. Жазбалар – мәліметтер құрлымы, элемент аты арқылы анықталады. Жазба элементтері кез келген типті болуы мүмкін. Сондықтан жазбаны сипаттағанда әрбір элемент атын, және оның типін көрсету керек. Жазба келесі түрде сипатталады:

Type жазба-типінің-аты=

record

элемент-аты: элемент-типі

…

end;

Бұлар түрлі тіркелген элементтерді санын жинақтайды. Жазбаның әрбір элементінің жазба шегінде ерекше (уникальное) аты болады және ол өріс деп аталады. Жазбалар тіркелген (фиксированные) және вариантты болып бөлінеді.

Тіркелген (фиксированная) жазба - өрістер саны тіркелген. Тіркелген жазбалады сипаттау үшін Delphi-де келесі құрлым қолданылады:

Record

FieldList1: Type1;

…

FieldListN: TypeN;

end;

Мұндағы FieldList1- бірінші өріс аты; FieldListN- жазбадағы соңғы N өріс аты;

Вариантты жазба - өрістер саны тіркелген, бірақ өрістердің жады аймағын алу көлемін әртүрлі көлемде қарастыруға мүмкіндік береді. Жазбалардың вариантты бөлігін сипаттау case сөзінен басталады және жазбаның басқа өрістерін сипаттағаннан кейін орналасуы керек. Вариантты жазбаны сипаттау үшін келесі құрлымды пайдалануға болады:

Record

FieldList1: Type1;

…

FieldListN: TypeN;

case tag: ordinalType of

constantList1: (variant1);

…

constantListN: (variantN);

end;

3. Деректер базасын физикалық тұрғыдан ұйымдастыру:

Бiрiншiден жүйелiк программалау жабдықтарын құрастыратын және жабдықтайтын техникалық мамандарды қызықтырады. Тұтынушы кезектi ақпаратты лайықты формасында және уақытында ала алуы қажет. Керектi ақпарат лайықты формат ол ДБ-ның физикалық тұрғыда ұйымдастырылуына онша байланысты емес, Ал керектi уақыт байланысты.

Уақыт дегенiмiз ДБ-сы операциясының бастлаған жңне нәтижесiн алатын уақыт аралығы. Көп жағдайларда тұтынушыларды уақыттың ұзақтығы қанағаттандырмайды.

ДБ-ның физикалық құрылымы жақсы болса, ондағы деректердi аз уақыт арасында тез алуға толықтыруға болады.

Қазіргі уақытта ақпараттық жүйелер тек жақсы техникалық сипаттамаларды ғана қажет ететін ресурстар ғана емес, олар тиімді әрі сауатты басқаруды да талап етеді. Деректер базасы жүйелері кез келген ақпараттық жүйенің негізгі ядросы болып табылатындықтан олар негізгі администрациялық мәселелер ортасында болады. Ақпараттық жүйені тиімді басқару дегеніміз ондағы Деректер базасының дұрыс ұйымдастырылып, басқарылуымен тікелей байланысты.

4. #include <stdio.h>

#include <conio.h>

#define n 10

void main(){

int x[n];

int i;

int s=0;

clrscr();

printf("Input X[10]:\n");

for (i=0;i<n;i++){

printf("x[%d]=",i);

scanf("%d",&x[i]);

}

printf("\nOndelgen massiv \n");

for (i=0;i<n;i++){

if (x[i]<2){

printf("X[%d]=%d ",i,x[i]);

}

}

getch();

}

Дата добавления: 2015-08-31