Складванне і ўмацаванне руху Супраціўлення ў акупіраваных краінах

Ва ўсіх акупіраваных гітлераўскай Германіяй краінах быў усталяваны г.зв. "новы парадак" – рэжым рабавання, эксплуатацыі, крывавых распраў, закліканы ўвекавечыць германскае панаванне і прадухіліць любыя спробы супрацьстаяння агрэсарам.

Насуперак разлікам захопнікаў, у заняволеных краінах разгарнулася масавая вызваленчая антыфашысцкая барацьба – рух Супраціўлення. Па сваім характары рух Супраціўлення ў акупіраваных краінах быў агульнадэмакратычным антыфашысцкім рухам народаў, якія вырашалі задачу ліквідацыі акупацыйнага рэжыму і аднаўлення нацыянальнай незалежнасці. Рух супраціўлення вызначаўся разнастайнасцю форм барацьбы супраць акупантаў. Найбольш распаўсюджанымі з іх былі: антыфашысцкая прапаганда і агітацыя, выданне і распаўсюджванне падпольнай літаратуры, забастоўкі, дыверсіі і сабатаж на прадпрыемствах і транспарце, узброеныя напады на калабарантаў і прадстаўнікоў акупацыйнай адміністрацыі, збор і перадача разведвальных дадзеных для армій антыгітлераўскай кааліцыі.

Нягледзячы на вельмі складаныя ўмовы антыфашысцкі рух Супраціўлення разгарнуўся і ў саміх краінах агрэсіўнага блоку дзяржаў на чале з Германіяй. Распальваючы нацыянальную варожасць, сацыяльную дэмагогію і жорсткае пераследаванне апанентаў, правячыя рэжымы ў гэтых краінах здолелі падпарадкаваць свайму ўплыву значныя масы насельніцтва. Толькі на апошнім этапе вайны супраціўленне ўладам стала ўзмацняцца.

У гістарыяграфіі руху Супраціўлення ў яго дзейнасці прынята вылучаць наступныя тры перыяды:

1-шы – (верасень 1939 г. – чэрвень 1941 г.);

2-гі – (чэрвень 1941 г. – 1943 г.);

3-ці – (з 1944 г. і да вызвалення той ці іншай краіны).

У час першага перыяду развіццё руху Супраціўлення стрымлівалася адсутнасцю вопыту ўзброенай барацьбы і неабходных для арганізацыі падпольнай і партызанскай дзейнасці кадраў. Разлад у шэрагах патэнцыйных саюзнікаў па антыфашысцкай барацьбе ўносіла пазіцыя Камінтэрну, які вызначаў вайну як імперыялістычную, несправядлівую з абодвух бакоў, як канфлікт паміж правячымі класамі дзяржаў-удзельніц, а таму чужы інтарэсам пралетарыяту. Рух супраціўлення ў той час, як правіла, развіваўся, у форме змагання супраць нацысцкай агрэсіі і форме мірных акцый пратэсту.

Разрастанне маштабаў вайны, асабліва ўступленне ў яе СССР (Камінтэрн перайшоў да рашучай падтрымкі антыфашысцкіх сіл), рост поспехаў антыгітлераўскай кааліцыі, калі з’явілася цалкам абгрунтаванае спадзяванне на пераможны зыход змагання з нацыстамі ды іх саюзнікамі садзейнічалі пашырэнню руху Супраціўлення. Таксама спрыялі гэтаму негатыўная рэакцыя народаў акупіраваных краін на нацысцкі "новы парадак", узрастальна масавы тэрор, дзейнасць на еўрапейскай тэрыторыі збеглых з лагераў савецкіх ваеннапалонных, а таксама больш мэтанакіраваная падтрымка партызан і падпольшчыкаў з боку дзяржаў антыгітлераўскай кааліцыі.

Дата добавления: 2014-11-08