Тэма 10. Беларускія землі ў складзе Расійскай імперыі на мяжы XVIII – XIX ст

ТЭМА 9. Культура беларускіх земляў у XVII – XVIII ст.

1. Літаратура і грамадска-палітычная думка.

2. Архітэктура і мастацтва.

3. Музыка і тэатр.

4. Развіццё сістэмы адукацыі і распаўсюджванне навуковых ведаў.

ЛІТАРАТУРА:

1 Барока ў беларускай культуры і мастацтве. – Мінск: Навука і тэхніка, 1998.

2 Барышев Г. И. Театральная культура Белоруссии ХVІІІ в. – Минск: Наука и техника, 1992.

3 Бирило А.А. Философская и общественная мысль в Белоруссии и Литве в конце ХУІ – середине ХУІІІ в. – Минск: Изд-во БГУ, 1971.

4 Гісторыя беларускага мастацтва. – Т. 2. – Мінск: Навука і тэхніка, 1988.

5 Гісторыя беларускай дакастрычніцкай літаратуры. – Т. 1. – Мінск: Навука і тэхніка, 1987.

6 Дадзіёмава В. У. Гісторыя музычнай культуры Беларусі. – Мінск: Белар. гуман. адукацыйна-культурны цэнтр, 1994.

7 Дорошевич Э.К. Философия эпохи Просвещения в Белоруссии. – Минск: Наука и техника, 1971.

8 Из истории философской и общественно-политической мысли Белоруссии. – Минск: Изд-во АН БССР, 1969.

9 Из истории свободомыслия и атеизма в Белоруссии. – Минск: Наука и техника, 1978.

10 Философская и общественно-политическая мысль Белоруссии и Литвы: дооктябрьский период. – Минск: Наука и техника, 1987.

Беларуская літаратура ў другой палове ХУІІ – ХУІІІ ст. развівалася ў вельмі неспрыяльных умовах узмацнення нацыянальна-рэлігійнага прыгнёту, паланізацыі вярхоў грамадства, звужэння сферы ўжывання беларускай мовы. Яны стрымлівалі развіццё нацыянальнай літаратуры, якая стала, за рэдкімі выключэннямі, рукапіснай і ананімнай.

Глыбокія якасныя змены адбыліся ў другой палове ХУІІ – ХУІІІ ст. у беларускім выяўленчым мастацтве. На тэрыторыі Беларусі ўзмацняецца тэрытарыяльная дыферэнцыяцыя мастацтва, выразна вылучаюцца мясцовыя жывапісныя школы: магілёўская, віцебская, гарадзенская, полацкая.

Унікальная з’явай беларускага мастацтва другой паловы ХУІІІ ст. былі прыватнаўласніцкія (прыдворныя) тэатры. Магнацкія тэатры на Беларусі ўзніклі на пераломе часоў барока і Асветніцтва. Першы на Беларусі прыватнаўласніцкі тэатр быў заснаваны ў Нясвіжы.

1. Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел і мясцовыя органы кіравання на Беларусі пасля далучэння да Расійскай імперыі. Заканадаўства.

2. Змены ў сельскай гаспадарцы, прамысловасці, гандлю.

3. Сацыяльная палітыка царызму на беларускіх землях.

4. Нацыянальная і рэлігійная палітыка царскага самадзяржаўя.

ЛІТАРАТУРА:

1 Анішчанка Я.К. Беларусь у гады Кацярыны II (1772–1796). – Мінск: Веды, 1998.

2 Анищенко Я.К. Черта оседлости (Белорусская синагога в царствование Екатерины ІІ). – Минск: Арти-Фекс, 1998.

3 Ільяшэвіч М. Расійская палітыка на землях быўшага беларуска-літоўскага гаспадарства за панаванне Кацярыны ІІ і Паўла І (1772–1801). – Мінск: Адраджэнне, 1992.

4 Луговцова С.Л. Политика российского самодержавия по отношению к дворянству Белоруссии в конце ХУІІІ – первой половине ХІХ в. – Минск: БГПУ, 1997.

5 Лютый А. М. Социально-экономическое развитие городов Белоруссии в конце ХVІІІ – первой половине ХІХ вв. – Минск: Наука и техника, 1987.

6 Люты А. М., Туміловіч Т. М. Дваранства Беларусі ў перыяд разлажэння і крызісу феадалізму (канец ХVІІІ – першая палова ХІХ ст). – Мінск: БДПУ, 1991.

7 Нацыянальная палітыка расійскага самадзяржаўя на Беларусі ў канцы ХУІІІ – пачатку ХІХ ст.: Зборнік навук. прац. – Мінск: БДПУ, 1995.

8 Смяховіч М. Узаемаадносіны самадзяржаўя з каталіцкай царквой на Беларусі (1772–1867) // Беларускі гістарычны часопіс. – 1995. – № 1.

9 Эканамічная гісторыя Беларусі. Курс лекцый. – Мінск: Экаперспектыва, 1999.

10 Юхо Я.А. Кароткі нарыс гісторыі дзяржавы і права Беларусі. – Мінск: Універсітэцкае, 1992.

У дадзенай тэме вам неабходна прааналізаваць палітыку самадзяржаўя на беларускіх землях у канцы XVIII – пачатку ХІХ ст. Разглядаючы першае пытанне, неабходна ўказаць, на якія тэрытарыяльныя адзінкі былі падзелены беларускія землі ў выніку губернскіх рэформ 1796 і 1801 гг., якія меліся асаблівасці адміністрацыйна-тэрытарыяльнага падзелу Беларусі ў параўнанні з цэнтральнымі раёнамі Расійскай імперыі. Калі была ўсталявана мяжа яўрэйскай аседласці, у чым яе сутнасць? Раскажыце аб новай сістэме мясцовага кіравання на Беларусі, што спецыфічнага з’явілася ў сістэме заканадаўства на беларускіх землях у канцы XVIII – пачатку XIX ст.?

Якія змены адбыліся ў сельскай гаспадарцы, прамысловасці, ва ўнутраным і знешнім гандлю на мяжы XVIII – ХІХ ст.?

Аналізуючы сацыяльную палітыку царскага ўрада, пакажыце яго адносіны да шляхты, сялян, мяшчан на беларускіх землях. Якія змены адбыліся ў становішчы гэтых сацыяльных пластоў пасля ўключэння беларускіх земляў у склад Расіі?

У апошнім пытанні даследуйце адносіны ўрада Расійскай імперыі да прадстаўнікоў розных этнічных груп, што пражывалі на тэрыторыі Беларусі (беларусы, яўрэі, рускія і інш.). На якой мове існавала сістэма адукацыі на беларускіх землях у пачатку ХІХ ст.? Аб чым гэта сведчыць? Вызначце пазіцыю кіруючых колаў Расіі да розных рэлігійных канфесій (уніяцкай, праваслаўнай, каталіцкай і інш.).

Якое значэнне мела ўключэнне беларускіх земляў у склад Расійскай імперыі? Дакажыце свой пункт гледжання.

Дата добавления: 2015-06-25