Тапсырма. 1. мәтінді оқып, дәптерге көшіру, ауызша айтып түсіндіру

1. мәтінді оқып, дәптерге көшіру, ауызша айтып түсіндіру.

Табиғатты қорғау нысандары екіге бөлінеді. Олар:

v Ұлттық немесе мемлекетішілік

v Халықаралық

Ұлттық нысандарға: жер,су,жер қойнауы, жабайы жануарлар тағы сол сияқты табиғат элементтері және де олар бір мемлекет аумағында орналасады. Мемлекеттің ұлттық нысандарын өз меншігінде, заңдары бойынша еркін колданады, қорғайды және басқарады.

Халықаралық табиғатты қорғау нысандары бұл халықаралық кеңістікте орналасқан барлығымызға ортақ: космос, атмосфералық ауа, антрактида,дүние жүзілік мұхит.Осы нысандар мемлекеттің жеке меншігі болмайды және мемлекеттің ұлттық жетістігі болып саналмайды.Олар халықаралық ұйымдар қолында тек қана әр түрлі келісім шарттармен, конвенциямен игеріледі, корғалады.

Халықаралық нысандардың тағы бір түрі кездеседі. Ол мемлекет тарапынан қорғалады және бақыланады бірақ халықаралық есепке алынған. Оларға келесілер жатады:

ü Өз алдында бағалы болуы және халықаралық бақылаудағы табиғи нысандар(қорықтар,табиғи ескерткіштер,ұлттық парктер)

ü Халықаралық Қызыл кітапқа енгізілген жоғалып және сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктер

ü Әрдайым немесе жылдың бір бөлігінде екі немесе бірнеше мемлекеттің қолданысында болатын табиғат ресурстары. Мысалы: Дунай өзені, Балтық көл

Табиғатты қорғаудағы маңызды халықаралық нысандардың бірі Космос. Дуние жүзінде ешқандай мемлекет космостық кеңістікке құқығы жоқ. Космос бүкіл адамзаттың жетістігі. Осы және басқада принцтер космостық кеңістікті қолдану жайлы халықаралық келісімдерде белгіленген.

Осылардың ішінен халықаралық ұйымдармен мойындалған:

v Космостық кеңістіктің бөліктерін ұлттық нысандар қатарына жатқызбау

v Космосты және космостық кеңістікті ластамау

v Космонавтарды кұтқару шаралары туралы

Шектеулі әскери мақсатта космосты игеруде маңызды рөл кеңестік америкалық келісім шарт атқарады.

Дүниежүзілік мұхит өз кезегінде халықаралық нысандар қатарына кіреді.Мұхиттың құрамында көптеген пайдалы қазбалар, биологиялық ресурстар және энергия.Мұхит бойынша транспорттардың қозғалуы маңызды.Дүниежүзілік мұхитты игеруде барлық адамзаттың қолында.Өткен ғасырдың 50-70 жж дүниежүзілік мұхитты қолдану үшін көптеген заңдар қабылданды.Нәтижесінде 120 мемлекет БҰҰның мұхитты корғау туралы конвенциясы қол қойды.

Антрактида материгін ғалымдар бейбітшілік материгі деп атайды.1958 жылы

КСРО, АҚШ, Англия, Франция және т.б елдер Антрактида туралы келісімге келді.Келісім шарт бойынша Антрактиданы бейбітшілік мақсатта ғылыми зерттеулерді жүргізу және антрактидада халықаралық құқықтық режим енгзілді.

Келесі маңызды халықаралық нысандардың бірі атмосфералық ауа.Халықаралық ұйымдардың басты мақсаты трансшекаралық тасымалдаушы ластағыштарды жою, озон қабатының бұзылуынан қорғау.Бұл сұрақтар 1979 жылығы конвенция бойынша реттеледі. Сонымен қатар 1996 жылы БҰҰ ядролық қаруды сынамау туралы келісімге қол қойды.

Практикалық жұмыс № 1

Тақырып № 1. Ағза мен орта

Мақсаты: Экология пәніне, мақсаттарымен міндеттеріне және анықтамаларына негізделіп берілген тапсырмаларды орындау.

Құрал-жабдықтар: сызғыш, қарандаш, түрлі түсті бояу қарандаштармен фламастерлер.

Талдауға арналған сұрақтар

- Экологияның тарихи дамуы;

- экологиялық бөлімдері және басқа ғылымдармен байланысы;

- экологиялық жүйе.

Өздік жұмыс

Тапсырма 1. Кестені толтыр. Экология ғылымына үлестерін қосқан ғалымдардың еңбектері

Ғалымдар	Ашқан жылы	Еңбектері

Тапсырма 2.

«Экологияның құрылысы» жайлы схема құр, ең негізгі бөлімдерін белгіле.

Тапсырма 3. Б. Коммонер заңдарының атауларын жаз:

1. заң -

2. заң -

3. заң -

4. заң -

Дата добавления: 2014-12-26