Версальскі мір

Паралельна з канстытуіраваннем рэспублікі на ўнутрыпалітычным фронце вялася барацьба за максімальна годны для Германіі мір. Аднак неабходных рэсурсаў для забеспячэння сваіх знешнепалітычных інтарэсаў у краіны не аказалася.

Мірная канферэнцыя пачалася ў Парыжы 18 студзеня 1919 г. У яе рабоце ўзяла ўдзел тысяча дэлегатаў з 27 пераможных краінаў свету. Германская дэлегацыя была запрошана ў Парыж толькі 7 траўня 1919 г. Ж. Клемансо самазадаволена адзначыў: "Час расплаты прыйшоў!" І сапраўды, амаль па ўсіх пазіцыях спадзяванні немцаў не спраўдзіліся. У наступныя 23 дні прадстаўленыя Германіі для азнаямлення з праектам дагавору ёю было накіравана 20 нотаў супраць асобных палажэнняў дагавору, але гэтыя прэтэнзіі сутыкнуліся з глухой сцяной неразумення. Тады прыйшоў ультыматум пагадзіцца з дагаворам на працягу 7 дзён.

Падпісанне міру выклікала бурныя дэбаты у германскім парламенце. Рэйхсканцлер заявіў: "Няхай адсохне рука, якая накладзе на сябе і нас гэтыя кайданы!" Напрыканцы чэрвеня кабінет выйшаў у адстаўку, але праз некалькі дзён рэйхстаг усё ж выказаўся за падпісанне міру на прапанаваных умовах. 28 чэрвеня ў Люстэркавай зале Версальскага палацу Германія ўсё ж падпісала прыніжальны для сябе дагавор.

Германія не проста панесла значныя тэрытарыяльныя і звязаныя з імі людскія страты. Аграмаднымі былі эканамічныя наступствы паражэння ў вайне: краіна згубіла шэраг важнейшых прамысловых раёнаў. Напрыклад, на страчаныя землі прыпадала 75% здабычы жалезнай руды і цынку, 20% здабычы вугалю, 25% выплаўкі чыгуна. Канчаткова рухнулі спадзяванні на стварэнне магутнай каланіяльнай імперыі. Гэта быў удар не толькі па прэстыжы краіны, але й па яе эканоміцы.

У Версалі было прынятае рашэнне аб выплаце Германіяй буйных рэпарацыйных плацяжоў у рахунак нанесеных вайной страт саюзнікам-пераможцам. Папярэдне ў вусных дамовах фігуравала вялікая сума каля 40 млрд. залатых марак.

Калі дадаць да ўсяго пералічанага чалавечыя ахвяры, панесеныя за чатыры гады вайны – каля 1,8 млн. забітымі, а з улікам палонных і параненых і ўвогуле – 7,5 млн. чалавек, маштабы катастрофы Германіі будуць выглядаць зусім апакаліптычна. Агульныя выдаткі на вядзенне вайны дасягнулі 150 млрд. марак. У параўнанні з 1913 г. нацыянальнае багацце зменшылася у 2 разы, агульны аб'ём прамысловай прадукцыі ўпаў на 43%. Рэзка пагоршылася сацыяльнае становішча большасці насельніцтва, масавым стала беспрацоўе, знізіўся рэальны заробак, звыклымі сталі праблемы з харчаваннем. (Напрыклад, гадавое спажыванне мяса на душу насельніцтва знізілася з 52 кг. У 1912 г. да 26 кг. У 1922 г.) У сувязі з гэтым вытворчы траўматызм вырас на 50%. Эканоміка апынулася на мяжы краху, а на тое, што яшчэ заставалася ад былой магутнасці, прэтэндавалі пераможцы.

Дата добавления: 2014-11-08