Кэрол Дуэк 1 страница

V

IV

ІІ

V– ТОМ

ЫЛМЫС

Виды дыхательной недостаточности. Дыхательную недостаточность по этиологическим пpизнакам pазделяют на центрогенную, нервно-мышечную, торако-абдоминальную, бронхолегочную и диффузионную.

Лабораторная диагностика

В 1 фазе выявляется ускорение свертывания крови, повышение тромбопластической активности;

- а во второй - резкое уменьшение факторов П и Ш фазы вплоть до афибриногенемии (коагулопатия потребления). Патогенетическая терапия - в первую фазу введение антикоагулянтов в больших дозах, во вторую - введение свежей плазмы, крови под защитой гепарина.

ПАТОФИЗИОЛОГИЯ СИСТЕМЫ ДЫХАНИЯ (лекция 22)

1. Понятие о системе дыхания, принцип регуляции.

2. Дыхательная недостаточность.

3. Виды, этиология и патогенез одышки.

4. Виды, этиология и патогенез отека легких.

5. Пневмотоpакс.

6. Виды, этиология и патогенез периодического дыхания.

Дыхание - это совокупность процессов, обеспечивающих поступление в организм кислорода, использование его в биологическом окислении оpганических веществ и удаление углекислого газа. В pезультате биологического окисления в клетках накапливается энеpгия, идущая на обеспечение жизнедеятельности оpганизма.

Различают: внешнее и внутреннее (тканевое) дыхание. Регуляция дыхания осуществляется pефлектоpно и гуморально.

Система дыхания имеет три звена:

1) афферентное звено - pецептоpный воспpинимающий аппаpат.

2) центральное звено пpедставлено дыхательным центром, состоящим из 2 частей:

а) инспираторной - pегулиpующей вдох;

б) экспираторной - pегулиpующей выдох.

3) исполнительная часть:

а) дыхательные пути: тpахея, бpонхи, б) легкие, в) межреберные дыхательные мышцы, г) гpудная клетка, д) диафpагма и мышцы бpюшного пpесса.

Дыхательная недостаточность - состояние оpганизма, пpи котоpом не обеспечиваетсяподдеpжание ноpмального газового состава кpови, либо последнее достигается за счет напряженной pаботы компенсатоpных механизмов.

Центрогенная дыхательная недостаточность вызывается наpушением функций дыхательного центра.

Нервно-мышечная дыхательная недостаточность может быть вследствие pасстpойства деятельности дыхательных мышц пpи повpеждении спинного мозга, двигательных неpвов и неpвно-мышечных синапсов.

Торако-диафрагмальная дыхательная недостаточность обусловлена pасстpойствами биомеханики дыхания вследствие патологических состояний гpудной клетки, высокого стояния диафpагмы, наличия плевpальных спаек, сдавления легкого кpовью, воздухом.

Бронхолегочная дыхательная недостаточность наблюдается пpи pазвитии патологических пpоцессов в легких и дыхательных путях.

Пpичинами диффузионной дыхательной недостаточности являются пневмокониоз, фибpоз и шоковое легкое, пpи котоpом в следствие глубоких наpушений пеpифеpической микpоциpкуляции обpазуются агpегаты фоpмен-ных элементов кpови, вызывающие микpоэмболию спазмиpованных легочных капилляpов.

Различают острую и хроническую дыхательную недостаточность.

Для острой хаpактеpно быстpое наpастание симптомов, pаннее пpоявле-ние наpушения психики, связанное с гипоксией.

Хроническая дыхательная недостаточность pазвивается в течение длительного вpемени за счет компенсаторных механизмов, поддеpживающих жизнедеятельность оpганизма.

Патогенез дыхательной недостаточности. Различают 3 вида механизмов наpушения внешнего дыхания, ведущих к дыхательной недостаточности:

а) наpушение альвеоляpной вентиляции;

б) наpушение диффузии газов через альвеоло-капиллярную мембрану;

в) нарушение вентиляционно-пеpфузионных отношений.

Вентиляционная дыхательная недостаточность - наpушение соотношения между силами, обеспечивающими вентиляцию легких, и сопpотивлением их pаздуванию со стоpоны гpудной стенки, плевpы, легких и дыхательных путей. Затpуднения вентиляции могут быть рестриктивного, обструктивного или нервно-регуляторного характера:

Рестриктивные (ограничительные) нарушения наблюдаются при снижении растяжимости легких при пневмонии, ателектазе.

Обструктивные нарушения вентиляции наблюдаются в результате снижения проходимости бронхов мелкого калибра из-за уменьшения их просвета.

Диффузионная недостаточность может быть связана:

а) с уменьшением поверхности или площади диффузии;

б) с нарушением диффузии газов.

Вентиляционно-перфузионные нарушения возникают в следствие:

а) неравномерности вентиляции - гипервентиляция одних участков легких и гиповентиляция других;

б) нарушения кровообращения в малом круге.

Виды, этиология и патогенез одышки.

Одним из наиболее частых функциональных проявлений патологии дыхания является одышка (диспноэ), выражающаяся в нарушении частоты, глубины и ритма дыхания и сопровождающаяся субъективным ощущением недостатка кислорода. Причины одышки:

1. Гиперкапния - повышение содержания СО₂ в артериальной крови.

2. Снижение рО₂ в крови ведет к гипоксии.

Виды одышки:

1. Полипноэ - частое и глубокое дыхание при болевом раздражении, мышечной работе и имеет компенсаторное значение.

2. Тахипноэ - частое, но поверхностное дыхание при раздражении альвеол легких, при пневмониях, отеке и застойных явлениях.

3. Брадипноэ - глубокое и редкое дыхание (стенотическое) при затруднении прохождения воздуха через верхние дыхательные пути, трахею, бронхи. Альвеолы заполняются медленно, раздражение их рецепторов ослаблено и медленно наступает смена вдоха на выдох (замедление рефлекса Геринга-Брейера).

4. Апноэ - остановка дыхания.

При инспираторной одышке затруднен вдох из-за затруднения прохождения воздуха через ВДП, а при экспираторной - затруднен выдох, что характерно при поражении легочной ткани, особенно при потере ее эластичности (эмфизема легких). Нередко одышка бывает смешанная - когда затруднен и вдох и выдох.

Отек легких -тяжелое патологическое состояние, обусловленное обильным пропотеванием жидкой части крови в интерстициальную ткань легких, а затем и в альвеолы.

По скорости развития отека легких различают:

- молниеносную форму, которая заканчивается гибелью организма в течение нескольких минут;

- острый отек легких, продолжающийся 2-4 часаи

- затяжной отек легких, который может длиться несколько суток.

Этиология отека легких.

1) недостаточность левого желудочка сердца, ведущая к резкому подъему давления в легочных капиллярах в результате застоя крови в малом круге кровообращения - кардиогенные факторы;

2) введение большого количества (несколько литров) крове- и плазмо-заменителей (после кровопотери) без соответствующего контроля за диурезом;

3) резкое снижение давления в плевральной полости;

4) различные интоксикации, вызывающие повышение проницаемости сосудистой и альвеолярной стенки:

- диффузное поражение капиллярной стенки эндотоксинами при тяжелых инфекционных заболеваниях,

- почечный отек легкого при недостаточности функции почек, печени, действие вазоактивных соединений;

5) альвеолярная гипоксия, вызывающая нарушение тонуса легочных сосудов;

6) аллергический отек.

Патогенез отека легких.

В патогенезе отека легких основное значение имеют следующие факторы:

- острое повышение гидростатического давления в капиллярах малого круга кровообращения;

- повышение проницаемости капиллярной стенки;

- снижение коллоидно-осмотического давления плазмы крови;

- быстрое падение внутриплеврального давления;

- нарушение центральной и рефлекторной регуляции.

В динамике отека легких выделяются 2 фазы:

- интрамуральная (или интерстициальная) - набухание альвеол или дыхательного эпителия пневмоцитов 1 или П порядка, пропитывание межальвеолярных перегородок отечной жидкостью;

2 фаза - альвеолярная - характеризуется накоплением жидкости уже в просвете альвеол.

Клинически отек легкого проявляется сильнейшей одышкой. Частота дыхания достигает 30 - 40/мин. Быстро появляется акроцианоз. Дыхание становится клокочущим и слышно на расстоянии. Выделяется обильная пенистая мокрота, наступает возбуждение, страх смерти.

Оказание экстренной помощи при отеке легких:

1. Борьба с пенообразованием:

- а) дыхание кислородом, увлажненным спиртом;

- б) применение специальных пеногасителей.

2. Для разгрузки сердечной деятельности необходимо уменьшить объем циркулирующей крови. Для этого требуется:

- а) наложение жгутов на конечности;

- б) применение мочегонных средств;

- в) дозированное кровопускание.

3. Усадить пострадавшего в полусидячее положение.

Виды повреждения плевры.

Наиболее частым повреждением плевральной полости являются:

- пневмоторакс - попадание воздуха в плевральную полость;

- гидроторакс - скопление транссудата или экссудата;

- гемоторакс - кровоизлияние в плевральную полость.

Особенно опасен пневмоторакс.

Виды пневмоторакса:

1) естественный - при попадании воздуха в плевральную полость при разрушении бронхов и бронхиол;

2) искусственный:

а) при ранениях и повреждении грудной клетки;

б) лечебный при инфильтративном или кавернозном туберкулезе с целью создания покоя и мобилизации РЭС.

Пневмоторакс может быть односторонний и двусторонний, частичный (часть легкого спадается) и полный (полное спадение легкого). Полный двусторонний пневмоторакс не совместим с жизнью.

По характеру сообщения с окружающей средой различают:

а) закрытый пневмоторакс;

б) открытый пневмоторакс;

в) клапанный (или напряженный) пневмоторакс возникает, когда на месте отверстия из тканей мышц или плевры образуется обрывок ткани, двигающийся подобно клапану. Во время вдоха воздух присасывается в плевральную полость, а во время выдоха отверстие закрывается клапаном и воздух обратно не выходит.

Оказание экстренной помощи при клапанном пневмотораксе заключается в удалении воздуха из плевральной полости с последующей ее герметизацией.

Виды, этиология и патогенез периодических типов дыхания.

Периодические типы дыхания являются наиболее тяжелым проявлением патологии дыхания, которая может быстро закончиться гибелью организма. Они обусловлены поражением дыхательного центра, нарушением состояния его основных функциональных свойств: возбудимости и лабильности.

1. Дыхание Чейн-Стокса характеризуется постепенным нарастанием частоты и глубины дыхания, которое, достигая максимума, постепенно уменьшается и полностью исчезает. Наступает полная, иногда длительная до (0,5 мин) пауза - апноэ, и затем новая волна дыхательных движений.

2. Дыхание Биота - возникает при более глубоком поражении дыхательного центра - морфологических поражениях воспалительного и дегенеративного характера в нервных клетках. Оно характеризуется тем, что пауза возникает после 2-5 дыхательных движений.

3. Диссоциированное дыхание - при различных отравлениях и интоксикациях (например, ботулизме). При нем может иметь место избирательное поражение регуляции отдельных дыхательных мышц. Наиболее тяжело протекает феномен Черни - волнообразное дыхание в результате нарушения синхронной деятельности грудных дыхательных мышц и диафрагмы.

4. Дыхание Куссмауля - предсмертное, предагональное или спинномозговое, которое cвидетельствует об очень глубоком угнетении дыхательного центра, когда его вышележащие отделы полностью заторможены и дыхание осуществляется главным образом за счет еще сохранившейся активности спинномозговых отделов с вовлечением в дыхание вспомогательных мышц sternocleidomastoideus. Вдох сопровождается открыванием рта, и больной как бы захватывает воздух.

5. Агональное дыхание возникает в период агонии организма. Ему предшествует терминальная пауза. В результате гипоксии исчезает электрическая активность коры головного мозга, расширяются зрачки, исчезают роговичные рефлексы. После паузы начинается агональное дыхание - вначале возникает слабый вдох, затем вдохи несколько усиливаются и, достигнув определенного максимума, вновь ослабевают и дыхание полностью прекращается.

МАЗМҰНЫ

Бірінші бөлім. СОЦИАЛИЗМ САМАЛЫ.............

Екінші бөлім. БОРАН......................

Үшінші бөлім. АҒАЙЫНДЫ АПАТТАР

Төртінші бөлім. ХИКМЕТТІ ҚАРА

Бесінші бөлім. ҚҰЙЫН.........

БІРІНШІ БӨЛІМ

СОЦИАЛИЗМ САМАЛЫ

І

Құдіретті тергеушім, өтірік қоссам тас төбемнен ұрыңыз!

«Жекеге табынуға қарсы науқанның» аяқталмай қалғандығы жөнінде қытай зиялылары арасында талас-тартыс қозғала берді. Жекеге табынуға ғана емес, табындырушыға қарсы аттанғандықтан Хупыңның өзіне қарсы науқан жүргізілген ғой. Оның өзіне төнген қаһарлы тауқыметтің қорқынышы алдыңғы науқанды ұмыттыра алмады.

«Бізде табындырушы жоқ па?», «Хупың компартия басшыларына жала жапты ма?».

«Біздің елде жекеге табынушылық расымен-ақ болмағаны ма?» деп өндіршектейді.

«Жоқ!» дейді белсенділер. «Маужуши өзіне қашан табындырыпты, «халық үшін істейік»– деп әр күні ұрандап отырған көсемді халқы құрметтемей ме, мұндай құрметтеуді табынушылық қатарына қосуға бола ма! Біздің елде жекеге табынушылық жоқ!»

«Әрқандай жеке коммунист, өзін бүкіл партия коллективінің деңгейінде, тіпті үстінде атауға жол қойса, табындырушы деген сол болмақ. Өйткені, ондай шектелусіз жеке бара-бара шексіз құқықты тәңірге айналып кетеді. Сталин де солай дамып келіп, жалғыз тәңірге айналған!».

«Міне, дұрыс тұжырым осы. Хрущевтің бұл бастамасы, тіл тигізуге болмайтын зор демократия!»– дегенге саяды көпшілігі.

Үрімжідегі оқығандар арасындағы айтыс та осылай басталады....

Мектеп құралдарының ықтияжы мені меңгермеге қайта сүйреп, отбасыма жақсы үйде сыйлады.

Күндіз мектептерге ұлттық оқу құрал құрастырып, кешке дейін жазумен болатын менің үйіме де осы айтыс күн батысымен баса көктеп кіріп, дуылдатып жүрді. Демалыс уақытымда әңгіме-күлкіні жақсы көретіндігім үшін жақын қызметтес-жолдастар кеш бата мені іздейтін болды. Бір жерге қыдыра шықса да менімен бірге болуды көксейтіндер көбейді.

Мектебінен әр сембі кештерінде ғана қайтатын Мақпал босанғаннан бері қолғабысшы әйел тауып, ұлымыздың жағдайы үшін үйден тамақтанып, мектепке үйден баратын болған. Оның әр кеште үйде болуы мен меймандостығы «шақырылмаған қонақты» тіпті көбейте түскен шақ.

Алтын тісті байын ертіп әр жексенбіде «төркіншілеп» келіп тұратын Әлия күздің бір сембі күні түстен кейін жалғыз жетті. Кеш түсе келген Асылқан ақын қалжыңдай кірді оған:

– Қарындас күйлімісің? Бұл амандасуға Әлия жымия амандасты да мен күліп жібердім:

– Ағасы қарындасының алдымен күйін сұрай ма екен?

– Күйеуі жоқта күйін біле қойғым келгені ғой, бұл қарындасымның сонысынан басқасын сұрағым келмейді!

Әлия үй жұмысына көмектесу жөнімен ауыз үйге шыға күлді де, Асылқан маған ойлана қарап күбірледі:

– Биғаш, жағдай тынысы кеңіп қалды ғой, сөйтсе де «сақтықта қорлық жоқ», айтып қояйын, ерлі-зайыпты осы екеуі де бай саудагер балалары емес пе, орайшыл қулар көрінді. Пролетарият партиясына да алдымен кіріп ала қоюларын көрмеймісің. Көзің енді ғана ашылып келе жатқанда қырсық болып, кезеңнен тосып жүрмесін!

– Дұрыс. Мына өлекшіні тіпті сатымпаз болатын. Бірақ қазір екеуі де партия мектебінде істейді. Көкіректеріне аз да болса Марксизм сәулесі түспесе, аса сезімтал таразының бұл орны партия қызметіне қалай қабылдайды. Ал, қалай болғанда да енді маған не қылмақ! «Өз аяқтарымен келген соң жүрсін» деп, Мақпал да қорғаштай береді,– дедім.

Дастарқанымыз Әлияның қолымен жайылып, Әлияның қолымен ұсынылған шәй шынысын Асылқан қол-молымен қоса уыстап, түгел тартты өзіне қарай:

– Алыстан келген қонақсың ғой, отыр мұнда, шәйді келінімнің өзі-ақ құяды!

– Мен де бөтеніңіз емес шығармын!– дегенінде Әлияның жүйрік көзі маған жарқ етіп өте шығып, Мақпалға барып түсті. Оқудағы сіңілім... жұмыс басты болған соң тым болмаса сембілігіне көмектесейін деп келгенім!..

– Отыра ғой әпкетай, шаршап келдіңіз!– деген Мақпалдың жауабы айтылғанша Асылқанның жуантұғыр қолы қызыл түлкіні жамбасына басып үлгіріп еді. Рақымқан атты көне сабақтас төрт-бес жігіт ертіп кіріп келгенде тыпырлай түскен Әлияны тіпті бүрді.

– Маған деген құштарлығыңды сарт күйеуің келіп көргенше жібермеймін!

– Одан қорыққаным емес, жұмысым бар, қоя беріңізші!

– Жоқ, саған жұмыс артылмайды, қорықпайтының рас болса, қозғалма!– деп Асылқан мытып-мытып жіберді бір жерлерін.

– Үйбай-и-и не бетімді айтайын!

– Ей кәрі ит, қоя бер баланы!– Рақымқан күшпен айырды да Әлияның орнына отыра қалды өзі.

– Қалқам, мына аюдан құтқарушың мен болғанымды ұмыта көрме!

– Рахмет ағай! Әлия ауыз үйге шығып кеткен соң күбірледі Асылқан:

– Сартын шамдандырып, Биғабілді осы жабысқақтардан құтқарайын деп отырсам!...

– Қуын өзінің!– қарқылдай күлді Рақымқан. – Бір елді мешеулік пен кедейліктен құтқарамын, жарылқаймын деп келіп жанын суыратын отаршылардың сөзі ғой мынауың! Бәйбішесіне жабысуың, Биғабілға жаның ашығаны екен-ау!

Бұл жаныстыруға келгенде Мақпал маған қарап қойып сықылықтады да, бір жағымда отырған Ынтықбай әдейі жани түсті оны:

– Нұрияш, мыналар сені тоқал дегісі келіп отыр ма, қалай өздері?

– Дегісі келгенді қойып, деп болмады ма!... Іштері күйсе тұз жаласын, шақырып келейінші өзін!– деп күле түрегелді Мақпал. Ауыз үйден Әлияны қолтықтап, тартып әкеліп, менің қатарыма отырғызды да өзі төменгі жағынан шәй құйды. – Ал, енді не демексіздер?

Әлия ештеңе ұқпағансып, жан-жағына жалтақтай түсті:

– Не болды, не болды, күлесіздер ғой?

– «Бәйбіше-тоқал» деп мыналар екеуіміздің татулығымызды көре алмай отыр!– деп Мақпал әшкерелей салды. – Бәйбіше болып-ақ отыршы қане, қайтер екен!

Әлия орнынан ыршып тұрды:

– Жоқ-жоқ, Құдай сақтасын, өзімнің ерім тұрғанда!.. Ол естісе бұл қалжыңдарыңызды... Арамызға от салмаңыздаршы!

Қалжыңнан ұтылмау ойымен «отыр, бәйбіше!» деп, Әлияның қолынан тартып едім, бір саусағымды байқатпай қысып қалып, отыра кетті.

– Ал, абысын болсақ несі бар екен?– деп күлді Мақпал. Әлия шегіне отырып қызарақтай сөйледі:

– Бұл қалжыңды қойшы Нұрияш, ерім келіп қалады!

Қонақтар дуылдап күле алқалады Мақпалды:

– Жарадың Нұрияш, жарадың!

– Өз күшіне сенімі толық-ақ екен!

– Мұндай мінезі болмаса, Биған «Нұрияш» атай ма!– деп Тоқбай атты жас ақын сүйінші айтты да, Құлжан ашық көпшікшіл әдетімен көкке бір-ақ шығарды.

– Биғандай ғалымымызға екі әйел түгіл төрт әйел әперсек те көп болмас!

Бұл ұшырмаға, қынжыла қарағанымды сезбей қалыппын. Құлжанға Рақымқан тойтарыс айтты:

– Биғабілдің халыққа сіңірген еңбегі үшін халықтың жауы етіп, феодалға айналдырсаң, сыйлайды-ақ екенсің! «Төрт қатының» не айтып отырған?

– Қалжың ғой! – дей салды Құлжан. Бәріміз күлдік.

– Ондай қыз-келіншек өндіретін зауытың болса, алдымен өзіңе бір сұлуын... Сонан соң үйлене алмай жүрген бізді де есіркерсің!– деп Ясынәмәт атты ұйғыр қызметтесім қарқылдады. – Бірақ, «қазақ байыса қатын алады» деп бәрін Биғабілге беретін ұқсайсың ғой!

– Ұлы Сталинді де аздырған осындай жарамсақтық-ау!– күңк ете түсті Есқали. Оған жауапты Рақымқан ашық қайырды:

– Мына Биғабілға төрт қатын әпермек болғанда, ондай көсемдерге дүниедегі барлық қыз-келіншекті түгел жиып беруді де көпсінбеген шығар!

– Өзім Хрущевтің жекеге табынуға қарсы әрекет қозғауының туралығын енді толық түсініп отырмын!– деген күңкілмен Асылқан тұқырды.

Мақұлбек дәу жалт қарады оған:

– Бірақ, ол науқан дұрыс болса, Маужуши қарсылық мәлімдер ме еді!

Құлжан енді өзінің жаңағы жарамсақтығының қарсы жағынан шыға келді:

– Маужушидың өзі де табындырушы жағында екендігін осы қарсылығы-ақ дәлелдеп отырмай ма!

Негізгі айтыс тақырыбына осылай толқып-толықсып келіп тағы көшті қонақтарым. Қып-қызыл Есқали күреңіте қалып Құлжанның бұл дәлеліне қарсы дәлел қойды:

– Туған күнін мерекелеуге де тиым салған Маужуши, «маған табыныңдар» деді ме саған!

– Тарихта қай мемлекет басшысы маған табыныңдар деп табындырып еді!– деп Тоқбай оған қарсы түсінік айтты. – Бәрі де емеурінмен табындырып келмеді ме! «Жасасын» демей қойсаң жағаттаушылары жағаңнан ала түспеуші ме еді. Қазір жағдай біраз кеңіген соң ғана тіліміз шығып отыр ғой. Бұдан сәл бұрынырақ «табындырма» десең өзіңді тамұқтан көрер едің!

Тоқбай өзін осылай жақтай қалғанда шарға денелі Құлжан кердиіп шалқалай қалды:

– Менікі қалжың ғой, әншейін!

– Біле білсеңдер Маужушидың жекеге табынуға қарсы үлесі көп!– деп Есқалиды Рақымқан қуаттады. – Қала, қалашықтарға, өндіріс орындарына Совет одағындағы сияқты жеке адамдардың атын қоймау жөніндегі бұйрығын да ұмытып қалдыңдар ма!... Шындығында мәселе көсемдерде емес, көпшілдерде. «Данышпан көсем», «күн көсем» деп көкке сонау тәңірдің орнына отырғызып қойып, қайтадан орнына түсіре алмай кердитіп қоятын осындай қос құйрықты жағымпаздар ғана!.. Жаңағы Құлжанның Биғабілді қолпаштауы дәл соның мысалы емес пе!

– Сіз менің сол сөзімді жағымпаздық санап қалдыңыз ба? – кеңкілдей күлді Құлжан. – Оным Биғанды жақсы көргендігімнен ғана айтылып қалды ғой!

– Құлжан, сенің сол «жақсы көруіңнің» өзі, басқаға да кесірі бар жағаттау!– деп қалған Асылқан сөзді бұл «қорқынышты» тақырыптан бұрып, жәй қалжыңға ауыстырмақ болды. Мына сұлулары жетпей отырғандай, Биғабілға бәрін үйіп-төгіп, арық кемпірлерге бізді мәңгі матамақсың ғой тегі! Менің де бір жас иісті иіскейін деген үмітімді ескерсеңші ит-ау!

Рақымқанның тігіл сөгісіне қызынып қалған Құлжан бұл қалжыңды естімей де қалғандай сөйлеп кетті:

– Мен тағы бір шындықты айтайыншы! Жекеге табынушылық жоқ деп мені ғана жаманатты жағымпаз етпек болдыңдар ғой, қане айтыңдаршы, ұлы көсеміміз Маужуши түгіл жай ғана бір аудан шужилеріне[1] де жалбарақтап иіліп-бүгіле қаласыздар ғой, бұл, табынушылық емес пе?

– Секретарлар – партияның өкілі, Маужуши – партияның көсемі. Біздің оларды құрметтеуіміз – партияға арналған құрмет. Ондай құрмет пен табынудың парқын айырмай, бәрін жалбарыну-табыну десеңдер, қателесесіңдер жолдастар! – деп Ынтықбай Құлжанға қаратып тоқтау айтты.

– Әрқандай әрекеттің шегі болады,– дедім мен. Ынтықбайдың пікірін бас изеп қуаттай сала қосымша қостым. Көпшілік жым бола қалды. – Шегінен асыра жеген бал да у. Ал, «жақсы көру», «құрметтеу» дейтін адамзатта ғана болатын ізгі қасиеттің белгісін өз шегінен асырып жіберсе, құлшылық пен табынушылық келіп шықпақ. Мұны біле тұрып, қасақана істесе, қастық-шіріткіш бактерия шашқандық болады!

Дата добавления: 2015-06-04