Бет БИЛЕТ № 3 страница

4. Есеп. В(4,3) матрицасының оң элементтерінің арифметикалық ортасын табыңдар.

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);

const n=2;

const m=3;

var

x:array[0..n,0..m] of integer;

i,j,s,k:integer;

a:real;

begin

begin

s:=0;

for i:=0 to n do

for j:=0 to m do

StringGrid1.Cells[0,0]:=inttostr(-5);

StringGrid1.Cells[0,1]:=inttostr(5);

StringGrid1.Cells[0,2]:=inttostr(-5);

StringGrid1.Cells[0,3]:=inttostr(-4);

StringGrid1.Cells[1,0]:=inttostr(8);

StringGrid1.Cells[1,1]:=inttostr(5);

StringGrid1.Cells[1,2]:=inttostr(10);

StringGrid1.Cells[1,3]:=inttostr(-3);

StringGrid1.Cells[2,0]:=inttostr(8);

StringGrid1.Cells[2,1]:=inttostr(6);

StringGrid1.Cells[2,2]:=inttostr(0);

StringGrid1.Cells[2,3]:=inttostr(-2);

end;

for i:=0 to n do

for j:=0 to m do

x[i,j]:=strtoint(StringGrid1.Cells[i,j]);

for i:=0 to n do

for j:=0 to m do

if (x[i,j]>0) then

k:=k+1;

for i:=0 to n do

for j:=0 to m do

if (x[i,j]>0) then

s:=s+x[i,j];

a:=s/k;

Memo1.lines.add(inttostr(k));

Memo1.lines.add(inttostr(s));

Memo1.lines.add(floattostr(a));

end;

end.

БИЛЕТ №

1. Ақпараттық үрдістің құрылымы мен түсінігі.

2. Функция анықтамасы және оның сипатталуы.

3. Деректер базасында қолданылатын тілдер.

4. Есеп. X(4,5) матрицасының теріс элементтерінің санын және осы элементтердің көбейтіндісін есептеңдер.

1.Ақпараттық үрдістің құрылымы мен түсінігі.

Ақпараттық үрдістің құрылымы46 мен түсінігі.

Ақпараттық жүйелердің негізі ол ақпараттық үрдістер. Ақпараттық үрдістер (ақпарат жинау, өңдеу және тарату) ғылымда, техникада және қоғам өмірінде әрқашанда маңызды

Ақпарат жинау -обьекті жөнінде дерек алатын қызмет.

Ақпарат алмасу – ақпарат көзі ақпаратты беретін алушы қабылдайтын үрдіс.

Ақпаратты сақтау- ақпаратты пайдаланушыны қамтамасыз ететін деректердің берілуін қолдау үрдісі.

Ақпаратты өңдеу-мәселені шешу алгоритіміне сәйкес өңдеудің ретке келтірілген үрдісі.

АЖ басқару функциясын іске асыру үшін ақпаратпен қамтамасыз ететін коммуникациялық желі. АЖ нақты обьект үшін құрылады.

АЖ-лер қолдану саласына байланысты ғылыми зерттеулер, автоматтандырылған жобалау, ұйымдастыруды басқару, технологиялық үрдістерді басқару сыныптарына бөлінеді.

ЭАЖ дегеніміз бұл ақпаратты өңдеу мен басқарушылық шешім әзірлеу үрдісіне қатысатын экономикалық обьектінің тікелей кері ақпараттық байланысының ішкі және сыртқы ағындарының жиынтығы. Ақпараттық үрдіс-жүйе,заттардың ж/е оларды жүйелеудің,мәліметтер базасын беруде (бірінші ақапаратта) ақпаратты алмасу үшін жаңа сапаны ж/е объект жағдайын,жүйенің болуын қамтамасыз етеді. (ақпараттық жүйе) Ақпараттық үрдістің мақсаты-ақпараттың болуы,адамның сараптамада шешім қабылдауы,оның қандай да бір әрекет жасауы.

Ақпараттық үрдістің бірнеше түрі бар: -Мәліметтер базасындағы ақпараттық үрдіс -Басқарудағы ақпараттық үрдіс -Кеңседегі автоматизация -Шешім қабылдаудағы ақпараттық үрдіс -Эксперттік жүйедегі ақпараттық үрдіс

2. Функция анықтамасы және оның сипатталуы.

Функцияны баяндау сияқты оны анықтау кезінде де екі стильді қолдануға болады - классикалық және қазіргі. Функцияны анықтаудың классикалық форматы келесідей:

Тип функция_аты (параметрлер аты) параметрлер анықтамасы;{

локалдық баяндау;

операторлар;

}

Қазіргі стиль баяндалу форматы функция атынан кейін тұратын жақша ішіндегі функция параметрлерінің анықталуын қарастырады.

Тип функция_аты(парамақпар, парам_ақпар,...);

Бұндағы, параметр анықтамасы парам_ақпар - берілетін параметр (тип және идентификатор) туралы ақпаратты сақтайды.

Функция ішінде (maіn() басты функциясынан басқа) тұрған баяндаулар тізбегі (константалар, мәліметтер типі, айнымалылар) тек осы функция ішінде анықталады. Сондықтан Си тілі ішкі циклдерді қамтымайды, яғни бір функция басқа функцияның ішінде баянала алмайды.

Функциялар программа ішінде әр түрлі ретте тұра береді және программаның барлық жеріне глобальды деп есептеледі, сосын қолданылмай тұрып баяндалған енгізілген функцияларды қосқанда да. Функцияны шақыру функция аты және жақша ішінде аргументтері бойынша жүзеге асырылады. Функцияның орындалу нәтижесі return операторы көмегімен қайтарылады. Жалпы түрі: Return (өрнек);

Оператор функция жұмысын аяқтайды және басқаруды шақырған программадағы келесі операторға береді. Бұл return операторы функция денесінің соңғы операторы болмаса да, орындалады. Return операторын мына түрде қолдануға болады: return; return 0;

Функция анықталуы атымен, формалды параметрлерімен және функция денесімен ерекшеленеді. Ол тағы да қайтаратын мәнінің типі және функцияның жады класы бойынша ерекшеленеді. Функцияны анықтау синтаксисі келесідей:

[<ЖК түрі>][<тип түрі>]<сипаттаушы>([<параметрлер тізбегі>])[<параметрлерді баяндау>]<функция денесі>

Жады класының түрі <ЖК түрі> функцияның жады класын береді. <Тип түрі> сипаттаушымен бірге қайтаратын мәннің типін және функция атын анықтайды. <Параметрлер тізбегі> өз кезегінде функцияны шақыру кезінде мәні берілетін формалды параметрлер атынан тұратын тзбек (бос болуы мүмкін). <Параметрлерді баяндау> формалды параметрлердің типтерін және идентификаторларды береді. <Функция денесі> - жергілікті айнымалыларды баяндаудан және операторлардан тұратын құрамды оператор.

Қазіргі құрылымы:

[<ЖК түрі>][<тип түрі>]<сипаттаушы>([<параметрлерді баяндау тізімі>])<функция денесі>

3. Деректер базасында қолданылатын тілдер.

4.Есеп. X(4,5) матрицасының теріс элементтерінің санын және осы элементтердің көбейтіндісін есептеңдер.

#include <stdio.h>

#include <conio.h>

#define n 4

#define n 5

void main(){

int X[n][m];

int i;

int j;

int k=0;

int s=1;

clrscr();

printf("Input X[4][5]:\n");

for (i=0;i<n;i++)

for (j=0;j<m;j++){

printf("X[%d%d]=",i, j);

scanf("%d",&X[i][j]);

}

for (i=0;i<n;i++)

for (j=0;j<m;j++){

if (X[i][j]<0){

k=k+1;

s=s*X[i][j];

}

}

printf("\nOndelgen massiv \n");

printf("\nTeris elementer sani = %d\n",k);

printf("\nTeris elementer kobeitindisi = %d\n",s);

getch();

}

БИЛЕТ №

1. Атқарымдық сипаттау. Морфологиялық сипаттау. Ақпараттық сипаттау.

2. Алдыңғы және кейінгі шартты қайталану операторлары.

3. Деректер қорының тілдік құралдары.

4. Есеп. Квадраттық матрица берілген. Матрицадағы бас диагонал бойындағы элементтердің көбейтіндісін табыңдар.

1.Атқарымдық сипаттау. Морфологиялық сипаттау. Ақпараттық сипаттау.

Атқарымдық сипаттау Морфологиялық сипаттау Ақпараттық сипаттау.

Атқарымдық сипаттау экономикалық объектілердің жұмыс істеу процесінде әр түрдегі, деңгейдегі АЖ-дің өзара ықпалдасу қабілетін қамтамасыз етуін қарастырады. Сондықтан жобалау процесінде жаңадан құрылатын және пайдалануға берілетін басқару АЖ-дің ақпараттық, техникалық, программалық үйлесімділік мәселелерін шешетін әдістемелік тәсілдемелердің жүйелік біртұтастығы қамтамасыз етілуге тиіс. Әдістемелік тәсілдемелердің біртұтастығы АЖ әзірлеу, құжаттау, пайдалануға қабылдау процесін реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттарда іске асырылады. Бұған халықаралық және отандық стандарттар (Гостстандарт), салалық және ведомстволық нормативтік материалдар, ұйымның регламенттері, хаттамалары, стандарттары жатады.

Ақпараттық сипаттауда экономикалық объектіні басқару процесімен қатар жүретін ақпарат пен ақпараттық процестерді егжей-тегжей әрі жан-жақты зерттеу қарастырылады, яғни ақпарат семантикалық (мазмұны), синтаксистік (белгі) және прагматикалық (пайдалылық) жағынан зерттеледі. Ақпарат теориялық тұрғымен қатар мәліметтердің көлемі, мазмұны негіз қалаушы болып табылатын АЖО-ды, ақпарат тарату, сақтау мен өңдеу жүйесін жобалау үшін зерттеледі. Ақпараттық сипаттау бұл жүйенің ақпараттық бейнесі яғни ақпарат жүйесінің тұрғызылуы және сипатталуы болып табылады.

Морфологиялық сипаттаудың атқарымдық сипаттаудан ерекшілігі ол жүйенің құрылымы, элементтік құрамы,олардың араысындағы байланыстың бар екенін қарастырады. Жүйенің атқарымдық және морфологиялық сипатын өзара тоқайластырғаннан кейін оның ақпараттық сипаттауы беріледі. Қазіргі уақытта қолданылатын ақпараттық процестерді үлгілеу мен жобалау жұмыстарын автоматтандырудың объектілік-бағдарлық әдісі басқару процестерін талдау мен электрондық құжат айналымы түрінде ақпарат ағынын жобалауда қолданылатын ақпараттық тәсілдемеге негізделеді.

2. Алдыңғы және кейінгі шартты қайталану операторлары.

Алдыңғы және кейінгі шартты қайталану операторлары.

Алдын ала шарты бар цикл операторы

Алдын ала шарты бар цикл операторын цикл денесінің қайталануы белгісіз және цикл денесі бір рет те орындалмауы жағдайында қолданған тиімді. Бұл pereat…until операторына ұқсас, тек айырмашылығы шарттың оператор басында тұруында. Форматы:

While<Шарт>do оператор; немесе while<>dobegin<оператор1>

<оператор2>

……

<операторN>

end;

мысал. Цикл құру кезінде WHILE операторын қолдану

Var x: integer; Sum: real;

M: array[1..10] of real;

X: = 1; sum: =0

While x < = 10 do begin

Sum: = sum+m[x];

X: = x+1;

End;

Егер циклдың бірінші орындалуында шарт орындалмаса (логткалық өрнектің мәні False), онда цикл денесі 1 рет те орындалмайды және цикл операторынан кейінгі операторға көшу орындалады.

Кейінгі шарты бар цикл операторы

Кейінгі шарты бар цикл операторын 1 ден кем емес және қайталанудың жалпы саны белгісіз жағдайда қолданған дұрыс. Келесі түрдегі формат:

Repeat

<Оператор1>;

……….

<Оператор until <шарт>;

Шарт - логикалық типті өрнек. Repeat және until сөздерінің арасындағы сөздер цикл денесін құрайды және өрнек True мәнін қабылдағанша орындала береді. Тек цикл соңында тексерілетін болған соң цикл денесі минимум 1 рет орындалады. Цикл денесінде кездейсоқ операторлар саны бар. Кейінгі шартты операторды көрсету үшін m массивінің 10 мәнінің қосындысын есептейтін мысал көрсетейік:

Var x: integer;

Sum: real;

M: array[1..10] of real;

…..

x: = 1;

sum: = 0;

repeat

sum: = sum + m [x];

x: = x+1;

until (x< 10);

3. Деректер қорының тілдік құралдары.

4. Есеп. Квадраттық матрица берілген. Матрицадағы бас диагонал бойындағы элементтердің көбейтіндісін табыңдар.

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);

const n=4;

var

x:array[0..n,0..n] of integer;

i,j,s:integer;

begin

begin

s:=1;

for i:=0 to 4 do

for j:=0 to 4 do

StringGrid1.Cells[0,0]:=inttostr(-5);

StringGrid1.Cells[0,1]:=inttostr(5);

StringGrid1.Cells[0,2]:=inttostr(-5);

StringGrid1.Cells[0,3]:=inttostr(-8);

StringGrid1.Cells[0,4]:=inttostr(-9);

StringGrid1.Cells[1,0]:=inttostr(8);

StringGrid1.Cells[1,1]:=inttostr(5);

StringGrid1.Cells[1,2]:=inttostr(10);

StringGrid1.Cells[1,3]:=inttostr(7);

StringGrid1.Cells[1,4]:=inttostr(-1);

StringGrid1.Cells[2,0]:=inttostr(8);

StringGrid1.Cells[2,1]:=inttostr(6);

StringGrid1.Cells[2,2]:=inttostr(1);

StringGrid1.Cells[2,3]:=inttostr(7);

StringGrid1.Cells[2,4]:=inttostr(-9);

StringGrid1.Cells[3,0]:=inttostr(3);

StringGrid1.Cells[3,1]:=inttostr(-6);

StringGrid1.Cells[3,2]:=inttostr(4);

StringGrid1.Cells[3,3]:=inttostr(-3);

StringGrid1.Cells[3,4]:=inttostr(3);

StringGrid1.Cells[4,0]:=inttostr(0);

StringGrid1.Cells[4,1]:=inttostr(6);

StringGrid1.Cells[4,2]:=inttostr(-4);

StringGrid1.Cells[4,3]:=inttostr(3);

StringGrid1.Cells[4,4]:=inttostr(-68);

end;

for i:=0 to 4 do

for j:=0 to 4 do

x[i,j]:=strtoint(StringGrid1.Cells[i,j]);

for i:=0 to 4 do

for j:=0 to 4 do

if (i=j) then

s:=s*x[i,j];

Memo1.lines.add(inttostr(s));

end;

end.

БИЛЕТ №

1. Жүйелік зерттеу. Жүйелік жобалаудың сатылары, жобалау технологиясының компоненттері.

2. Мәліметтердің бүтін типтері.

3. Детерминирленген модельдердің салыстырмалы сипаттамасы.

4. Есеп.А(5,5) матрицаның бас диагоналынан жоғарғы элементтерінің арифметикалық ортасын табыңдар

1.Жүйелік зерттеу. Жүйелік жобалаудың сатылары, жобалау технологиясының компоненттері.

Жүйелік зерттеу21 Жүйелік жобалаудың сатылары,жобалау технолог компонеттері.

Ақпарат жүйесін қашанда дамып отырған жүйе болғандықтан оған сәйкес ақпарат жүйесі де дамып, жетілдіріп отыруы тиіс.

Жүйенің даму барысы зерттеу, талдау, жобалау, қолдануға ендіру және қолдау сатыларынан тұады. Бұл сатылар кейде, яғни прототипті әдіс қолданылғанда, бір уақытта қатар жүргізілуі де мүмкін.

Бұл сатылардың әрқайсысы өңделу нәтижесінде мақсатты өнімді қалаптастырады.

Жүйелік зерттеулер сатысында (1 саты) жүйенің жүзеге асырылу мүмкіндігі туралы қорытынды тұжырымдалып, келесі сұрақтар қарастырылады:

 Мәселе шынымен де қажет пе, немесе оны басқа жолдармен шешуге болама?

 Жаңа ақпараттық жүйе тұрғызылғаны қолайлы ма?

 Оны шынымен де жүзеге асыру мүмкін бе?

Жүйелік зерттеулер стратегиялық барлау қызметін атқарып, бұл сатыда өзекті болып отырған мәселе бар ма, оны болашақ жүйе шеше алама және ол қандай болуы қажет деген сұрақтарға да жауап беріледі. Ол үшін зерттеушілер жүйені жоспарлаудың стратегиясын таңдап, орындау мүмкіндігін меңгереді, әрі орындалу мүмкіндігі туралы есеп береді.

Ұйымның мүддесін қолдайтын жүйені жоспарлаудың стратегиясын таңдау барысында ұйымның ерекшелігімен танысу және қарастырылатын мәселеге ұқсас немесе оған дайын жобалардың сипаттамасымен танысу жүргізіледі.

Жүйенің орындалу мүмкіндігін меңгеру кезінде оны тұрғызуға кететін үлкен шығындар мен ұзақ уақыт мерзімі ақталатындай болуы тиіс, яғни келесі жұмыстар жүргізіледі:

• Қолданушының ақпараттық тұтынушылығын алдын ала анықтау;

• Жаңа өңдеуді жасаудың мүмкіндігін анықтау немесе қолданылып жүрген ақпараттық жүйені жетілдіру мүмкіндігін анықтау;

• Өңдеу жоспарын тұрғызу.

Жүйенің орындалу мүмкіндігі туралы есеп беруде зерттеу нәтижелерін құжаттандыру және алдын ала зерттеу нәтижелерін қолданушылар мен жетекшілер назарына ұсыну шаралары жүргізіледі.

Ондағы есеп беру құжаттарында:

• Ұйымдастырушылық, яғни ұсынылатын ақпараттық жүйенң мүмкіндіктері мекеменің стратегиялық жоспарымен сәйкес болуы;

• Экономикалық, яғни мүмкін болатын шығындарды, инвестицияны зайтып, кірісті көбейту;

• Техникалық, яғни техникалық құралдар мен бағдарламалардың сенімді, келешекке арналған, қорғалған, керек мезетінде қолданылуы секілді мүмкіндіктердің болуы;

• Амал жасау немесе қолданушыға өз мәселелерін шешуде нәтиделі қызмет етуі баяндалады.

Жүйелік талдау сатысында (2-саты) жаңа ақпараттық жүйенің жобалау негізінде қолданушының ақпараттық тұтынушылығы тереңірек қамтылады. Сатының қорытынды өніміне – жаңа ақпараттың жүйе қойылатын жүйелік талаптардың құжаттандырылуы жатады.

Жүйелік талдауда келесі адымдар қарастырылады:

- ұйымдастырушылық ауқымды таңдау адымы. Бұл адымда жүйені тұрғызушылар тобы ұйымның қызметін, ерекшеліктерін, басқару құрылымы мен әдістерін, ішкі бөлімдердің байланысын, қызмет барысындағы ақпараттың алмасу қозғалысын және т.б жақсы меңгерулері қажеттігі ескеріледі;

- қолданылып жүрген ақпараттық жүйелерді талдау адымының қажеттілігі, бұрыннан қолданылатын жүйелердегі барлық жабдықтаушы бөлімдердің (ақпараттық, бағдарламалық, математикалық, тнхникалық) ерекшеліктері меңгеріліп, метаақпаратты жинау, ұйымдастыру, сипаттау және мағынасына зер салу жұмыстарының атқарылуы мен сипатталады;

- жүйе талаптарын талдау сатысында зерттеуші басқару есептерін шешетін негізгі типтік әдістерді білуі тиіс. Жүйе талдаушы маман өзі тұрғызғалы отырған жүйенің атқарымдық ерекшеліктерін де жетік меңгеруі керек;

- жаңа ақпараттық жүйеде не қамтылуы тиіс екендігін қарастыратын жүйелік талап адымында бұрыннан қолданылып жүрген жүйелер мен жаңа жүйені талдауда шатаспайтын сақтық қажет;

- келесі, жаңа жүйеге қойылатын талаптарды құжаттандыру адымы. Ол аналитикалық материалдарды қорытындылап, жаңа ақпараттық жүйеге қойылатын атқарымдық талаптарды құжаттарда сипаттайды. «Жүйеге қойылатын талаптар» немесе «Атқарымдық талаптар» құжаттары ақпараттық бөлім мамандары жұмысының негізі болып есептеледі. Сонымен бұл адамда жаңа жүйеге қор (ЭЕМ, құралдар мен байланыс жабдықтары, бағдарламалар, мәліметтер қоймасы, мамандар және т.б.), енулер (ақпараттық қайнар көздер, мәліметтерді жинау әдістері, ену әдістері, мәліметтер көлемі және т.б.), өңдеу, шығу, сақтау және мәліметтерді басқару тараптарымен қисынды байланысқан және құжаттандырылған талаптар қойылады.

Жүйелік жобалау сатысы (3-саты) – мағынасы мен өңдеушілерге қойылатын талаптары бойынша күрделі саты.Бұл сатының мақсаты – жүйелік ерекшеліктерді өңдеу.

«Жүйеге қойылатын талаптар» немесе «Ақпараттық талаптар» құжаттарды мәліметтерді өңдеушілер үшін жобалаудың бастамасы болып, жүйелік ерекшеліктерді өңдеу – жүйелік жобалау сатысының мақсаты болып келеді. Ал жүйелік ерекшеліктер – оның өнімі болып, келесі төртінші саты – жаңа жүйені ендіру сатысы үшін негізгі құжат ретінде қарастырылады. Мұндағы ерекшеліктерге:

- қолданушылар интерфейсінің ерекшеліктері;

- мәліметтер қоймасының ерекшеліктері;

- бағдарламалық жабдық ерекшеліктері;

- компьютерлік жабдықтар мен қызмет көрсету жабдықтарының ерекшеліктері;

- мамандар ерешеліліктері;

- жүйелік ерекшеліктері жатады.

Осы ерекшеліктер мазмұнына жекелеп тоқталайық.Қолданушылар интерфейсі ерекшеліктерінің мазмұнына қолданушыларға бағытталған ақпараттық объектілер: дидар (экран) форматы, интерактивті пікір алысу форматы мен адымдарды, ену-шығу құжаттарының барлық түрі жатады.

Мәліметтер қоймасының ерекшеліктеріне – концептуальді және сыртқы нобайлар, құрылымы мен құрамы, сөздік пен сәйкестік кестесі, енулерді басқару әдісін сипатталу саналады.

Бағдарламалық жабдық ерекшеліктері – сатып алынуғы тиісті бағдарламалар пакетін, ақпараттық өнімді қалыптастыру үшін өңделген қолданбалы бағдарламаларды, үрдестерді басқарушы және бақылаушы программаларды қамтиды.

Компьютерлік жабдықтар мен қызмет көрсету жабдықтарының ерекшеліктері – компьютерлік жабдықтар, байланыс жабдықтары, көмекші материалдар мен жабдықтар бойынша сипатталады.

Жүйелік құжаттар ерекшеліктерінің мазмұны жобалаудағы барлық тараулар бойынша жүйелік құжаттар тізбегімен, ақпараттың жүйені қолданушылар мен техникалық мамандарға арналған барлық технологиялық нұсқауларды қамтиды.

Жүйелік жобалау сатысы ақпараттық жүйені жұмысшы жобасын қалыптастыру мен аяқталып, ол жоба ерекшеліктерді және қолданушыға арналған нұсқауларды сипаттайды. Жобалау барысында логикалық және физикалық жобалаулар мен жүйелік ерекшеліктер адымдары болады.

Логикалық және физикалық жобалаулар мәліметтер қоймасын жобалауға тығыз қатысты. Мәліметтер қоймасы қолданбалы ақпарат жүйесін жобалау барысында ұдайы назарда болып, бұл жерде ақпараттық объектілерді, олардың құрылымын және ондағы элементтердің өзара байланысын сипаттауды тауып, әрі қалыптастыру басты жағдайға саналады.

Қолданбалы ақпарат жүйесін іс жүзінде жобалау, төмендегі элементтерді өңдеу түрінде жүргізілуі мүмкін, яғни олар:

- ақпарат пен жабдықтау;

- қолданушылар интерфейсі;

- бағдарламалық жабдықтау.

Ақпарат пен жабдықтауды өңдеуді қарастырсақ, пікір алысу мен қолданбалы программаларды өңдегенге дейін мәліметтер қоймасының логикалық құрылымдары, әрі оның сөздігі мен басқа файлдардың логикалық құрылымдары да анықталынып, ерекшеленіп және құжаттану тиіс.Себебі пікір алмасуда және бағдарламаларда МҚБЖ арқылы тұрғызылмайтын мәліметтер қоймасы мен қосымша файл элементтері қолданылады.

2. Мәліметтердің бүтін типтері.

Delphi тілінде бірнеше бүтін типтер қарастырылған. Олардың ішінде ең жиі пайдаланылатыны – Integer типі.

Мәліметтер типі Жады форматындағы сандық көрсеткіштер

Integer

Cardinal

Shortint

Smallint

Longint

Int 64

Byte

Word

Longword 32 бит

32 бит

8 бит

16 бит

32 бит

64 бит

8 бит

16 бит

бит

Unsіgned мәліметтер типі. Көбінесе мұндай тип модификатор болып қызмет атқарады

Char мәліметтертипі. Бұл тип 0-ден 255 диапазонындағы таңбасы жоқ бүтін сандарды анықтайды. Көбінесе, мұндай бүтін бір байт жадыға орналастырылады.

Float және double мәліметтер типтері. Есептеу сипатындағы программаларда жылжымалы нүктелі сан жиі қолданылады.

Жылжымалы нүктелі константалар. Жылжымалы нүктелі константаларды жазудың жалпы түрі мынадай:-1.15Е+4; 2.52Е-3.

3. Детерминирленген модельдердің салыстырмалы сипаттамасы.

Бiр күйден басқасына өтудің шарттары бойынша жүйенiң детерменттілігін және стохастикалығын танып бiледi. Тек қана уақыт және жүйенiң ағымдағы күйiнен жаңа жүйелер детерменеленеді. Егер жаңа күйдегi жүйенi анықтайтын шарттар болса, басқаша айтқанда, онда детерминделген жүйе үшiн ол күйдiң өзіне бiрмәндi көрсетуге болады. Стохастикалық жүйе үшiн тек қана болуы мүмкiн күйлерiн жиынмен көрсетуге болады және, басқа мағынада, бұл күйлердiң әрқайсыларындағы өткелдің ықтимал мiнездемелерi болады. Жүйелердiң классификациясының қарастырылған схемасы маңызды емес. Бiрiншiден, ол концептуалды үлгiнiң өңдеулерi кезеңде мақсаттар және пiшiндеудi есептi анықтап алуға мүмкiндiк бередi және, екiншiден үлгiнiң формализациясының кезеңiне өтуін жеңiлдетедi. Бұдан басқа, классификациялық белгiлердiң игерiлген үлгiсiнiң сапасының бағасы, бiлiмi едәуiр кеш, кезеңде өңдеушiнiң бастапқы ниетiне оның сәйкестiгiнiң дәрежесiн бағалауға мүмкiншiлiк бередi. Және жасалатын үлгi түрiнiң анықтауы үшiн қолданылатын және қарастырылған классификациялық белгiлерін атап өту керек. Әртүрлi сыныптарға да, бiрге де зерттелетiн жүйе және оның үлгiсi сонымен бiрге болады. Мысалы, нақты жүйе кездейсоқ факторлардың әсерiне ұшырай алады және, сәйкесiнше стохастикалық жүйелердiң сыныбына жатады. Егер үлгi жасаушы бұл факторлардың ықпалымен болса,онда құрылған үлгi жүйенi детермендеуге болады.Ұқсас түрмен дискреттi өткелдерi бар үлгiге күйлердi ауысымның үздiксiз уақыты бар жүйесiнiң бейнесi болуы мүмкiн және.әлбетте, бiр сыныпқа сайман нақты жүйе және оның үлгiсi тағы басқалар үлгi туралы айту, дегенмен зерттеудiң мүдделерi нүктесiмен әрдайым мұндай пайдалы емес болып табылады. Сұрақ толығырақ жүйенiң декомпозиция кезеңiнiң талқылауында қарап шығады. Дәріс №6 тақырыбы: Жұмыс жҥктемесінің сипаттамалары Маңызды рөлде қолданылатын үлгiнiң тиiмдiлiктерiн зерттеуде оның функция шарттарының сипаттамасы маңызды рөл атқарады. Әдеттегiдей, ол тiзiм болып табылады және жүйе мен модельдеуе әсер ететiн сыртқы факторлардың әсерінен болады. Шарттар терминінің орынына бұдан былай үлгiде жасалатын жүйенiң жұмыс жүктемесi терминін пайдаланамыз. Жұмыс жүктемесi - бұл жиынтық пiшiндеудiң шеңберiнде қойылған мақсаттарды қолданудың тиiмдiлігіне сыртқы әсер етіп,ықпал көрсетуін айтамыз. Жұмыс жүктемесiнiң сипаттамасы тек қана маңызды болып табылып қана қоймайды, керiсiнше күрделi мәселемен жағдайларға әсiресе сол кездейсоқ факторлардың ықпалы, немесе есепке алуға дәл келетiн, жобаланатын принциптi жаңа жүйенiң жұмыс жүктемесi болады. Осыған байланысты көп авторлар "Жұмыс жүктемесiнiң үлгiсi" ұғымдарды жүйе және оның жұмыс жүктемесi сипаттамасының күрделiлiгiнiң деңгейiн ғана ендiредi. Жұмыс жүктемесiнiң үлгiсi келесi қасиеттермен анықталады: жүйелер үлгiсi бар үйлесiмдiкпен; детермерленген Стохастық өкiлдiкпен; басқарылумен; жүйелiк тәуелсiздiкпен. Үйлесiмдiктiң қасиетi жүйенiң бір біріне сәйкес келуін қарастырады; мысалы, егер жүйенiң үлгiсiнде қорлар туралы зерттелсе, екiншiден, үлгi жүйенiң үлгiсi пәндiк облыс сол дәрежелерделерi не болуы керек туралы қарастырылу керек.Басқаша айтқанда,үлгi жүйеде зерттеудiң көздеген мақсатына сай келуi керек. Басқарылумен анықталатын кейбiр диапазондағы үлгiнiң мүмкiндiгi мен өзгерiстi зерттеудi қарастырады.

Дата добавления: 2015-08-31