Гістарычныя даты

1855 г.	Я. Тышкевіч заснаваў у Вільні музей старажытнасцей, першы публічны беларускі музей.
Кастрычнік, 1857 г.	Памешчыкі Віленскай, Гродзенскай і Ковенскай губерняў накіравалі Аляксандру ІІ адрасы, з пажаданнямі вызвалення сялян ад прыгонніцтва без зямлі.
20 лістапада, 1857 г.	Рэскрыпт Аляксандра ІІ віленскаму генерал-губернатару У.І.Назімаву аб стварэнні губернскіх камітэтаў па сялянскаму пытанню.
1859 г.	Была ўведзена ў эксплуатацыю першая на Беларусі тэлеграфная лінія Мінск-Бабруйск.
19 лютага, 1861 г	Адмена прыгоннага права ў Расійскай імперыі.
8 красавіка, 1861 г.	Утварэнне паўстанцкага Гарадскога камітэта ўВаршаве, з 1862 г. — Цэнтральны нацыянальны камітэт (ЦНК).
1861—1862 гг	Дзейнасць камітэта руху — цэнтра па падрыхтоўцы паўстання 1863—1864 гг. На Беларусі і ў Літве.
1861—1864 гг.	Дзейнасць К.Каліноўскага на Беларусі.
1862—1863 гг.	Выданне К. Каліноўскім, Ф. Ражанскім, В. Урублеў дзейнасць К.Каліноўскага на Беларуси газеты «Мужыцкая праўда».
Лета, 1862 г.	Стварэнне ў Вільні Літоўскага правінцыяльнага камітэта.
1862 г	Была ўведзена ў эксплуатацыю чыгунка Пецярбург-Варшава праз Вільню, Гродна і Беласток.
1862 г.	Пачатак ваеннай рэформы.
1862—1865 гг	Дзейнасць у Пецярбургу Заходняга камітэта.
1863 г.	Маніфест Варшаўскага Цэнтральнага нацыянальнага Камітэта з заклікам да паўстання.
1863г., студзень	Адозва Літоўскага правінцыяльнага камітэта з заклікам да паўстання.
1863г., студзень	Маніфест Часовага правінцыяльнага урада Літвы і Беларусі аб надзяленні сялян зямлей.
1863г., студзень	Узнікненне першых паўстанцкіх атрадаў у заходніх паветах Беларусі.
1863 г.	Рэарганізацыя Часовага правінцыяльнага урада Літвы і Беларусі ў аддзел Кіраўніцтва правінцыямі Літвы.
1863 г., сакавік	Указ царскага урада аб увядзенні абавязковага выкупу сялянскіх падзелаў у Віленскай, Гродзенскай і Мінскай губернях.
1863 г., кракавік	Стварэнне павятовых праверачных камісій: выпраўленне ўстаўных грамат і складанне выкупных актаў у беларускіх губернях.
1863 г., вясна	Найвышэйшы ўздым паўстання на тэрыторыі Літвы і Беларусі.
1863 г., май	У Вільню накіроўваецца ў якасці генерал-губернатара М.М. Мураўёў.
1863г., кастрычнік	Цыркуляр аб даванні трохдзесяціннага надзелу сялянам, якія былі абеззямелены ў 1846—1856 гг. І аб вяртанні надзелаў сялянам, пазбаўленных зямлі пасля 1857 г.
1863 г., лістапад	Пашырэнне указа аб абавязковасці выкупу сялянскіх надзелаў на Віцебскую і Магілеўскую губерні.
1864 г., 18 мая	Аляксандр ІІ зацвердзіў «Часовыя правілы» у адносінах да народных вучылішчаў, якія распрацаваў для Заходнега краю Мураўёў.
1864г., студзень	Арышт К. Каліноўскага ў Вільні.
1864 г., сакавік	Выдадзена палажэнне аб льготах і перавагах асобам рускага паходжання пры куплі зямлі ў Заходніх губернях.
1864 г., 10 сакавіка	Пакаранне смерцю К. Каліноўскага.
1864 г., май	Заканчэнне ўвядзення ўстаўных грамат на Беларусі.
1864 г., лістапад	Зацвярджэнне судовага статута. Судовая рэформа ў Расіі.
1865 г.	Цэнзурная рэформа.
1864—1865 гг.	Былі ўведзены ільготы для рускіх і забароны для палякаў і яўрэяў на куплю зямлі па Беларусі.
1865 г., снежань	Забарона асобам польскага паходжання (каталіцкага веравызнання) арандаваць зямлю ў Заходніх губернях.
1866 г., красавік	Цэнзурная рэформа.
1867 г., май	Зацвярджэнне палажэння аб пазямельным упарадкаванні дзяржаўных сялян Заходніх губерній.
1867—1875 гг.	Дзейнасць Паўночна-Заходняга аддзела Рускага геаграфічнага таварыства.
1869—1917 гг.	Выданне ў Мінску газеты «Минские епархиальные новости».
1870 г.	Пачатак гарадской рэформы.
1871 г., лістапад	Была ўведзена ў эксплуатацыю чыгуначная магістраль Смаленск — Мінск — Брэст.
1871г. снежань	Заснаванне горада Баранавічы.
1872 г.	Пачатак судовай рэформы на Беларусі, былі ўведзены міравыя суды.
1972—1918 гг.	Дзейнасць у г. Нясвіжы настаўніцкай семінарыі.
1873—1875 гг.	На Беларусі ўзніклі першыя народніцкія гурткі.
1873 г.	Быў адкрыты Мінскі камерцыйны банк.
1875 г.	Гарады Беларусі атрымалі самакіраванне па рэформе Аляксандра II.
1976—1921 гг.	Дзейнасць у мяст. Свіслач настаўніцкай семінарыі.
1878 г.	Заснаванне ў мяст. Мар’іна Горка сельскагаспадарчай школы.
1880г. 24 верасня	Заснаванне ў Мінску музычна-літаратурнага тварыства.
1884 г.	У Пецярбургу выдаваўся нелегальны беларускі народніцкі часопіс «Гомон».
1884—1889 гг.	У Мінску дзейнічаў першы рабочы гурток марксісцкага кірунку.
1886 г.	На Беларусі пачала выдавацца легальная грамадска-палітычная газета «Минский листок».
1890г., 17 чэрвеня	Адкрыццё ў Мінску гарадского тэатра.
1892 г.	Заснаванне ў г.Віцебску мастацкай школы.
1893—1919 гг.	Дзейнасць у г. Віцебску царкоўна-археалагічнага музея.
1897—1918 гг.	Дзейнасць у г. Магілёве царкоўна-археалагічнага музея.
1896 г.	Утварыўся Рабочы саюз Літвы — сацыял-дэмакратычная арганізацыя на тэрыторыі Літвы і Беларусі.
1896 г.	У Мінску ўвайшла ў дзеянне першая тэлефонная станцыя (на 100 нумароў).
1896 г.	Па дадзеных Усеагульнага перапісу насельніцтва, на тэрыторыі Беларусі (у сучасных межах) жыло 6 380 000 чалавек.
1897 г.	На з'ездзе прадстаўнікоў яўрэйскіх сацыял-дэмакратычных арганізацый у Вільні быў створаны Бунд.
1897 г.	У Мінску адбыўся I з'езд Расійскай сацыял- дэмакратычнай рабочай партыі.
1898—1899 гг.	Выданне газеты «Витебский листок».
1898—1906 гг.	Дзейнасць у г. Мінску таварыства аматараў прыгожых мастацтваў.