КАТЕГОРИИ: Архитектура-(3434)Астрономия-(809)Биология-(7483)Биотехнологии-(1457)Военное дело-(14632)Высокие технологии-(1363)География-(913)Геология-(1438)Государство-(451)Демография-(1065)Дом-(47672)Журналистика и СМИ-(912)Изобретательство-(14524)Иностранные языки-(4268)Информатика-(17799)Искусство-(1338)История-(13644)Компьютеры-(11121)Косметика-(55)Кулинария-(373)Культура-(8427)Лингвистика-(374)Литература-(1642)Маркетинг-(23702)Математика-(16968)Машиностроение-(1700)Медицина-(12668)Менеджмент-(24684)Механика-(15423)Науковедение-(506)Образование-(11852)Охрана труда-(3308)Педагогика-(5571)Полиграфия-(1312)Политика-(7869)Право-(5454)Приборостроение-(1369)Программирование-(2801)Производство-(97182)Промышленность-(8706)Психология-(18388)Религия-(3217)Связь-(10668)Сельское хозяйство-(299)Социология-(6455)Спорт-(42831)Строительство-(4793)Торговля-(5050)Транспорт-(2929)Туризм-(1568)Физика-(3942)Философия-(17015)Финансы-(26596)Химия-(22929)Экология-(12095)Экономика-(9961)Электроника-(8441)Электротехника-(4623)Энергетика-(12629)Юриспруденция-(1492)Ядерная техника-(1748) |
Пашыральны блок. У XX ст. з’явiлiся спробы прыстасаваць геаграфiчныя паняцці да палітыкі, што прывяло да ўзнікнення геапалiтыкіУ XX ст. з’явiлiся спробы прыстасаваць геаграфiчныя паняцці да палітыкі, што прывяло да ўзнікнення геапалiтыкі. Па К. Хаўсхоферу (Германія), геапалітыка – гэта ўменне i мастацтва выкарыстоўваць геаграфiчныя веды для выпрацоўкі і абгрунтавання палітыкі дзяржавы. Свае iдэі ён атрымаў з прац шведскага палітыка Р. Чэлена, які распрацаваў асноўныя палажэннi геапалітыкі па аналогіі з Ф. Ратцэлем. Ідэі К. Хаўсхофера паўплывалі на палітыку нацыянал-сацыя-лістаў у гітлераўскай Германіі, таму іx аўтар быў асуджаны Нюрнбергскім трыбуналам. Напрамкi даследаванняў у савецкай СЭГ. У сувязі з велізарнай тэрыторыяй краiны, разнастайнасцю прыродных умоў і рэсурсаў СЭГ у СССР дасягнула значных поспехаў. Але на Захадзе гэтыя дасягненні вядомы недастаткова. У савецкай СЭГ вызначылiся чатыры напрамкі даследаванняў: намаграфічны, галінова-статыстычны, краiна-знаўчы і раённы. Намаграфiчны напрамак склаўся напрыканцы 20-х гадоў.. Навукоўцы, якія прытрымліваліся гэтага напрамку, даследавалi законы размяшчэння вытворчых сiл, вялі пошук колькасных стасункаў тэрытарыяльна вызначаных гаспадарчых з¢яў і iх матэматычных заканамернасцяў. Тэрмін у навуковае абарачэнне ўвёў А. Чаянаў у 1921 г. У працах прадстаўнікоў дадзенага напрамку (А. Чаянаў, І. Баскін, А. Котаў, А. Чэлінцаў, А. Рыбнікаў, Б. Кніповіч, М. Марозаў) было шмат цікавых на свой час перадавых уяўленняў, актуальных i сёння. Галiнова-статыстычны напрамак разглядаў эканамічную геаграфію як эканамічную навуку – частку палітычнай эканоміі. У даследаваннях гэтага напрамку вывучаліся сучасны стан асобных галін гаспадаркі ў iх геаграфічнай распаўсюджанасці, умовы развіцця гэтых галiн. Па меркаванні галоўнага прадстаўніка гэтага напрамку У. Дэна, эканамiчная геаграфія – гаспадарчая геаграфiя, у цэнтры вывучэння яе павінны знаходзіцца чалавек, які жыве ў грамадстве, а таксама яго гаспадарчая дзейнасць i грамадскія адносіны, што з гэтай дзейнасці вынікаюць. У. Дэн уклаў у паняцце "гаспадарка" хаця і няпэўны, але ўсё ж сацыяльны змест і тым самым пашырыў сферу эканамічнай геаграфіі. Да дасягненняў галінова-статыстычнага напрамку адносяцца падрабязныя апісанні асобных галін гаспадаркі ў iх развіцці, метадычная распрацоўка прыёмаў выкарыстання фактычнага матэрыялу, у тым ліку статыстычнага. Краiназнаўчы напрамак у СЭГ – гэта краявідная канцэпцыя ў савецкай геаграфіі 20-х гадоў. У аснове ляжыць вучэнне аб тыпах эканамічных раёнаў з занальнымі рысамі, што паўтараюць прыродную занальнасць. У адпаведнасцi з краiназнаўчым напрамкам раён уяў-ляўся не як вытворчы комплекс з адпаведнай спецыялiзацыяй гаспадаркі ў маштабе ўсёй краіны, а толькі як аналаг геаграфічнага краявіду. Гэты напрамак рапрацоўваўся С. Бернштэйнам-Коганам. Раённы напрамак у савецкай СЭГ лічыцца асноўным. Ён разглядае любую краіну як цэласную сістэму эканамічных раёнаў, а кожны раён як састаўную частку краіны. Такі падыход дазваляе вырашаць праблему комплекснага развіцця гаспадаркi краіны i кожнага з яе эканамічных раёнаў. У межах даследаванняў у дадзеным напрамку вывучаліся тэрытарыяльныя сістэмы рознага рангу, у тым лiку прамысловыя раёны i вузлы, сельскагаспадарчыя раёны,сістэмы рассялення, гарады, транспартныя сістэмы і вузлы, тэрытарыяльныя сістэмы сацыяльнай сферы. Для раённага напрамку характэрны гістарызм, даследаванне эканамічных раёнаў у межах геаграфічнага падзелу працы, арганічная сузязь тэрытарыяльных сацыяльна-эканамічных сiстэм з навакольным асяроддзем. Заснавальнікамі раённага напрамку ў СЭГ з¢яўляюцца М. Баранскі, І. Аляксандраў, За межамi СССР вылучалiся сваiм развіццём СЭГ ЗША, Вялі-кабрытанii, Германіі, Францыі, часткова Японіі. Астатнiя краiны знаходзілiся пад iх уплывам. Развіццё СЭГ у ЗША вызначаецца дынамiзмам і шматвектарнасцю. Толькі простае знаёмства з дасягненнямі амерыканскіх географаў патрабуе шмат часу. Сучасны перыяд развiцця СЭГ у гэтай краiне неабходна звязваць з імёнамі І. Боўмэна, В. Бунге, А. Бацімер, А. Лёша, П. Джэймса, Р. Мэрфі, Г. Макарці, У. Айзарда, В. Эплбаўма і iнш. Распрацоўкі амерыканскiх географаў увачавідкі цягнуліся да тэарэтычна-філасофскіх абагульненняў, да фармалізацыі вынікаў. І ўсё ж для ЗША найбольш характэрныя чатыры асноўныя напрамкі ў геаграфічнай думцы (па П. Джэймсу і Дж. Марціну): СЭГ у Вялiкабрытанii развiваецца ў пяцi традыцыйных напрамках: 1) адкрыццё і даследаванне зямель; 2) гiстарычная геаграфiя; 3) практычная геаграфiя; 4) картаграфiя; 5) палявыя даследаванні. У 60-х гадах да традыцыйных напрамкаў дадаліся новыя. Рэгiяналізм і ўяўленні аб геаграфіі як прасторавай навуцы прывялi да біхевія-рысцкага і радыкальна-структуралісцкага падыходаў. У брытанскай СЭГ шмат yвaгі надаецца колькасным метадам статыстычнага апісання, статыстычным прыёмам праверкі гiпотэз. Напярэдаднi У французскай СЭГ назiраецца паслабленне пазіцыі геаграфіі чалавека. Адзінства фізічнай геаграфіі і геаграфіі чалавека паступова знікае. Працы галіновага характару замяняюць у даследаваннях рэгіянальныя працы. Адметнай асаблівасцю сучаснай французскай геаграфіі з¢яўляецца шырокі ўдзел географаў у распрацоўцы буйных праграм па планаванні, перамяшчэннi цэнтра геаграфічнай думкі са сталіцы ў рэгіянальныя цэнтры. Сярод навукоўцаў вылучаем П. Клаваля, A. Maньe, дэ Мартона і iнш. Нямецкая СЭГ пасля другой сусветнай вайны стваралася нанава. Да таго ж раз¢яднанне нацыі на дзве краiны не магло станоўча адбiвацца на развiцці навукі. Ва ўсходняй частцы Германіі адчуваўся вялiзны ўплыў савецкай СЭГ. А вось у ФРГ ужо з 60-х гадоў назіраецца аднаўленне традыцыйнай для Германіі канцэпцыі " культурнага краявіду ". Павышаная ўвага да культурных працэсаў прывяла да сацыяльнай геаграфіi, iнакш СЭГ. Асноўная мэта даследаванняў была ў вывучэнні асаблiвасцей культурнага краявiду, у якім галоўнай, пераўтваральнай сiлай з¢яўляецца людская супольнасць. Сярод сучасных нямецкіх географаў шырока вядомыя К. Троль, Г. Лаўтэнзах, Г. Бобек, Э. Нээф і інш. Пералiчаныя вышэй краiны з¢яўляюцца сёння сусветнымі лідэрамі ў галіне СЭГ, пераемніцай СССР стала Расія. Іх нацыянальныя школы па-рознаму ўплываюць на развіццё навукі ў астатніх краінах свету. СЭГ у іншых краінах. Былыя сацыялістычныя краiны доўгі час знаходзiлiся пад уплывам iдэй савецкай СЭГ, асаблiвасцямі якой былі групоўка асобных галіновых навук вакол ядра геаграфii, iмкненне ўнесці свае дасягненнi ў практыку будаўніцтва сацыялістычнага грамадства. Спачатку СЭГ у сацыялiстычныя краіны Еўропы прыйшла з Германіі і Францыі, і толькі пасля другой сусветнай вайны іx адтуль выцiснула савецкая школа. Найвышэйшага развiцця гэты працэс дасягнуў у Польшчы і Балгарыі. У адрозненне ад еўрапейскіх сацыялістычных краiн Кiтай спачатку знаходзіўся пад уплывам брытанскiх і амерыканскіх географаў. Брытанскае ўздзеянне iшло ў калоніі і дамініёны Вялікабрытаніі, таму на гэтых цяпер незалежных тэрыторыях яно і захавалася. Сярод навукоўцаў, якія садзейнiчалі пашырэнню брытанскай геаграфіі за межамі сваёй краіны, больш за ўсё зрабiў Г. Тэйлар. Ён – пачынальнiк СЭГ у Аўстраліі і англамоўнай Канадзе. Да iншых краін брытанскага ўплыву адносяцца Новая Зеландыя, Індыя, Пакістан, Егiпет. Сярод краiн, якія адчулі асабліва моцны і непасрэдны ўплыў французскай геаграфiі, можна назваць Бельгію, Італiю, Іспанiю, Партугалію, краіны Лацінскай Амерыкі і франкамоўную Канаду. Для географаў гэтых краін характэрна спроба прымiрыць фiзiчную і эканамічную геаграфію. Пад уплывам нямецкiх геаграфiчных ідэй знаходзяцца цяпер Швецыя, Нарвегія, Фінляндыя, Данія, Нідэрланды, Швейцарыя, Аўстрыя. Сюды яны праніклі непасрэдна з Германіі, у вынiку чаго тут адбылося рэзкае размежаванне фiзiчнай геаграфіі і СЭГ. Складаны шлях прайшла СЭГ у Японіі. Спачатку тут адчуваўся ўплыў нямецкай геаграфічнай школы і часткова французскай, а пасля другой сусветнай вайны вырасла роля амерыканскай СЭГ. Сярод ycіx краiн Японія вызначаецца найвышэйшай актыўнасцю ў стварэнні навуковых прац і эфектыўным удасканаленнем якасці выкладання СЭГ.
Дата добавления: 2014-12-17; Просмотров: 397; Нарушение авторских прав?; Мы поможем в написании вашей работы! Нам важно ваше мнение! Был ли полезен опубликованный материал? Да | Нет |