Polskie społeczeństwo obywatelskie

Partie polityczne

Putnam - Nie są interesującym obiektem. W jego badawczym programie najistotniejsze było zidentyfikowanie źródeł różnic między obywatelską Północą a nieobywatelskim Południem Włoch. Z tego punktu widzenia partie polityczne okazały się czynnikiem różnicującym. Partie mimo swojej obecności na Południu jak i na Północy Włoch, równie licznego członkostwa i podobnego natężenia aktywności, nie były samoistnym źródłem kapitału społecznego. Cała ich aktywność na Południu okazywała się z tego punktu widzenia nieistotna.

Tocqueville - Są najważniejszą formą stowarzyszeń politycznych – są podstawową instytucją społeczeństwa obywatelskiego.

Państwo totalitarne a społeczeństwo obywatelskie: W państwie totalitarnym społeczeństwo polskie nie istnieje. Między jednostką o państwem nie ma instytucji mediujących a jeśli są to są kontrolowane przez państwo, które dociera do jednostki bezpośrednio lub za pośrednictwem kontrolowanych przez siebie agend. Sfera pośrednia jednak istnieje (związki zawodowe, twórcze), choć jest zakresowo i ilościowo znacznie uboższa w porównaniu z państwami liberalnej demokracji. Sfera pośrednia ulega jednak daleko idącej kontroli ze strony aparatu państwowego. Żadna organizacja nie może powstać dobrowolnie i spontanicznie, wymagana jest zgoda państwa.

Polskie doświadczenia / komunizm a społeczeństwo obywatelskie /:

· Delegalizacja oraz kontrola miały prowadzić do wyeliminowania konkurencji i konfliktu w sferze publicznej.

· Eliminacja konkurencji ze sceny publicznej pozostawiła po sobie trwałe ślady w świadomości społecznej. Odmienność stanowisk, spor, konkurencja i konflikt – charakterystyczne dla publicznego dyskursu, społecznej i politycznej rzeczywistości demokracji – nie znajdują w zrozumieniu ani uznania u znacznej części Polaków.

· Organizacje pośredniczące między obywatelem a państwem są kontrolowane przez państwo. W Polsce przez ponad 40 lat władze komunistyczne tłumiły konflikty polityczne i społeczne, aby przekonać społeczeństwo że istotą życia społecznego jest bezkonfliktowość. W efekcie choć 73% akceptuje to że demokracja oparta jest o spory i konkurencje, to nadal 19% uważa że jest to złe i powoduje bałagan. W 1995 dla 12% respondentów konkurowanie polityków o głosy wyborcze “nie miało znaczenia”, a 16% uważało to jedynie za przyczynę bałaganu. / 1995r.

· Choć w sumie w 1956 wiele stowarzyszeń dobrowolnych mogło działać w Polsce bez bardzo dokładnego nadzoru, ciesząc się nawet pewną swobodą, a wiele instytucji była dobrowolna. Była to jednak inna dobrowolność bo np do partii i innych organizacji wstępowano nie dla ich celów tylko dla własnych korzyści materialnych jakie się z tym wiązały. Państwo popierało przynależność do tego typu organizacji bo to ułatwiało mu lepszą kontrolę obywateli. Ciężko powiedzieć czy organizacje te wytwarzały kapitał społeczny, wielu członków chodziło na spotkania z przymusu duchowo nadal będąc nieobecnymi. Dominującymi klimatami były pragmatyzm i oportunizm a nie partycypacja i współpraca.

· W 1976 w Polsce zaczęła działać KOR czyli oficjalna, legalna opozycja co było nowością w naszym rejonie Europy. A później powstawanie coraz więcej organizacji opozycyjnych przez latający Uniwersytet po Solidarność włącznie. Fenomen Solidarności był możliwy dlatego że w długim okresie czasu nagromadził się potencjał sprzeciwu przeciw państwu. Solidarność zyskiwała ogromną popularność dzięki demokratycznym procedurom na wszystkich szczeblach, a ponieważ tej demokratyzacji brakło w otaczającym ich świecie to starali się być wręcz bardziej demokratyczni niż sama demokracja.

· Dopiero po tym 1976 możemy mówić o narodzinach autentycznego społeczeństwa obywatelskiego w Polsce gdyż wtedy dopiero powstawały naprawdę zorganizowane i niezależne organizacje, które przełamały wzór niezaangażowania społecznego i wreszcie generowały kapitał społeczny. Nie powstały jednak w próżni, opierały się juz na wcześniej istniejących stosunkach towarzyskich itd i pogłębiały, rozszerzały je, a później te kontakty wykorzystała solidarność, co umożliwiło osiągnąć jej tak szybko tak wielką liczbę członków. A konieczność zaufania innym w takiej sytuacji i to ze świadomością ścigania przez organy państwowe zwiększała jeszcze społeczne zaufanie, niestety również wpoiło społeczeństwu pewne nawyki działania opozycyjnego które pokutują w naszej demokracji do dziś. to kto ma duży a kto mały kapitał społeczny można określić tylko i wyłącznie w porównaniu z innymi krajami.

Дата добавления: 2013-12-12